1,8K

Ψηφίστηκαν από τον ΣΥΡΙΖΑ και το Ποτάμι οι νέοι Κώδικες

Τον νέο Ποινικό Κώδικα και Κώδικα Ποινικής Δικονομίας ενέκρινε η Ολομέλεια της Βουλής με τις θετικές ψήφους του ΣΥΡΙΖΑ και του Ποταμιού. Από την διαδικασία απείχαν οι κοινοβουλευτικές ομάδες της ΝΔ, του ΚΙΝΑΛ, του ΚΚΕ και της Χ.Α. καθώς κατήγγειλαν την πρωτοβουλία της κυβέρνησης να εισάγει το κρίσιμο θέμα των Κωδίκων εν μέσω προεκλογικής περιόδου.

Λίγο πριν την ψήφιση των νεων Κωδίκων ο κ. Καλογήρου προχώρησε σε ορισμένες νομοτεχνικές βελτιώσεις και στο άρθρο 336 για το αδίκημα του βιασμού που είχε ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων. Ειδικότερα, η παραγράφος 5 του άρθρου 336 διατυπώνεται πλέον ως εξής: «Όποιος επιχειρεί γενετήσια πράξη χωρίς τη συναίνεση του παθόντος τιμωρείται με ποινή κάθειρξης έως 10 έτη».

Ο υπουργός Δικαιοσύνης Μιχάλης Καλογήρου ανακοίνωσε νωρίτερα στη Βουλή ότι θα φέρει νομοτεχνική βελτίωση αν και όπως είπε δεν ισχύουν τα όσα λέγονται ότι το έγκλημα του βιασμού γίνεται πλημμέλημα με τους νέους Ποινικούς Κώδικες.

Χαρακτηριστικά από το βήμα της Ολομέλειας ανέφερε ότι «δεν ισχύει ότι ο βιασμός γίνεται πλημμέλημα. Διατηρείται κακούργημα για τις περισσότερες περιπτώσεις. Το γεγονός ότι στην παράγραφο 5 προβλέφθηκε ποινή φυλάκισης 3 έως 5 έτη φαίνεται ότι δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό από την κοινή γνώμη. Επειδή όμως δεν μπορεί αυτό το Υπουργείο και αυτή η κυβέρνηση που έχουν νομοθετήσει τόσα πολλά για τα δικαιώματα να εμφανίζεται ότι υπερασπίζεται βιαστές, σε συνεννόηση με τα μέλη των Νομοπαρασκευαστικών Επιτροπών, θα κάνουμε μία νομοτεχνική βελτίωση και θα διαγραφεί η παράγραφος 5 προκειμένου να υπάρξει σωστή εξισορρόπηση».

Στα νομοσχέδια των νέων κωδίκων πάντως, παρέμεινε ίδιος ο «πυρήνας» της λογικής του νέου συστήματος, αφού προβλέπονται μικρότερες ποινές σε μία σειρά από εγκλήματα, ενώ πολλά αδικήματα μετατρέπονται από κακουργήματα σε πλημμελήματα, στα οποία πάντως δυσκολεύει η χορήγηση αναστολής.

Ενα από αυτά τα πλημμελήματα είναι η έκρηξη, όταν στρέφεται κατά αντικειμένων και όχι κατά ανθρώπων (σε αυτήν την περίπτωση παραμένει κακούργημα). Αυτό είναι μόνο ένα παράδειγμα των αλλαγών στη Δικαιοσύνη, η οποία μετασχηματίζεται ριζικά εφόσον ψηφιστούν οι αλλαγές. Στα σχέδια νόμου εντάχθηκε και η πλειονότητα των παρατηρήσεων που ετέθησαν από τους αρμόδιους φορείς, κατά τη δημόσια διαβούλευσης των τελευταίων δύο μηνών, στην οποία τέθηκε σειρά… προβληματισμών επί συζητήσιμων διατάξεων.

Ενα από αυτά είναι ο νόμος περί καταχραστών του Δημοσίου, που σε κάποιες περιπτώσεις προβλέπει δυσθεώρητες ποινές (βλέπε υπόθεση καθαρίστριας στον Βόλο), ο οποίος σε λίγες μέρες θα αποτελεί οριστικά παρελθόν από το ποινικό σύστημα για πρώτη φορά από το 1950, κάτι που θα σημάνει και την κατάργηση της ισόβιας κάθειρξης.

Είναι επίσης γεγονός πως από την ανακοίνωση των νομοσχεδίων πριν τη διενέργεια της δημόσιας διαβούλευσης έχει προκύψει «εμπλοκή» στη Δικαιοσύνη σε μία σειρά από εκκρεμείς υποθέσεις, αφού ο νόμος ορίζει πως σε περίπτωση αλλαγής των διατάξεων πρέπει να εφαρμοστεί αυτή που είναι πιο ευνοϊκή. Αυτό έχει οδηγήσει στο να «κατέβουν τα μολύβια» σε πολλές δίκες και ανακρίσεις, αφού οι δικαστικοί λειτουργοί αναμένουν την οριστική ψήφιση των νέων διατάξεων, ώστε να γνωρίζουν πώς ακριβώς θα διαμορφωθεί το νέο πλαίσιο. Ευνόητο είναι πως δεν είναι δυνατόν να ολοκληρωθούν με «fast track» διαδικασίες οι εκκρεμότητες αυτές, αφού κάτι τέτοιο θα αποτελούσε μεγάλο δικαιικό σφάλμα, από τη στιγμή που έχει ανακοινωθεί πως επίκειται σε λίγες ημέρες η ψήφιση των νέων κωδίκων.

Στις αλλαγές που υιοθετήθηκαν από τη δημόσια διαβούλευση περιλαμβάνεται ειδική διάταξη αυστηρής τιμωρίας των ρατσιστικών εγκλημάτων.

Σε σχέση με το αρχικό νομοσχέδιο άλλαξαν και οι διατάξεις για την αναστολή εκτέλεσης της ποινής, την κατ’ οίκον έκτιση της ποινής, την παροχή κοινωφελούς εργασίας, την υφ’ όρον απόλυση και τη μεταχείριση των ανηλίκων.

«Βελτιώσεις», όπως τις αποκαλεί η κυβέρνηση, έγιναν και στις διατάξεις για την εγκληματική οργάνωση, όπου ο διευθύνων θα τιμωρείται με 5 – 15 έτη (η αρχική ρύθμιση ως δέκα έτη είχε προκαλέσει αντιδράσεις πως ευνοεί τον Ν. Μιχαλολιάκο, που αντιμετωπίζει τη σχετική κατηγορία στη δίκη της Χρυσής Αυγής), αλλά και στη διάταξη για τη δωροδοκία πολιτικών προσώπων, όπου εντάχθηκε η διεθνής σύμβαση που είχε υπογράψει η χώρα.

Αυτεπάγγελτα (χωρίς μήνυση του παθόντος δηλαδή) θα συνεχίσει να διώκεται η κλοπή και η φθορά ξένης ιδιοκτησίας μετά τις αντιδράσεις που προέκυψαν, όπως και στην κακουργηματική απιστία στον ιδιωτικό τομέα.

Λήφθηκε πρόνοια ώστε να μην επηρεάζονται οι αστικές απαιτήσεις του παθόντος σε περίπτωση παραγραφής του αδικήματος λόγω μετατροπής του από κακούργημα σε πλημμέλημα.

Τα πλημμελήματα πλέον θα διακρίνονται σε ελαφρά και βαριά, με τα πρώτα να δικάζονται πλέον αποκλειστικά από το Μονομελές Πλημμελειοδικείο, ενώ τα «βαριά» πλημμελήματα ήταν μέχρι σήμερα, στη συντριπτική τους πλειονότητα, κακουργήματα. Παράλληλα, περισσότερες αρμοδιότητες θα έχει το Μονομελές Εφετείο, στο οποίο μεταφέρονται όλες οι υποθέσεις συγχώνευσης ποινών και καθορισμού συνολικής ποινής.

Αλλαγές προβλέπονται στο θεσμό της ποινικής διαπραγμάτευσης, που για πρώτη φορά θα εισαχθεί στο δικαστικό μας σύστημα και θα προβλέπει ένα πιο «αμερικανικό» σύστημα «συναλλαγής» του κατηγορούμενου με τις Αρχές, πριν η υπόθεση φτάσει στο ακροατήριο. Στο σχέδιο που κατατέθηκε χθες απαγορεύεται η υπαγωγή στη διαπραγμάτευση εγκλημάτων αυξημένης ηθικοκοινωνικής απαξίας, ενώ παρέχεται στον εισαγγελέα η ευχέρεια να θεωρήσει υπόθεση ως ακατάλληλη προς διαπραγμάτευση ανάλογα με την προσωπικότητα του δράστη.

Τέλος, θεσπίστηκε το δικαίωμα του κατηγορουμένου να ζητεί χρόνο προετοιμασίας για την αντίκρουση της κατηγορίας, «αν από την αποδεικτική διαδικασία προκύψουν νέες περιστάσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να συνδεθούν με επιτρεπτή μεταβολή της», αλλά και ο ειδικός τρόπος έναρξης της προθεσμίας αναίρεσης ύστερα από ειδοποίηση με e-mail.