634

Ή ενημέρωση για την τεχνητή νοημοσύνη στη διάγνωση του καρκίνου του μαστού

Επειδή η Ιατρική εξελίσσεται σε όλους τους κλάδους και σε όλα τα επίπεδα, έχουμε και τη διαχρονική εξέλιξη της μαστογραφίας.

ε. Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών

Χειρουργός–Γυναικολόγος, Μαστολόγος-Ογκολόγος*

Η μαστογραφία μέχρι σήμερα πέρασε από κάποια σημαντικά στάδια.  Η μαστογραφία επινοήθηκε από τον αείμνηστο Καθηγητή Ακτινολόγο-Μαστολόγο Charles Marie Gros  -με προηγούμενες πριν την Ιατρική σπουδές στα Μαθηματικά-  το 1957. Δίπλα  στον οποίο πριν από κάποιες δεκαετίες  είχα την τύχη να εκπαιδευτώ στη Μαστολογία με υποτροφία της Γαλλικής Κυβερνήσεως.

Η επινόηση αυτή της μαστογραφίας έγινε σύντομα αποδεκτή και καθιερώθηκε για την εξέταση των μαστών.  Με την πάροδο των χρόνων άρχισε η μαστογραφία να εξελίσσεται. Τα στάδια που γνώρισε μέχρι τη σημερινή της εξέλιξη είναι τα παρακάτω:

α) Απλή μαστογραφία. Η πρώτη μαστογραφία στην οποία δεν μπορούσαν να αναλυθούν με επιτυχία όλων των τύπων οι μαστοί. Δεν μπορούσε να αναλυθεί καλά το μαζικό παρέγχυμα όταν ήταν πυκνό, ιδίως εάν οι γυναίκες ήταν άτεκνες.

β) Μαστογραφία με ψηφιοποιητή. Η μαστογραφία αυτή ανέλυε καλύτερα το μαζικό παρέγχυμα, αλλά έχανε τις μικροαποτιτανώσεις.

Εδώ θα μου επιτρέψετε να κάνω  μία παρένθεση για να πω ότι η μοναδική μέθοδος μεταξύ όλων των διαγνωστικών εξετάσεων που εφαρμόζονται για τη διάγνωση των παθήσεων του μαστού και που εντοπίζει και αποκαλύπτει τις μικροαποτιτανώσεις, είναι η μαστογραφία. Η μαστογραφία όμως με ψηφιοποιητή πολλές φορές χάνει τις μικροαποτιτανώσεις. Αρά η αδυναμία εντόπισης των μικροαποτιτανώσεων αποτελούσε ένα σημαντικό μειονέκτημα.

γ) Ψηφιακή μαστογραφία. Είναι η βελτιωμένη έκδοση των  δύο προηγούμενων μαστογραφιών και είχε και έχει άριστα αποτελέσματα όταν οι μαστοί της γυναίκας είναι λιπώδους τύπου, δηλ. ακτινοδιαπερατοί.  Δεν έχει όμως πάντα καλά αποτελέσματα στις γυναίκες με πυκνούς μαστούς.

δ) Μαστογραφία με Ψηφιακή Τομοσύνθεση. Η μαστογραφία αυτή στις μέρες μας, έχει δώσει λύση στις γυναίκες με πυκνούς μαστούς, επειδή “τεμαχίζει”  τον μαζικό ιστό, ανακαλύπτει αλλοιώσεις που επισκιάζονται από τον πυκνό μαζικό αδένα ή εξουδετερώνει τυχόν επιπροβολές, που δίνουν την εντύπωση παθολογικού ευρήματος. Αυτά ασφαλώς ισχύουν όταν η Ψηφιακή Τομοσύνθεση εκτελείται με σωστό τρόπο, με κατάλληλο  μαστογράφο και υπάρχει η σχετική εκπαίδευση και εμπειρία του Ακτινολόγου που τη διαβάζει.

Στη σημερινή πραγματικότητα διαφαίνεται και ευελπιστούμε στο εγγύς μέλλον  να μπει στην κάθε μέρα πράξη, η ανάγνωση της μαστογραφίας  μέσω της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ – Αrtificial Intelligence) με ιδιαίτερη εφαρμογή στο πλαίσιο των προγραμμάτων προσυμπτωματικού ελέγχου με μαστογραφία (screening) των γυναικών για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού.

Οι μαστογραφίες στην περίπτωση αυτή εισάγονται σε ειδικό σύστημα, αναλύονται και κατατάσσονται σε κατηγορίες ανάλογα με το εάν εντοπίστηκαν ή όχι ύποπτα ευρήματα. Με ιδιαίτερη προσοχή διαχωρίζονται οι φυσιολογικές (αρνητικές) μαστογραφίες και οι υπόλοιπες ιεραρχούνται ανάλογα με τα ευρήματα που παρουσιάζουν. Ασφαλώς η προσοχή στρέφεται στην ύπαρξη, ανάλυση και κατάταξη υπόπτων ευρημάτων. Στην Ελλάδα, ο καρκίνος του μαστού παρουσιάζει αυξημένη συχνότητα  καθώς και ο καρκίνος του πνεύμονος, λόγω του κακώς εννοούμενου φεμινισμού των γυναικών με το κάπνισμα.  Οι νέες περιπτώσεις το 2020 ήταν γύρω στις 7.800. Δυστυχώς για το 2023 αναμένονται οι αριθμοί  να είναι υψηλότεροι αφού οι γυναίκες για μία διετία τουλάχιστον δεν έχουν υποβληθεί σε μαστογραφία.

Η έγκαιρη διάγνωση που επιτελείται μέσω των προγραμμάτων προσυμτωματικού ελέγχου των γυναικών με μαστογραφία, αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες επιβίωσης των γυναικών που υποβάλλονται σε αυτόν.

Δυστυχώς η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στην Ε.Ε. που δεν έχει Εθνικό πληθυσμιακό έλεγχο των γυναικών με μαστογραφία για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού.

Η αξιοποίηση των δυνατοτήτων της Τεχνητής Νοημοσύνης προς όφελος των αποτελεσμάτων των μαστογραφιών θα βοηθήσει πολύ στην επίτευξη αξιόπιστης διάγνωσης στη μαστογραφία και μπορώ να πω ότι όταν ολοκληρωθεί και εφαρμοστεί θα αποτελεί μία καινοτόμο λύση και θα βοηθήσει στη συντόμευση των διαδικασιών  ανάγνωσης των μαστογραφιών.

*Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μαστολογίας

Εθνικός Εκπρόσωπος στην Ε.Ε. για τον καρκίνο του μαστού και τα Κέντρα μαστού.

Εκπρόσωπος του Π.Ι.Σ. στη UEMS για τις ανάγκες στη χειρουργική εκπαίδευση στον καρκίνο του μαστού