Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις στο Google NewsΣκηνές εμφυλίου πολέμου ζει εν έτη 2017 η ισπανία. Προκειμένου να περιγράψει την προσέγγιση της ισπανικής κυβέρνησης στο δημοψήφισμα της 1ης Οκτωβρίου στην Καταλονία, ανώτατος αξιωματούχος χρησιμοποίησε πρόσφατα ένα στίχο του Sting: «Every step you take, I’ll be watching you» (σε κάθε βήμα που θα κάνεις, θα σε παρακολουθώ).
Και αυτή ακριβώς είναι η πραγματικότητα, σχολιάζει ο Economist. Η κατάσταση είναι τεταμένη στην Καταλονία. Ωστόσο οι αξιωματούχοι είναι βέβαιοι πως θα καταφέρουν να αποτρέψουν το δημοψήφισμα όπως επεδίωκε να το οργανώσει ο Καταλανός πρόεδρος, Κάρλες Πουτζδεμόν, στην προσπάθειά του να φέρει «δεσμευτικό αποτέλεσμα».
Για να το καταφέρει αυτό, η συντηρητική κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι έχει βασιστεί στα δικαστήρια, στις συλλήψεις από τις αστυνομικές δυνάμεις, στην κατάσχεση ψηφοδελτίων και στην απειλή ημερησίων προστίμων 12.000 ευρώ σε μέλη της καταλανικής κυβέρνησης.
Η αστυνομία
Η τοπική αστυνομία της Καταλονίας δεν θα επιβάλλει την απόφαση των ισπανικών δικαστηρίων την ημέρα του δημοψηφίσματος, να αποτρέψει την ψηφοφορία, αν πρόκειται να πυροδοτηθούν τοπικές εντάσεις, υποστήριξε σύμφωνα με τους Financial Times ο Καταλανός υπουργός Εσωτερικών.
Ο Joaquim Forn, μέλος της υπέρ της ανεξαρτησίας τοπικής κυβέρνησης, δήλωσε την Πέμπτη πως η «συνύπαρξη των πολιτών» είναι υψηλότερη προτεραιότητα από την υπακοή στα δικαστήρια, εγείροντας φόβους στη Μαδρίτη πως η τοπική αστυνομία μπορεί να κάνει στην άκρη και να αφήσει τον κόσμο να ψηφίσει.
Οι ενέργειες της καταλανικής αστυνομίας, η οποία ονομάζεται Mossos d’Esquadra και αποτελείται από 17.000 μέλη, είναι ζωτικής σημασίας για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Πρόκειται για ένα από τα παλαιότερα αστυνομικά σώματα στην Ευρώπη, αλλά και ένα σύμβολο της καταλανικής ανεξαρτησίας. Ωστόσο τώρα τα μέλη της Mossos έχουν βρεθεί ανάμεσα σε έναν πόλεμο Βαρκελώνης και Μαδρίτης.
Η προοπτική ότι αστυνομικοί μπορεί να αρνηθούν να εφαρμόσουν τις διαταγές που έχουν λάβει, συνιστά σύμβολο του γεγονότος πως η κεντρική εξουσία αμφισβητείται μέσα από την σύγκρουση για το δημοψήφισμα.
Η Μαδρίτη έχει στείλει εκατοντάδες επιπλέον αστυνομικούς ουσιαστικά για να κλείσουν τα εκλογικά κέντρα, ενώ τα δικαστήρια διέταξαν αυτήν την εβδομάδα την αστυνομία να σφραγίσει τα κτίρια όπου μπορεί να γίνει ψηφοφορία και να κατάσχει οτιδήποτε συνδέεται με το δημοψήφισμα.
Ωστόσο η κρατική αστυνομία από μόνη της θα δυσκολευτεί να κλείσει τα εκλογικά κέντρα σε σχεδόν 1.000 καταλανικές πόλεις, κωμοπόλεις και χωριά, και βασίζεται στη δύναμη της τοπικής Mossos για να εμποδίσει τα κέντρα να ανοίξουν.
Η κυβέρνηση της Ισπανίας ανακοίνωσε το μεσημέρι του Σαββάτου ότι 1.300 από τα 2.315 σχολεία που θα λειτουργούσαν ως εκλογικά τμήματα στην Καταλονία, έχουν αποκλειστεί από την αστυνομία. Η ισπανική κυβέρνηση, αναφέρει επίσης, ότι 163 σχολεία που θα ήταν εκλογικά τμήματα έχουν καταληφθεί από οικογένειες.
Οπως μετέδωσε το Reuters οι υποστηρικτές του δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της Καταλονίας κατασκήνωσαν έξω από σχολεία στην διάρκεια της νύχτας, προκειμένου να εμποδίσουν την τοπική αστυνομία να προχωρήσει στην εκκένωση και το κλείσιμο των σχολείων που θα λειτουργήσουν ως εκλογικά κέντρα. Η σχετική διαταγή προβλέπει την εκκένωση των σχολείων μέχρι τις 06:00 αύριο το πρωί, πριν την προγραμματισμένη έναρξη της ψηφοφορίας στις 09:00 τοπική ώρα.
Ταυτόχρονα, ένας δικαστής χθες, διέταξε την Google να κατεβάσει την εφαρμογή που έδινε πληροφορίες σχετικές με το απαγορευμένο από την ισπανική κυβέρνηση δημοψήφισμα, για την ανεξαρτησία, που έχει προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί αύριο στην Καταλονία. Παράλληλα, όσοι εργαστούν στα εκλογικά κέντρα απειλούνται με πρόστιμο έως 300.000 ευρώ.
Ο Καταλανός υπουργός Εσωτερικών υποστήριξε την Πέμπτη πως η τοπική αστυνομία δεν θα καταφύγει στο ακραίο βήμα να αψηφήσει τον ισπανικό νόμο, αλλά στην πράξη μπορεί να κάνει ελάχιστα για να σταματήσει τη διαδικασία του δημοψηφίσματος όταν έρθει αντιμέτωπη με μεγάλα πλήθη.
Στο μεταξύ, απόπειρες του ισπανικού Υπουργείου Εσωτερικών να διατάξει άμεσα τις δυνάμεις της Mossos, έχουν σκοντάψει στην άγρια αντίσταση της καταλανικής κυβέρνησης. «Η Mossos δεν θα εγκαταλείψει ποτέ την άσκηση των εξουσιών που είναι δικές της», δήλωσε ο Forn.
Οι διαμαρτυρίες
Ο Πουτζδεμόν παραπονιέται πως όλα αυτά οδηγούν σε de facto αφαίρεση της τοπικής αυτονομίας και επιμένει πως το δημοψήφισμα θα πραγματοποιηθεί. Όπως σχολίασε στο τηλεοπτικό κανάλι La Sexta: «Τι κάνει ένα δημοψήφισμα; Ο λαός».
Από την άλλη δεν είναι βέβαιο πως ο κόσμος θα συνεργαστεί. Οι συλλήψεις προκάλεσαν διαμαρτυρίες στη Βαρκελώνη, αλλά η συμμετοχή ήταν μόνο κατά μερικές χιλιάδες άτομα.
Απουσία ξεκάθαρης πλειοψηφίας υπέρ της ανεξαρτησίας, η κυβέρνηση Πουτζδεμόν έχει ποντάρει σε μια «μάχη προπαγάνδας». Υπογραμμίζει πως το ισπανικό κράτος είναι καταπιεστικό και μη δημοκρατικό, ενώ εικόνες ανθρώπων που συρρέουν στα εκλογικά κέντρα και δεν μπορούν να ψηφίσουν θα ενίσχυαν τα λεγόμενά του.
Ένας από τους κύριους στόχους της Generalitat, όπως ονομάζεται η καταλανική κυβέρνηση, είναι η διεθνής γνώμη. Η Καταλονία έχει δημιουργήσει δέκα πρεσβείες στο εξωτερικό και σχεδιάζει κι άλλες. Ωστόσο οι μόνοι ξένοι ηγέτες που έχουν στηρίξει το δημοψήφισμα είναι ο Νικολάς Μαδούρο της Βενεζουέλας και η Νίκολα Στέρτζον της Σκοτίας.
Στην Ευρώπη πλανάται ένα μουρμουρητό για την πολύ παρεμβατική προσέγγιση της κυβέρνησης Ραχόι. Ωστόσο καμία κυβέρνηση δεν είναι πρόθυμη να ενθαρρύνει μια απόσχιση, είτε στην Ισπανία είτε αλλού. Η Κομισιόν επανέλαβε πως η Καταλονία θα βγει από την ΕΕ αν αποχωρήσει από την Ισπανία. Ο Alfonso Dastis, ο Ισπανός υπουργός Εξωτερικών, δηλώνει ικανοποιημένος από το επίπεδο της στήριξης που έχει λάβει. Ακόμη κι ο Ντόναλντ Τραμπ έχει πάρει το μέρος της Μαδρίτης.
Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τον Πουτζδεμόν η Generalitat έχει «διευρύνει την περίμετρο της γνώσης του τι συμβαίνει στην Καταλονία». Οι προσπάθειές της έχουν εστιάσει περισσότερο σε κοινοβούλια και σε ξένα μέσα ενημέρωσης, όχι τόσο σε κυβερνήσεις.
Όπως σχολιάζουν οι FT, μπορεί ο Ραχόι να κερδίσει αυτή την επικείμενη νομική μάχη, αλλά οι Καταλανοί τρέχουν «μαραθώνιο» με στόχο τη διεθνή γνώμη.
Οι τελευταίες εξελίξεις
Κάποιες από τις τελευταίες εξελίξεις πριν την κάλπη, σύμφωνα με το Bloomberg:
Αφοσιωμένη Καταλονία: η Καταλονία προχωρά με το δημοψήφισμα παρότι ο Ραχόι κατέσχεσε 10 εκατ. ψηφοδέλτια, ανέπτυξε εκατοντάδες μέλη των αστυνομικών δυνάμεων, συνέλαβε πάνω από 12 Καταλανούς αξιωματούχους και πήρε τον έλεγχο των οικονομικών της περιοχής.
Η γάτα και το ποντίκι: οι διοργανωτές του δημοψηφίσματος υποστηρίζουν πως έχουν κρύψει κουτιά με ψηφοδέλτια σε κρυφά σημεία, καθώς η κυβέρνηση εισέβαλε σε κυβερνητικά κτίρια και τοπικές επιχειρήσεις για να κατασχέσει οτιδήποτε σχετικό με τη διαδικασία.
Εκλογικά κέντρα: τα δικαστήρια έχουν διατάξει το κλείσιμο όλων των δημόσιων κτιρίων την Κυριακή, ωστόσο η Καταλανική Εθνοσυνέλευση, που είναι υπέρ της ανεξαρτησίας και μετρά 40.000 μέλη, δουλεύει εδώ και χρόνια ώστε να προειδοποιεί και να κινητοποιεί ραγδαία τους ψηφοφόρους κατά εκατοντάδες, στην περίπτωση δημιουργίας αυτοσχέδιων εκλογικών κέντρων. Εχουν αποκλειστεί 1.300 εκλογικά τμήματα από την αστυνομία, ενώ 163 έχουν καταληφθεί από πολίτες για να εμποδίσουν τον αποκλεισμό. Ένας δικαστής χθες, διέταξε την Google να κατεβάσει την εφαρμογή που έδινε πληροφορίες σχετικές με το απαγορευμένο από την ισπανική κυβέρνηση δημοψήφισμα.
Μπερδεμένα μηνύματα: ο Πουτζδεμόν τόνισε αυτή την εβδομάδα ότι μονομερής κήρυξη ανεξαρτησίας δεν είναι στο τραπέζι και πως προτεραιότητά του είναι η διεξαγωγή του δημοψηφίσματος. Ωστόσο ο επικεφαλής της κυβέρνησής του επί διεθνών υποθέσεων, Raul Romeva, δήλωσε την Πέμπτη στους ρεπόρτερς στις Βρυξέλλες πως η Καταλονία θα κηρύξει ανεξαρτησία μέσα σε 48 ώρες από την τελική καταμέτρηση.
Μπερδεμένα αποτελέσματα: η Καταλονία κάλεσε σε μη δεσμευτικό δημοψήφισμα πριν από τρία χρόνια, το οποίο ανέδειξε ποσοστό 80% υπέρ της ανεξαρτησίας της. Ωστόσο λιγότερο από το ένα τρίτο των Καταλανών με δικαίωμα ψήφου συμμετείχαν στη διαδικασία.
