Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις στο Google NewsΧάος, ασυνεννοησία και τραγικοί διάλογοι στο τηλεφωνικό κέντρο
Την παραπομπή 27 κατηγορουμένων στο εδώλιο του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών για τη φονική φωτιά στο Μάτι και στο Νέο Βουτζά τον Ιούλιο του 2018 εισηγείται στο αρμόδιο δικαστικό συμβούλιο ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Γιώργος Πολυκράτης.
Σύμφωνα με την εισαγγελική πρόταση, οι 27 κατηγορούμενοι πρέπει να δικαστούν για αδικήματα σε βαθμό πλημμελήματος, όπως ήταν και η αρχική ποινική δίωξη που είχε ασκηθεί την άνοιξη του 2019.
Ανάμεσα στα πρόσωπα που ζητείται η παραπομπή τους σε δίκη είναι η πρώην περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου, ο πρώην δημάρχος Μαραθώνα Ηλίας Ψινάκης, ο Δήμαρχος Ραφήνας-Πικερμίου Βαγγέλης Μπουρνούς, ο πρώην γενικός γραμματέας Πολιτικής Προστασίας Ιωάννης Καπάκης, ο νυν Αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος Στέφανος Κολοκούρης, ο τότε Αρχηγός Σωτήρης Τερζούδης, ο τότε Υπαρχηγός Βασίλης Ματθαιόπουλος και στελέχη της πολιτικής προστασίας και της Αστυνομίας.
Ο εισαγγελέας ζητά την απαλλαγή μόνο ενός κατηγορούμενου, συγκυβερνήτη του συντονιστικού ελικοπτέρου.
Ο εισαγγελέας καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι παραλείψεις των κατηγορουμένων που είχαν ως αποτέλεσμα τον τραγικό χαμό 102 συνανθρώπων μας και τον σοβαρό τραυματισμό τουλάχιστον 32 ακόμα, προέκυψαν από αμέλεια και όχι από ενδεχόμενο δόλο.
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην εισαγγελική πρόταση «συνδυαζόμενες συγκλίνουσες αμελείς συμπεριφορές, οδήγησαν στο τραγικό αποτέλεσμα».
Σύμφωνα με την εισαγγελική πρόταση κατά τη διαχείριση της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι και το Νέο Βουτζά έγιναν μία σειρά από τραγικά λάθη και παραλείψεις.
Μεταξύ άλλων, δεν διατέθηκαν άμεσα όλες οι επίγειες και εναέριες δυνάμεις λαμβανομένου υπόψιν ότι είχε εκδηλωθεί φωτιά στην Κινέττα ενώ δεν υπήρξε και ορθή επιχειρησιακή διαχείριση των εναέριων μέσων.
Αναλυτικότερα, ο εισαγγελικός λειτουργός ζητεί οι κατηγορούμενοι να δικαστούν για:
- Ανθρωποκτονία από αμέλεια κατά συρροή διά παραλείψεως από υπόχρεο.
- Πρόκληση σωματικών βλαβών από αμέλεια κατά συρροή διά παραλείψεως από υπόχρεο.
- Σε ό,τι αφορά τον ηλικιωμένο άνδρα, ο οποίος φέρεται να είναι εκείνος που προκάλεσε το ξέσπασμα της φονικής πυρκαγιάς, ο εισαγγελέας ζητεί να δικαστεί για εμπρησμό από αμέλεια.
- Τέλος, ο εισαγγελέας προτείνει στο συμβούλιο πλημμελειοδικών να μην γίνει κατηγορία σε βάρος του συγκυβερνήτη συντονιστικού ελικοπτέρου.
- Την τελική απόφαση για τις κατηγορίες και τον αριθμό των προσώπων που θα παραπεμφθούν σε δίκη θα τη λάβει το συμβούλιο πλημμελειοδικών τις προσεχείς εβδομάδες.
Φωτιά στο Μάτι: Οι ευθύνες που εντόπισε ο εισαγγελέας
Στην πολυσέλιδη πρόταση που αριθμεί περί τις 680 σελίδες ο εισαγγελικός λειτουργός αναλύει τα πραγματικά και νομικά περιστατικά που κατά την άποψή του στοιχειοθετούν την παραπομπή των εμπλεκομένων σε δίκη.
Μεταξύ των παραλείψεων-αμελειών που καταλογίζονται στην εισαγγελική πρόταση είναι τα εξής:
- Δεν υπήρξε η αναγκαία προληπτική εναέρια επιτήρηση
- Η κινητοποίηση των αρμοδίων για την καταστολή της πυρκαγιάς υπήρξε ανεπαρκής
- Δεν διατέθηκαν άμεσα όλες οι διαθέσιμες επίγειες και εναέριες δυνάμεις, λαμβανομένου όμως υπόψιν ότι είχε εκδηλωθεί πυρκαγιά στην Κινέττα.
- Δεν υπήρξε ορθή επιχειρησιακά διαχείριση των εναέριων μέσων.
- Άστοχη αποτίμηση του μεγέθους του κινδύνου.
- Καθυστέρηση διάγνωσης της κρισιμότητας της κατάστασης.
- Εσφαλμένη επιχειρησιακή προτεραιότητα κατά την αντιμετώπιση πλειόνων πυρκαγιών που εκδηλώθηκαν σε μικρή χρονική απόσταση
- Ανετοιμότητα
- Μη άμεση χρησιμοποίηση των διαθεσίμων μέσων
Παράλληλα, ο εισαγγελέας τονίζει ότι οι βαρύτατες αμέλειες που συνετέλεσαν στο τραγικό αποτέλεσμα της πυρκαγιάς
“ανάγονται στη σύγχυση, έλλειψη σχεδιασμού, συντονισμού και στην αναποτελεσματική συνεργασία των συναρμόδιων κρατικών αρχών που επέδειξαν ανετοιμότητα, αιφνιδιασμό και καθυστέρηση στην κινητοποίηση όλων των υφιστάμενων δυνατοτήτων, αρχικά πρόληψης και ακολούθως περιστολής των τραγικών συνεπειών της φωτιάς (έγκαιρη εκκένωση οικισμών, απομάκρυνση και διάσωση πολιτών, άμεση κήρυξη της περιοχής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης).”
Φωτιά στο Μάτι: Δίκη για πλημμελήματα
Παρά τη σωρεία αμελειών και λαθών που συνέβαλαν στην τραγωδία με τους 102 νεκρούς και τουλάχιστον 32 τραυματίες/εγκαυματίες ο εισαγγελικός λειτουργός καταλήγει πως δεν προέκυψαν νεότερα στοιχεία από την ανάκριση που να οδηγούν στη μετατροπή των κατηγοριών από πλημμελήματα σε κακουργήματα.
Υπενθυμίζεται ότι ο ανακριτής Αθ.Μαρνέρης είχε ζητήσει τρεις φορές να αναβαθμιστούν οι κατηγορίες σε βαθμό κακουργήματος για συγκεκριμένους κατηγορούμενους εισπράττοντας ισάριθμα “όχι” από την Εισαγγελία.
Παράλληλα, στην εισαγγελία εκκρεμεί μια ακόμα ανοιχτή δικογραφία, η οποία αφορά τις καταγγελίες για προσπάθεια συγκάλυψης των ευθυνών και την απόπειρα εκβίασης του πραγματογνώμονα της υπόθεσης.
Τι περιγράφει με την πρότασή του ο εισαγγελέας
Ο εισαγγελικός λειτουργός εξαπολύει δριμύ κατηγορώ για το γεγονός ότι τα πρώτα 20 κρίσιμα λεπτά της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι επιχειρούσε μόνο ένα ελικόπτερο βαρέως τύπου Ericson ακολούθως περιγράφει έλλειψη χειριστών τηλεφωνητών, έλλειψη συνεννόησης αξιωματικών και έλλειψη συνεννόησης μεταξύ των κέντρων. Το σημαντικό όμως είναι ότι δεν υπήρχε σχέδιο διάσωσης ανθρώπων.
«Κατόπιν κλήσεων στο 199 από πολίτες, οι οποίοι ανέφεραν σοβαρά και κρίσιμα περιστατικά για ανθρώπους, που κινδύνευε η ζωή τους από την εξελισσόμενη πυρκαγιά στους οικισμούς Νέος Βουτζάς, Μάτι και Κόκκινο Λιμανάκι, στις περισσότερες περιπτώσεις, αντί να προωθηθούν πυροσβεστικές δυνάμεις στις συγκεκριμένες διευθύνεις των κινδυνευόντων ατόμων για την διάσωσή τους, οι τηλεφωνητές – χειριστές του 199 δεν ενήργησαν προς διάσωση των ατόμων που κινδύνευαν από την πυρκαγιά, αλλά διαβίβαζαν τα περιστατικά αυτά στις αστυνομικές δυνάμεις, οι οποίες αφενός δεν είχαν σχετική αρμοδιότητα, αφετέρου δεν διέθεταν γνώσεις και μέσα, για να προβούν σε διάσωση ατόμων από πυρκαγιά» αναφέρει ο εισαγγελέας παραθέτοντας τρεις χαρακτηριστικές περιπτώσεις:
«α) περίπτωση κατά την οποία άτομα, που βρίσκονταν εντός οικίας στην οδό Κουντουριώτη αρ. 27 στον Νέο Βουτζά και εξωτερικά αυτής καίγονταν τα πάντα, ακόμη και το αυτοκίνητό τους, επικοινωνούν με το «199», στις 18:13:45, αναφέροντας κατά λέξη: «Γύρω γύρω τώρα καίγονται όλα, θα έχουν καεί όλα εμείς, είμαστε μέσα, έχει πολύ καπνό … Χάλασε το αυτοκίνητό μας, κάηκε, τι λέτε τώρα;», και ο χειριστής – τηλεφωνητής του «199» απάντησε: «Σιγά σιγά προς την παραλία δεν μπορείτε να πάτε; Έχετε αυτοκίνητο;» και μία γυναίκα του απάντησε: «Όχι ρε παιδιά, αφού έχω μωρό δεκατριών μηνών και πώς θα αναπνεύσει λίγο, δεν ξέρω, κάντε κάτι». Ακολούθως, στις 18:15:36, ο χειριστής – τηλεφωνητής του «199», αντί να προβεί στην αποστολή δυνάμεων για την διάσωση των κινδυνευόντων στην ως άνω οικία, διαβιβάζει το συμβάν στο Κ.Ε.Π.Π. αναφέροντας: «Ο Δήμος δεν μπορεί να βάλει ένα αυτοκίνητο να βοηθήσει; τα δικά μας σβήνουν» και το Κ.Ε.Π.Π. απαντά: «Ναι παιδιά, όμως δεν γίνεται όλοι εσείς να παίρνετε μόνο το δικό μου τηλέφωνο … Έχει και δίπλα τρία τέσσερα εδώ πέρα» και συνεχίζοντας αναφέρει: «Αυτή η κυρία δεν γίνεται να πάρει τηλέφωνο το εκατό να πάει ένα περιπολικό; αυτά που είπε σε εσένα δεν μπορούσε να τα πει στο εκατό;»
β) Στην οδό Μυκόνου αρ. 41 στο Μάτι, όταν πολίτης ειδοποίησε, στις 18:57:03, το «199» για τον κίνδυνο που αντιμετώπιζαν τρεις γυναίκες στην ως άνω διεύθυνση, όπου εξωτερικά της οικίας καίγονταν τα δένδρα και ζήτησε βοήθεια για την διάσωση και μεταφορά τους σε ασφαλή περιοχή, του απάντησε ο τηλεφωνητής: «Ντάξει …, πάρα πολλά περιστατικά όμως που είναι έτσι αντίστοιχα με τα δικά σας και κατασκηνώσεις προσπαθούμε να εκκενώσουμε και γίνεται χαμός» και «Να σας πω, πάρτε και το εκατό την αστυνομία, αν μπορούν και αυτοί να κάνουν μεταφορά» και
γ) Τέλος, όταν κάποια γυναίκα – υπάλληλος του ξενοδοχείου με την επωνυμία «RAMADA» ζήτησε από το «199» την εκκένωσή του, επειδή καίγονταν τα αυτοκίνητα στον εξωτερικό χώρο στάθμευσης του ξενοδοχείου, ο χειριστής – τηλεφωνητής του «199» κάλεσε το Κ.Ε.Π.Π., για να διαβιβάσει στην Αστυνομία το περιστατικό».
Στην πρότασή του ο εισαγγελέας κάνει ειδική μνεία στην ώρα αναγγελίας της πυρκαγιάς, καθώς, όπως επισημαίνει, το στοιχείο αυτό είναι κρίσιμο για την αξιολόγηση των πράξεων και παραλείψεων.
«Ο χρόνος έναρξης της πυρκαγιάς προσδιορίστηκε από στις 16:15 έως τις 16:30, β) ο χρόνος, που καταγράφηκε η πυρκαγιά σε κάμερα ασφαλείας οικίας της περιοχής, ήταν στις 16:35 και γ) η αναγγελία του περιστατικού στο 199 Σ.Ε.Κ.Υ.Π.Σ./Ε.Σ.Κ.Ε. έγινε στις 16:41, ήτοι είχε ήδη παρέλθει χρόνος (μεταξύ 26 και 11 λεπτών) από την ώρα εκδήλωσης της πυρκαγιάς μέχρι την ώρα αναγγελίας της στο Πυροσβεστικό Σώμα», αναφέρει ο εισαγγελέας.
Καθυστέρηση μίας περίπου ώρας εντοπίζει ο εισαγγελέας όσον αφορά στον χρόνο που δόθηκε η εντολή για γενική επιφυλακή των δυνάμεων της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας. Συγκεκριμένα υπογραμμίζει:
«Στις 17:30, μετά την έναρξη της πυρκαγιάς στην περιοχή Νταού Πεντέλης, διατάχθηκε από το Ε.Σ.Κ.Ε. γενική επιφυλακή για την δύναμη όλων των Υπηρεσιών του Π.Σ., πλην όμως η ως άνω ενέργεια ήταν απρόσφορη, καθώς είχε ήδη παρέλθει μία τουλάχιστον ώρα από την εκδήλωση της πυρκαγιάς».
Στην περιοχή επιχειρούσαν μόνο 13 πυροσβεστικά οχήματα, επισημαίνει ακόμη ο εισαγγελέας:
«Επισημαίνεται ότι από την ώρα αναγγελίας της πυρκαγιάς (16:41) μέχρι και 18:20, όταν δηλαδή το μέτωπο της πυρκαγιάς πέρασε σε διάφορα σημεία την Λ. Μαραθώνος με κατεύθυνση προς το Μάτι και το Κόκκινο Λιμανάκι, ο συνολικός αριθμός των πυροσβεστικών υδροφόρων οχημάτων του Π.Σ., που επιχειρούσαν στην περιοχή, ήταν μόνο δεκατρία (13), χωρίς μάλιστα να υπάρξει παρέμβαση των πυροσβεστικών δυνάμεων στον οικισμό Μάτι. Όπως μάλιστα προκύπτει από τα GPS των οχημάτων, το πρώτο υδροφόρο πυροσβεστικό όχημα στην Λ. Μαραθώνος και πιο συγκεκριμένα στο ύψος του συνοικισμού της Αγίας Βαρβάρας Ραφήνας αφίχθη στις 18:44, ενώ ένα άλλο πυροσβεστικό όχημα αφίχθη στην διασταύρωση Λ. Μαραθώνος και Φλέμινγκ στις 19:09, όταν πλέον ήταν πολύ αργά, διότι ήδη το πύρινο μέτωπο είχε περάσει την Λ. Μαραθώνος και εξαπλωνόταν ανεξέλεγκτα προς το Μάτι και το Κόκκινο Λιμανάκι».
Αναφερόμενος στα τραγικά λάθη ως προς την κυκλοφοριακή διαχείριση οχημάτων στη Λεωφόρο Μαραθώνα κατά τις κρίσιμες ώρες ο εισαγγελέας τονίζει πως . το αποτέλεσμα «ήταν τελικά να εισέλθει μεγάλος αριθμός οχημάτων στο Μάτι, πλέον αυτών που ήδη υπήρχαν εκεί και κινούνταν ή ήταν σταθμευμένα και κινήθηκαν στην συνέχεια, όταν οι κάτοικοι προσπαθούσαν, υπό το κράτος του πανικού, να απομακρυνθούν από την περιοχή, ήτοι η κίνηση των οχημάτων γινόταν άτακτα, με συνέπεια να δημιουργηθεί κυκλοφοριακή συμφόρηση στους στενούς δρόμους και τελικά να εγκλωβιστούν τα οχήματα και οι επιβαίνοντες σε αυτά, σύμφωνα με τα προεκτιθέμενα».
Τέλος, κατά τον εισαγγελέα, «η αρμόδια Λιμενική Αρχή (Λιμεναρχείο Ραφήνας) δεν έδωσε εντολή στα πλοία της γραμμής, που κατέπλεαν από τις 17:30 και έπειτα, όταν δηλαδή η πυρκαγιά από τον οικισμό Νταού Πεντέλης ήταν οπωσδήποτε ορατή από τους καπνούς, να μην αποβιβαστούν οχήματα και επιβάτες στον λιμένα της Ραφήνας, αλλά στον πλησιέστερο λιμένα ή σε κάθε περίπτωση να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα, έτσι ώστε να κινηθούν όλα τα οχήματα και οι επιβάτες, ανεξάρτητα από τον προορισμό τους, υποχρεωτικά προς Αρτέμιδα».
