Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις στο Google NewsΑνοιγμα στη Λιβύη αποτελεί η επικείμενη επίσκεψη του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, μέσα στην προσεχή εβδομάδα, όπου θα έχει επαφές με τον μεταβατικό πρωθυπουργό, Αμπντουλχαμίτ Ντμπέιμπα, ως και πιθανότατα με τα μέλη του τριμερούς ανωτάτου συμβουλίου της βορειοαφρικανικής χώρας.
Σύμφωνα με την ανάλυση του Αθανάσιου Δρούγου στον Ελεύθερο Τύπο, στο ταξίδι, τον Ελληνα πρωθυπουργό θα συνοδεύει ο ΥΠΕΞ Νίκος Δένδιας, ενώ η επίσκεψη στην Τρίπολη πραγματοποιείται μετά την τηλεφωνική επικοινωνία των δύο πρωθυπουργών, καθώς και τις τηλεφωνικές επαφές που είχε το δίδυμο Μητσοτάκη-Δένδια με τον ειδικό διαμεσολαβητή του γ.γ./ΟΗΕ για το θέμα της Λιβύης, Σλοβάκο Γιαν Κούμπιτς (ο Ελληνας ΥΠΕΞ είχε επίσης συνάντηση μαζί του πρόσφατα στη Γενεύη, ενώ αρχικά είχαν τηλεφωνηθεί όταν ο κ. Δένδιας είχε πρόσφατα μεταβεί στο Κάιρο).
Η επίσκεψη είναι ιδιαίτερα σημαντική γιατί η μεταβατική κυβέρνηση, που υποστηρίζεται από ΗΠΑ-ΟΗΕ-Ε.Ε.-ΝΑΤΟ-Αφρικανική Ενωση-Τουρκία-Αίγυπτο κ.ά., θα βρίσκεται στην εξουσία μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου 2021, αφού υπό λογικές συνθήκες θα πραγματοποιηθούν γενικές εκλογές. Επί του παρόντος εφαρμόζεται μία συμφωνία στο έδαφος (εδώ και μήνες) με παύση εχθροπραξιών ανάμεσα στην κυβέρνηση της Τρίπολης και τον πολέμαρχο της Ανατολικής Λιβύης Χαφτάρ, ο οποίος έχει χάσει -όπως και ο πρόεδρος του Κοινοβουλίου, Ακίλα Σάλεχ- επιρροή στα δρώμενα (η Αθήνα πριν από 14 μήνες είχε εκφράσει την υποστήριξή της στα συγκεκριμένα δύο άτομα μαζί με τη Γαλλία, την Αίγυπτο κ.ά.).
O Νίκος Δένδιας θα έχει μία πρώτη συνάντηση γνωριμίας με την ομόλογό του της μεταβατικής κυβέρνησης δρα Νάζλα Μανγκούς (είναι μία από τις πέντε γυναίκες υπουργούς στη νέα κυβέρνηση, μαζί με εκείνες στα υπουργεία Δικαιοσύνης, Γυναικείων Υποθέσεων Πολιτισμού, Κοινωνικών Υποθέσεων). Η νέα υπουργός κατάγεται από τη Βεγγάζη, ενώ «υποστηρίζεται», λόγω των πολύ στενών σχέσεων της οικογενείας της από το 2002, από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Εχει σπουδάσει Ποινικό Δίκαιο στη Βεγγάζη, ενώ έχει κάνει μεταπτυχιακά στο Πανεπιστήμιο Εastern Μοnnonite ως και διδακτορικό στο γνωστό George Mason University στη Βιρτζίνια. Επί χρόνια διέμενε στην Πολιτεία της Βιρτζίνια και σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του υπογράφοντος συνδέεται πολύ στενά με κορυφαίες «δεξαμενές σκέψης», όπως το Αμερικανικό Ινστιτούτο για την Ειρήνη, για το οποίο προ χρόνων συνέγραψε δύο μελέτες.
Η διαμεσολάβηση του ΟΗΕ, υπό την Αμερικανίδα διπλωμάτη Στέφανι Ουίλιαμς, οδήγησε σε άρση του αδιεξόδου στη Λιβύη και σε διακοπή στις πολυετείς εχθροπραξίες και τον μετα-κανταφικό εμφύλιο πόλεμο (δεύτερη φάση), ενώ σε Τύνιδα και Γενεύη οι επικεφαλής των φυλών και οργανώσεων της Δυτικής, Νότιας και Ανατολικής Λιβύης προχώρησαν στην εκλογή του Ντπέιμπα (κατάγεται από τη Μισράτα), καθώς και των Μοχάμετ Μένφι (Ανατολική Λιβύη/Κυρηναϊκή), Μούσα αλ Κόνι (Δυτική Λιβύη/Τριπολιτάνα) και Αλ Λάφι (νότια επαρχία/Φεζάν), ενώ παράλληλα έχουν πραγματοποιηθεί στρατιωτικές ενέργειες αποκλιμάκωσης, όπως το άνοιγμα του οδικού άξονα προς την παραλιακή πόλη της Σύρτης, η επαναλειτουργία (ως ένα βαθμό των τερματικών των πετρελαϊκών σταθμών σε Αζνταμπίγια-Σύρτη κ.ά.), η αποναρκοθέτηση περιοχών (ειδικά στην περιοχή της Ταρχούνα με τη συνδρομή Τούρκων και Ιταλών στελεχών του μηχανικού κ.ά.), αλλά και το άνοιγμα των περιφερειακών αεροδρομίων.
Ανεξάρτητα από τη βελτίωση της κατάστασης στο έδαφος και παρά τη σύσταση της νέας μεταβατικής κυβέρνησης εξακολουθούν να υπάρχουν πολλά προβλήματα, όπως οι περιπτώσεις συστηματικής παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μαζικές εκτελέσεις και μαζικοί τάφοι, τοπικές διαφορές μεταξύ των πανίσχυρων φυλών, πορώδη σύνορα χωρίς φύλαξη με τα κράτη της Υποσαχάριας Αφρικής, παρουσία σχεδόν 3.000 Ρώσων μισθοφόρων της ιδιωτικής εταιρίας Wagner, του προσωπικού φίλου του Πούτιν, γνωστού και ως «μάγειρα», Πριγκόζιν, παρουσία χιλιάδων μισθοφόρων από Νίγηρα, Τσαντ και Σουδάν στο πλευρό του Χαφτάρ (με διαρκή οικονομική υποστήριξη από το καθεστώς των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων), αλλά και υπολογίσιμη στρατιωτική διακλαδική παρουσία της Τουρκίας, βάσει μνημονίου στρατιωτικής συνεργασίας του Νοεμβρίου του 2019. Πάντως μέχρι στιγμής οι Ρώσοι μισθοφόροι από τη Σύρτη και την αεροπορική βάση Αλ Τζούφρα, ως και οι τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις (από Τρίπολη-Αλ Χομς-Μισράτα και Αλ Ουντέιντα) δεν δείχνουν να αποδέχονται την όποια αποχώρηση, ενώ μέσα στον Απρίλιο επίκειται νέα επίσκεψη από τον υπουργό Αμυνας της Τουρκίας, Χουλουσί Ακάρ, και τον αρχηγό των ναυτικών δυνάμεων, ναύαρχο Αντνάν Οζμπάλ.
O μεταβατικός πρωθυπουργός της Λιβύης, που είναι παράλληλα και υπουργός Αμυνας, είναι γνωστός για τις φιλοτουρκικές του θέσεις (και επιχειρηματικές), ενώ ο Μοχάμετ Μένφι ήταν ο πρέσβης της Λιβύης στη χώρα μας, τον οποίο η Αθήνα απέλασε στις αρχές Δεκεμβρίου του 2019 λόγω του γνωστού παράτυπου τουρκο-λιβυκού μνημονίου σχετικά με την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών (Σάρατζ-Ερντογάν).
Ο Μένφι πρόσφατα επισκέφθηκε το Βερολίνο, το Παρίσι και την Αγκυρα, ενώ μέσα στο προσεχές δίμηνο αναμένεται να μεταβούν στην Τρίπολη ανώτατα στελέχη του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, ως και της Διοίκησης AFRICOM των ΗΠΑ από τη Στουτγάρδη. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Μένφι, καίτοι προέρχεται από την Ανατολική Λιβύη, ήταν αντίθετος με τον Χαφτάρ και υποστήριζε από το 2016 τη νόμιμη και αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση Σάρατζ, ενώ μετά την απέλασή του παρέμεινε για κάποιο διάστημα στη χώρα μας. Οι Μένφι και Ντμπέιμπα ήταν συνεργάτες του κανταφικού καθεστώτος.
Η ελληνική κυβέρνηση εκτιμά θετικά το ότι η Λιβύη έχει για τη χώρα μας λίαν υπολογίσιμη γεωπολιτική αξία, καθώς και ενεργειακή (δεν έχουν οριοθετηθεί θαλάσσιες ζώνες) και τα συμφέροντά μας υπερβαίνουν κατά πολύ το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο. Πέραν της επίσκεψης του Ελληνα πρωθυπουργού στη Λιβύη, η Ελλάδα επιστρέφει διπλωματικά με πρεσβεία στην Τρίπολη (διαπιστεύεται πρέσβης εντός των ημερών), ενώ προχωράμε προσεχώς και σε άνοιγμα προξενείου στη Βεγγάζη της Ανατολικής Λιβύης. Λόγω της σοβαρότητας της κατάστασης από στρατιωτικής πλευράς σε Μεσόγειο και Σαχέλ, μελετάται το άνοιγμα και θέσης ακολούθου Αμυνας στην Τρίπολη, όπως ίσχυε στο παρελθόν, ή κάλυψη επί του παρόντος της θέσης από αξιωματικό μας σε Αίγυπτο ή Ιταλία ή Τυνησία (όπως παλιά).
Ενα από τα βασικά προβλήματα της Λιβύης (όπως μου έλεγε Λίβυος στρατιωτικός) είναι ποιος θα είναι και από πού θα προέρχεται ο νέος υπουργός Αμυνας, αλλά και ο αρχηγός των διαιρεμένων (λόγω εμφυλίου) αρχηγός των ενιαίων Ενόπλων Δυνάμεων. Αν αναλάβει ο προερχόμενος από την Ανατολική Λιβύη στρατηγός Ναζούρι, τότε ο υπουργός Αμυνας θα είναι από τη Δυτική Λιβύη.
