Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις στο Google NewsΤου Σεραφείμ Κοτρώτσου
Ένα από τα trends στις συζητήσεις σε πολιτικά και δημοσιογραφικά γραφεία, εσχάτως, είναι «τι ανασχηματισμό θα κάνει ο Τσίπρας;». Ερώτηση του ενός εκατομμυρίου δολαρίων, προφανώς, αφού τόσα χρόνια στη δημοσιογραφική πιάτσα έχω δει ανασχηματισμούς να ξεκινούν με φιλοδοξίες για τη Metropolitan Opera και να καταλήγουν φθηνό λαϊκό μελό σε καλοκαιρινή περιοδεία τύπου «αρπαχτής».
Κι είναι ακόμα πιο δύσκολο να απαντηθεί η ερώτηση αυτή εάν σκεφθεί κανείς πως, πριν το νέο κυβερνητικό σχήμα βρεθεί ενώπιον του Προέδρου της Δημοκρατίας στην ορκωμοσία, προηγείται το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ όπου, παρότι ισχυρότατος και αδιαμφισβήτητος, ο Αλέξης Τσίπρας έχει να διαχειρισθεί εσωκομματικά δοβλέτια, εμμονές, προσωπικές επιδιώξεις και, βεβαίως, πρώτα απ΄ όλα την αδήριτη ανάγκη για διεύρυνση.
Το ότι «οι ανασχηματισμοί δεν προαναγγέλλονται» αποτελεί, φυσικά, αστικό μύθο. Απολύτως προαναγγέλλονται, αν και συνήθως λίγο πρόωρα εξαιτίας της ανάγκης (;) να γεμίζουν σελίδες στα κυριακάτικα φύλα και της σκοπιμότητας να «καίγονται» ονόματα ή να μπαίνουν στο κάδρο πρόσωπα που κάτω απ΄ άλλες συνθήκες κανείς δεν θα πρόσεχε.
Σ’ αυτή τη χρονική, πολιτική, οικονομική και, κυρίως, κοινωνική συγκυρία, όμως, ο ανασχηματισμός είναι για τον πρωθυπουργό μία κίνηση που μπορεί να του αποφέρει αρκετά αλλά, από την άλλη, μπορεί και να υπονομεύσει την υπόλοιπη διαδρομή της κυβέρνησής του.
Ο ανασχηματισμός, τον Ιούνιο του 2014, για παράδειγμα, υπήρξε το κύκνειο πολιτικό άσμα του Αντώνη Σαμαρά. Βαριά ηττημένος στις ευρωεκλογές και περιφερειακές εκλογές του Μαϊου και εγκλωβισμένος στο αφήγημα του success story, ανακάλεσε όλη τη λαϊκή Δεξιά από την εφεδρεία και έχασε την όποια «αξιοπιστία» είχε οικοδομήσει έναντι των δανειστών. Πόσοι λαϊκοδεξιοί, άλλωστε, μπορούσαν να επιστρατευθούν για να μοιράζουν λωτούς σε μία κοινωνία καθημαγμένη από χαράτσια και περικοπές; Ιδιαίτερα, όταν δεν είχαν ζωτικό ελεύθερο χρόνο έναντι της ανάγκης να μαζέψουν ψήφους με προεξοφλημένες τις εθνικές εκλογές λίγους μήνες αργότερα.
Αλλά και το 2007 ο Κώστας Καραμανλής κέρδισε τις εκλογές αλλά δεν στάθηκε δυνατό να διαχειριστεί τη νίκη του. Έδειξε από τη πρώτη στιγμή να ασφυκτιά στο στενό κοστούμι της κρίσης που ερχόταν, έδιωξε τον Αλογοσκούφη για να ικανοποιήσει το αίσθημα της εκλογικής του βάσης, και γενικότερα άφησε το πράγμα να σέρνεται. Ούτε μπροστά, ούτε πίσω. Ούτε έκτακτα μέτρα, ούτε εκλογές. Ζητούσε συναίνεση που δεν του δόθηκε και καταλήξαμε εκεί που καταλήξαμε.
Οι ανασχηματισμοί, λοιπόν, είτε είναι ευκαιρία για διαμόρφωση εσωκομματικών συσχετισμών, είτε χρησιμοποιούνται για επικοινωνιακό λίφτινγκ, συνήθως αποτυγχάνουν εν τη γενέσει τους. Το «θαύμα» αντέχει τρεις μέρες και σύντομα άπαντες ανακαλύπτουν ότι σπανίως είναι τα πρόσωπα που λύνουν τα προβλήματα εάν δεν υπάρχει συγκροτημένη διακυβέρνηση με ξεκάθαρη στρατηγική. Και ενιαίος συντονισμός και ομοθυμία, φυσικά.
Ο πρωθυπουργός τα γνωρίζει όλα αυτά. Έχει δει δεκάδες ανασχηματισμούς στην πρόσφατη πολιτική ιστορία να καταλήγουν σε… Circo Medrano (χωρίς πρόθεση να μειώσω την αξία του τσίρκου) και κάμποσους πρωθυπουργούς να καταλήγουν στα αζήτητα παρότι αποδείχθηκαν Master chef στο μαγείρεμα των αλλαγών στις κυβερνήσεις τους.
Κι επειδή τα γνωρίζει αυτά ο Τσίπρας, θέλω να πιστεύω πως ούτε το παιχνίδι με τις μουσικές καρέκλες θα αναπαραστήσει, ούτε θα ακολουθήσει την έκπαλαι δημοφιλή συνταγή του «βάλε λίγο από Μακεδονία, φέρτε μου έναν από την Κρήτη και την Αιτωλοακαρνανία, μία Ήπειρο παρακαλώ γρήγορα, και οπωσδήποτε τρεις γυναίκες».
Αυτά τελειώσανε. Αφορούν μια εποχή που η χώρα πήγαινε με τον αυτόματο πιλότο προς το βουνό, φορτωνόταν χρέη, αγόραζε φρεγάτες, ελικόπτερα και Leopard, μοίραζε μίζες και παράσημα εκσυγχρονισμού και το πολιτικό σύστημα ακκιζόταν δίπλα στους μεταπράτες και τους εκπροσώπους της διαπλοκής.
Όπως, λοιπόν, το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να αφορά τον ΣΥΡΙΖΑ του 2010 ή του 2012 ή ακόμα και του 2015, έτσι και ο ανασχηματισμός δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι η προβολή και ποσοστιαία αντιστοίχηση των εσωκομματικών κινήσεων, ομάδων, υποομάδων ή οτιδήποτε άλλο.
Ο ανασχηματισμός πρέπει να σηματοδοτεί την βελούδινη εισβολή της κοινωνίας σε ένα κόμμα που θέλει να γίνει παράταξη, ένα κόμμα που ξέρει να απολογείται, να ζητά συγγνώμη, αλλά και να χαράσσει πορεία διακρίνοντας που βρίσκεται το μέλλον της χώρας υπό τις παρούσες συνθήκες. Κι όσο πιο θυμωμένη και απογοητευμένη με τον ΣΥΡΙΖΑ είναι η κοινωνία που θα θελήσει, τούτες τις ώρες, να μπει στο φουαγιέ, τόσο καλύτερα. Τόσο πιο ανανεωτικός αέρας θα πνεύσει, τόσες περισσότερες ελπίδες να σωθεί το καράβι θα γεννηθούν.
Αρκεί αυτό να γίνει σε συνθήκες γενναιότητας. Από μία ηγεσία, δηλαδή, που γνωρίζει πως ναι μεν δεν δημιούργησε την κρίση αλλά οφείλει να τη διαχειρισθεί μέχρι τέλους και με συμμαχίες. Και, μαζί, να διαχειρισθεί και την όποια επιδείνωση αυτής της κρίσης ενδεχομένως εκείνη προκάλεσε. Καθαροί λογαριασμοί…
Ως εκ τούτου εάν ο Τσίπρας στοχεύει να σηματοδοτήσει δια του συνεδρίου τη διεύρυνση του ΣΥΡΙΖΑ, οφείλει να πείσει πως δεν είναι συνδαιτυμόνας του Ολάντ, του Ρέντσι, του Σάντσεθ μόνο στα ευρωπαϊκά σαλόνια για επικοινωνιακό άλλοθι, αλλά μπορεί να αναζητά –ή και να επιβάλλει- κοινούς τόπους με αυτούς τους ιδεολογικούς χώρους και στην Ελλάδα.
Για παράδειγμα, όταν το «αδελφάκι» του ΣΥΡΙΖΑ στη Γερμανία, Die Linke, συζητά τον σχηματισμό κυβέρνησης στο Βερολίνο, ίσως και σε εθνικό επίπεδο εάν εκεί οδηγήσουν τα πράγματα οι γερμανικές εκλογές, με τους Σοσιαλδημοκράτες του SPD και τους Πράσινους, γιατί στην Αθήνα τέτοιες συμμαχίες πρέπει να θεωρούνται αμαρτωλές στα κομματικά ιερατεία;
Στο «δια ταύτα», τώρα:
Ο Τσίπρας έκανε τις προάλλες μια ενδιαφέρουσα κίνηση με την Επιτροπή για την Αναθεώρηση του Συντάγματος. Ο συμβολισμός της πρωτοβουλίας έχει, αναμφισβήτητα, πολύ μεγαλύτερη αξία από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα.
Μια επιτροπή με Μουζέλη, Γκόλια, Δημόπουλο, Μαραβέγια αλλά και Μίχαλο και Αγοραστό (μακάρι να πήγαινε και ο Τζιτζικώστας) και Σπουρδαλάκη και Τζήκα και άλλους. Δεν είναι, όμως, μόνο τα πρόσωπα, είναι η αντίληψη. Άνθρωποι από διαφορετικές ιδεολογικές, κοινωνικές και επαγγελματικές αφετηρίες που συγκλίνουν προς ένα κοινό σκοπό.
Έναν τέτοιο ανασχηματισμό θέλει ο Τσίπρας. Όχι απαραίτητα με αυτά τα πρόσωπα αλλά με πρόσωπα που αποτελεσματικά θα συγκλίνουν προς ένα κοινό σκοπό. Που θα υπηρετήσουν πιστά το αφήγημα που έχει ανάγκη η χώρα.
«Κι’ ο Τσίπρας;», θα ρωτήσουν κάποιοι που εμφορούνται από λογικές διαίρεσης, από «παιχνίδια θρόνων» και εσωκομματικών ποσοστώσεων. Ε, θέλω να πιστεύω πως δεν τον αφορά, πλέον, να είναι ο αρχηγός των ατάκτων (εντίμων, ονειροπόλων αλλά, πάντως, με σημείο εκκίνησης σε μία Αριστερά που δεν είχε ποτέ διαχειρισθεί τέτοια κρίση και δεν είχε υπογράψει μνημόνιο) αλλά εκείνος που θα αθροίσει τις δυνάμεις της χώρας στην πορεία προς μια κάποια Χαναάν. Αλλιώς, τα βλέπω σκούρα τα πράγματα…
