Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις στο Google NewsΗ σχέση του μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι, όπως και ο γάμος, δυαδική: είτε είσαι είτε δεν είσαι. Βέβαια, σε αντίθεση με το γάμο, χρειάζεται ελάχιστος ρομαντισμός για να γίνεις.
Η Ουκρανία πήρε μια γεύση της διαδικασίας το 2013, όταν διαπραγματεύτηκε μια «συμφωνία σύνδεσης» με τη λέσχη, μια συμφωνία που διατήρησε τη «γλυκιά προσδοκία» και στις δύο πλευρές, καθ’ οδόν προς μια στενότερη ένωση. Το έγγραφο περιελάμβανε 2.135 σελίδες, στις οποίες γινόταν 44 χρήσεις του όρου inter alia και 12 mutatis mutandises.
Ένα παράρτημα ορίζει την ποιότητα του χαρτιού («όχι λιγότερο από 25g/m2») και το μέγεθος («210 × 297 mm. Βέβαια, υπάρχει ανοχή έως και μείον 5 mm ή συν 8 mm στο μήκος») που πρέπει να χρησιμοποιείται σε ορισμένη επίσημη αλληλογραφία. Ακόμη και για τα δεδομένα των προγαμιαίων συμβολαίων, ήταν άχαρο.
Η Ουκρανία πίστευε τόσο ακράδαντα ότι το μέλλον της βρίσκεται στην ευρωπαϊκή οικογένεια των εθνών, ώστε αυτή η απρόσωπη στάση δεν έκαμψε το πάθος της.
Το 2019 η φιλοδοξία της να γίνει μέλος της ΕΕ κατοχυρώθηκε στο σύνταγμά της. Ο πόλεμος αναζωπύρωσε την έλξη, τουλάχιστον προς μία κατεύθυνση.
Μέσα σε μια εβδομάδα από την εισβολή της Ρωσίας στις 24 Φεβρουαρίου ο πρόεδρος Volodymyr Zelensky ζήτησε έναν εσπευσμένο γάμο στο πλαίσιο μιας «ταχείας» διαδικασίας ένταξης. Η Ευρώπη, σε πλήρη λειτουργία mutatis mutandis, κατέστησε σαφές ότι δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα και ότι οι κανόνες είναι κανόνες.
Αυτοί προβλέπουν ότι τα υποψήφια μέλη πρέπει να υιοθετήσουν διατάγματα δεκαετιών της ΕΕ για τα πάντα, από τη σήμανση των τροφίμων έως τις ρυθμίσεις των τραπεζών. Ακόμα και αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ένταξη στην ΕΕ μόνο για τις χώρες απέναντι στις οποίες η λέσχη έχει δεσμευτεί. Η Ουκρανία δεν συγκαταλέγεται σε αυτές.
Η Ευρώπη πρέπει να απομακρυνθεί από τις απολυτότητες και να αφήσει τη ρομαντική της πλευρά να λάμψει. Ναι, η ΕΕ έχει κανόνες και αυτοί έχουν σημασία: πώς αλλιώς θα μπορούσε να αντέξει επί έξι δεκαετίες ένας γάμος γαλλικής επισημότητας και γερμανικής αποτελεσματικότητας;
Και πράγματι, η Ουκρανία δεν πρόκειται να εκπληρώσει τα κριτήρια ένταξης για αρκετά χρόνια ακόμη. Κανείς δεν πιστεύει ότι θα πρέπει να γίνει το 28ο μέλος της EE αμέσως – πιθανότατα, ούτε καν ο κ. Zelensky.
Αλλά η Ουκρανία αποζητά μια δέσμευση ότι, αν πραγματοποιήσει τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις τα επόμενα χρόνια, θα της επιτραπεί να γίνει μέλος της λέσχης. Σε αυτό η Ευρώπη θα πρέπει να απαντήσει: «Ναι».
Μια τέτοια απόφαση αφορά κυρίως τις εθνικές κυβερνήσεις, και οι 27 από τις οποίες πρέπει να συμφωνήσουν σε θέματα που αφορούν τη διεύρυνση. Πολλοί θέλουν τουλάχιστον να δώσουν στην Ουκρανία μια «ευρωπαϊκή προοπτική», όπως αποκαλείται στο ευρωπαϊκό «τεχνόλεκτο» η άτυπη έναρξη της διαδικασίας διεύρυνσης.
Τα κράτη της ανατολικής Ευρώπης θα ήθελαν να θεωρηθεί επίσημα υποψήφια για ένταξη, ένα βήμα παραπέρα στην πολύπλοκη διαδικασία ένταξης. Η απροθυμία των παλαιών μελών, όπως η Ολλανδία και η Δανία, καθώς και η χλιαρή γαλλική υποστήριξη, σημαίνουν ότι η ΕΕ μέχρι στιγμής συμφωνεί μόνο να «στηρίξει την ευρωπαϊκή πορεία της Ουκρανίας», που είναι η διπλωματική ορολογία για το ότι δεν θα κάνει τίποτα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κλήθηκε να συντάξει μια έκθεση, κίνηση που αποτελεί παραδοσιακή τακτική κωλυσιεργίας.
Η ατυχία της Ουκρανίας – πέραν του ότι μοιράζεται σύνορα με τη Ρωσία του Vladimir Putin – είναι ότι έθεσε το ζήτημα της ένταξης στην ΕΕ σε μια εποχή που κυριαρχεί η κόπωση της διεύρυνσης. Κανένα νέο μέλος δεν έχει γίνει δεκτό μετά την Κροατία, το 2013.
Κάποιες αιτήσεις προσχώρησης από τα δυτικά Βαλκάνια έχουν ουσιαστικά παγώσει. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι οι κυβερνήσεις των χωρών από τα προηγούμενα κύματα ένταξης, ιδίως της Πολωνίας και της Ουγγαρίας, δεν τήρησαν τις δεσμεύσεις τους όσον αφορά στη διαφθορά και το κράτος δικαίου.
Διπλωμάτες από τα ιδρυτικά μέλη της ΕΕ μουρμουρίζουν ότι περισσότερο θα ήθελαν να πάρουν διαζύγιο από τα υπάρχοντα κράτη μέλη παρά να δεσμευτούν έναντι νέων.
Η Ουκρανία είναι διαφορετική. Η ένταξη στην ΕΕ αποτελεί ορόσημο για κάθε χώρα. Αλλά, στην προκειμένη περίπτωση θα είχε ιδιαίτερο αντίκτυπο. Ο κ. Putin, μέσα στην απόγνωσή του να εμποδίσει την Ουκρανία να ξεφύγει από τη σφαίρα επιρροής της Ρωσίας, εκτροχίασε την υπογραφή της εν λόγω συμφωνίας σύνδεσης το 2013.
Οι διαδηλώσεις στην πλατεία Μαϊντάν που ακολούθησαν στο Κίεβο συγκέντρωσαν μια θάλασσα διαδηλωτών που ανέμιζαν σημαίες της ΕΕ με μεγαλύτερη θέρμη από ό,τι έχει παρατηρηθεί ποτέ στο εσωτερικό της λέσχης.
Δεκάδες πυροβολήθηκαν και σκοτώθηκαν, προτού ο τραμπούκος, υποστηριζόμενος από το Κρεμλίνο, Ουκρανός πρόεδρος, καταφύγει στη Ρωσία. Η συμφωνία της ΕΕ επικυρώθηκε το 2014. Μέχρι τότε, ως προοίμιο του σημερινού πολέμου, η Ρωσία είχε προσαρτήσει την Κριμαία και είχε εισβάλει στην ανατολική Ουκρανία.
