Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις στο Google NewsΜάχη για την αξιοπιστία τους, τη φήμη τους και τελικά την επιβίωσή τους, δίνουν τα ψηφιακά νομίσματα και το σύμπαν των crypto. Ένα οικοσύστημα που είχε πλασαριστεί ως η νέα τάξη πραγμάτων στον κόσμο του χρήματος, που θα έδινε τέλος στην κυριαρχία των κεντρικών τραπεζών, μέσω ενός αποκεντρωμένου συστήματος συναλλαγών. Αιτία είναι η πτώση του τρίτου μεγαλύτερου ανταλλακτηρίου στον κόσμο, FTX, που άφησε περίπου 1 εκατομμύριο εξαγριωμένους πιστωτές που κινδυνεύουν να χάσουν συνολικά μερικά δισεκατομμύρια δολάρια.
Όπως εκθρονίστηκε μέσα σε λίγες ώρες ο Σαμ-Μπάνκμαν Φριντ, έτσι κινδυνεύει να γκρεμιστεί ολόκληρο το οικοδόμημα των κρυπτονομισμάτων. Πριν από δύο εβδομάδες, ο Φριντ ήταν το poster child των crypto, ένα πρόσωπο άρρηκτα συνδεδεμένο με την επιτυχία και τις προοπτικές της αγοράς. Όπως αναφέρει ο Economist, ήταν τέτοιο το hype γύρω από τον «πυραυλοκίνητο» Φριντ που οι venture capitalists της Silicon Valley θεωρούσαν ότι ήταν μία οικονομική ιδιοφυΐα που εντυπωσίαζε τους επενδυτές ενώ παράλληλα έπαιζε βιντεοπαιχνίδια και προοριζόταν να γίνει ο πρώτος άνθρωπος στην ιστορία με περιουσία πάνω από 1 τρισ. δολάρια.
Ο απόφοιτος του MIT και του Berkeley, κατάφερε να φτάσει μέσα σε τρία χρόνια την αξία του ανταλλακτηρίου FTX στα 32 δισ. δολάρια, με τη δική του περιουσία να ανέρχεται σε 16 δισ. δολάρια, εκμεταλλευόμενος αρχικά τις διαφορετικές ανά τον κόσμο τιμές των κρυπτονομισμάτων και στη συνέχεια την crypto mania που προσέλκυσε εκατομμύρια μικροεπενδυτές. Στις 22 Οκτωβρίου 2022, η περιουσία του άγγιζε τα 10,5 δισ. δολάρια για να υποχωρήσει στις 8 Νοεμβρίου στα 991,5 εκατ. δολάρια, σημειώνοντας σύμφωνα με τον δείκτη δισεκατομμυριούχων του Bloomberg, πτώση 94% που είναι η μεγαλύτερη ημερήσια πτώση στην ιστορία. Στις 11 Νοεμβρίου και σύμφωνα με τον ίδιο δείκτη, ο Φριντ είχε χάσει τα πάντα.
Το μόνο που έμεινε από τη σύντομη αυτοκρατορία του είναι οι ένα εκατομμύριο πιστωτές, δεκάδες εταιρείες crypto στα πρόθυρα της κατάρρευσης και μία μεγάλη έρευνα από τις εισαγγελικές και ρυθμιστικές αρχές για τον πραγματικό ρόλο του Φριντ με υποψίες ακόμη και για ξέπλυμα χρήματος προερχόμενου από παράνομες δραστηριότητες.
«Πότε πριν η αγορά των crypto δεν φαινόταν τόσο εγκληματική, σπάταλη και άχρηστη», σημειώνει πολύ εύστοχα ο Economist. Αυτό που έκανε ο Φριντ ή θα γίνει ένα πολύ χρήσιμο μάθημα για τα crypto ή θα τα οδηγήσει στο θάνατο. Ο 30χρονος είχε στήσει ένα ανταλλακτήριο κρυπτονομισμάτων, το FTX, το οποίο εξέδιδε και το token FTT. Όσοι αγόραζαν το FTT είχαν διάφορα προνόμια στην πλατφόρμα FTX. Κάπως έτσι δουλεύουν όλες οι παρόμοιες πλατφόρμες. Η FTX είχε συγκεντρώσει 14 δισ. δολάρια ενεργητικό από τα χρήματα των πελατών της και στους όρους των υπηρεσιών της δεσμευόταν να μην τα δανείσει. Όμως τελικά δάνεισε περίπου 8 δισ. δολάρια στην άλλη εταιρεία του Φριντ, Alameda Research. Ως ενέχυρο για τον δανεισμό η FTX δέχθηκε τα tokens FTT που διέθετε η Alameda. Τα tokens που η ίδια η FTX δημιουργούσε από το τίποτα, χωρίς κάποια υποκείμενη αξία. Η τριγωνική συναλλαγή των εταιρειών βγήκε στην επιφάνεια και φτάσαμε στο σήμερα, όπου τα μεγαλύτερα ανταλλακτήρια crypto σπεύδουν να ενημερώσουν τους πελάτες τους για το που βρίσκονται τα χρήματά τους για να μην προκληθεί ντόμινο. Ένα ντόμινο που θα μπορούσε να τινάξει τα crypto στον αέρα.
Το ερώτημα που τίθεται πλέον ή κατά πόσο θα αντέξει η αγορά όλα αυτά τα σκάνδαλα. Μπορούν τα crypto να είναι χρήσιμα για τίποτα άλλο εκτός από απάτες και κερδοσκοπία; Μετά από 14 χρόνια που υπάρχει το bitcoin, η αγορά δεν έχει ακόμη πείσει ότι μπορεί να τηρήσει τις υποσχέσεις της. Στο οικοσύστημα μπήκαν μεγάλα ταλέντα του finance, τεράστια επενδυτικά κεφάλαια, μέχρι και κρατικά συνταξιοδοτικά ταμεία, αλλά τελικά αυτό που έχει φτιαχτεί μέχρι σήμερα είναι ένα μεγάλο ψηφιακό καζίνο το οποίο επισκιάζει τις όποιες σοβαρές προσπάθειες που γίνονται από αξιόπιστες εταιρείες που αξιοποιούν την τεχνολογία Blockchain για να δημιουργήσουν αποκεντρωμένες εφαρμογές του παραδοσιακού χρηματοοικονομικού κλάδου, όπως αποκεντρωμένα ανταλλακτήρια νομισμάτων ή δανεισμού.
Για να ανθίσουν ξανά τα crypto χρειάζεται μία συνολική προσπάθεια από τις αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές και τις αξιόλογες εταιρείες του κλάδου, έτσι ώστε οι μικροί και μεγάλοι επενδυτές να μη φοβούνται ότι θα χάσουν τα χρήματά τους εν μία νυκτί. Σε κάθε άλλη περίπτωση, τα crypto θα μείνουν στην ιστορία ως μία σύγχρονη εκδοχή της φούσκας της τουλίπας.
