Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις στο Google NewsΤην 16-η Δεκεμβρίου του 1923 λαμβάνουν χώρα εθνικές εκλογές στις οποίες οι φιλοβασιλικοί σχηματισμοί απόσχουν. Και στις 19 Δεκεμβρίου του 1923 η εκλεγείσα κυβέρνηση απευθύνει αίτημα στον βασιλιά Γεώργιο τον Β΄ να εγκαταλείψει τη χώρα. Με την ισχύ της επαναστατικής επιτροπής θα ανέλθουν στην εξουσία αρκετές βραχύβιες κυβερνήσεις.
Για μια και μόνο ημέρα την πρωθυπουργία θα αναλάβει ο αντιστράτηγος Αναστάσιος Χαραλάμπτης στις 16 Σεπτεμβρίου του 1922 και θα ακολουθήσει ο πολιτικός Σωτήριος Κροκιδάς για δυο μήνες. Μεγαλύτερης διάρκειας και κάπως σταθερή κυβέρνηση θα σχηματίσει ο στρατιωτικός Στυλιανός Γονατάς – για την ιστορία αναφέρουμε ότι την κόρη του την είχε παντρευτεί ο μετέπειτα εξέχον πολιτικός και με βαθιά δημοκρατική αγωγή καθηγητής Γ.Α. Μαγκάκης απο τον Νοέμβριο του 1922 έως τον Ιανουάριο του 1924. Εμβόλιμα ωστόσο όπως έχουμε αναφέρει στις 16 Δεκεμβρίου του 1923 διενεργήθησαν εκλογές. Η επαναστατική επιτροπή παρέδωσε την εξουσία στη Βουλή τον Ιανουάριο του 1924 και την πρωθυπουργία ανέλαβε ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Δεν παρέμεινε στο θώκο παρά για εικοσιέξι μόλις ημέρες.
Τα ηνία της χώρας αναλαμβάνει το επιφανές βενιζελικό στέλεχος Γεώργιος Καφαντάρης με βραχύβια κυβερνητική θητεία του ενός μηνός και αυτός. Για να ακολουθήσει τον Μάρτιο του 1924 ο λαμπρός δημοκράτης και ηγετική μορφή της «Ομάδας των κοινωνιολόγων» απο την Τρίπολη Αλέξανδρος Παπαναστασίου. Βραχύβια υπήρξε η θητεία και του αδαμάντινου αυτού πολιτικού μας ανδρός που έφερε στην εποχή του τις λαμπρότερες σπουδές στο πεδίο της πολιτειολογίας και θεωρείται ο πατέρας της Δημοκρατίας στην σύγχρονη Ελλάδα. Ωστόσο επι των ημερών του Παπαναστασίου η Βουλή των Ελλήνων εξέδωσε το δεύτερο ψήφισμα με το οποίο κηρύχτηκε έκπτωτη η βασιλεία. Και τον Απρίλιο του 1924 έλαβε χώρα δημοψήφισμα το αποτέλεσμα του οποίου επέτασσε την ανάδειξη αιρετού αρχηγού του κράτους. Όμως παράλληλα με την κυβερνητική αστάθεια που ταλανίζει την πολιτική μας σκηνή έχει εγκύψει και ένα άλλο μείζον πρόβλημα στην ελληνική κοινωνία. Είναι η εγκατάσταση και μέριμνα για την διευθέτηση των βασικών βιοτικών προβλημάτων τους απο την πολιτεία των ενάμιση εκατομμυρίων προσφύγων, που ξεριζώθηκαν με την τραγωδία της Σμύρνης απο τις πατρογονικές τους εστίες. Εν πάσει περιπτώσει η κυβέρνηση Παπαναστασίου μένει στην εξουσία για τέσσερις μήνες μέχρι δηλαδή τον Ιούλιο του 1924. Ακολουθεί βραχύβια πρωθυπουργία για δυόμισι περίπου μήνες του Σάμιου πολιτικού υφηγητή της Αρχαιολογίας Θεμιστοκλή Σοφούλη, που πολλές φορές θα τον συναντήσουμε παρακάτω στην πολιτική μας σκηνή.
Για τον βραχύβιο χαρακτήρα μάλιστα της κυβέρνησης Σοφούλη, εν μέσω του θέρους οι χρονικογράφοι της εποχής, θα της προσδώσουν περιπαιχτικά το επίθετο «κυβέρνηση θερινών διακοπών». Θα ακολουθήσει τον Οκτώβριο του 1924 κυβέρνηση του προβεβλημένου επίσης βενιζελικού στελέχους Ανδρέα Μιχαλακόπουλου για εννέα μήνες. Εν συνεχεία τον Ιούλιο του 1925 τα ηνία της διακυβέρνησης της χώρας αναλαμβάνει ο στρατηγός Θεόδωρος Πάγκαλος. Αρχικά ως δημοκρατικά νόμιμης κυβέρνησης με τη στήριξη της Βουλής και εν συνεχεία στα τέλη του Σεπτεμβρίου του 1925, ηγούμενος κυβερνήσεως που απο την μια κέρδισε την εμπιστοσύνη της Βουλής, απο την άλλη όμως κατήργησε τη Βουλή, χωρίς να προβεί σε προκήρυξη εκλογών. Και τον Ιανουάριο του 1926 ο Θεόδωρος Πάγκαλος διακοίνωσε την επιβολή δικτατορίας. Μάλιστα ανέλαβε και το αξίωμα του προέδρου της δημοκρατίας, μετά την παραίτηση του προέδρου ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη, που παρητήθη προκειμένου να εκφράσει την διαμαρτυρία του στο δικτατορικό καθεστώς. Τον Απρίλιο του 1926 διενεργούνται εκλογές με δημοκρατικό μανδύα – στην ουσία παρωδία – για την ανάδειξη προέδρου της δημοκρατίας, μέσα απο τις οποίες «εκλέγεται» πρόεδρος. Μια τέτοια κυβέρνηση όμως δεν θα μπορούσε να έχει μακρά πνοή.
Ο στρατηγός Πάγκαλος γνωρίζοντας καλά την πορεία των πραγμάτων προέβη σε έναν ελιγμό, για να δώσει δημοκρατική νομιμοποίηση στο στρατιωτικό καθεστώς του. Διόρισε έτσι πρωθυπουργό τον Ιούλιο του 1926 τον Αθανάσιο Ευταξία. Όμως όλα τα στρατιωτικά κινήματα έχουν κοινή μοίρα, την ανατροπή τους. Έτσι στις 22 Αυγούστου του 1926 ο στρατηγός Γεώργιος Κονδύλης ανέτρεψε τον Πάγκαλο και προχώρησε σε μια προσπάθεια εξομάλυνσης των πολιτικών μας πραγμάτων με διενέργεια εκλογών στις 7 Νοεμβρίου του 1926, με σύστημα μάλιστα Απλής Αναλογικής. Εμβόλιμα αναφέρουμε ότι είχε επανακάμψει στην προεδρία της δημοκρατίας λίγο πριν τις εκλογές, ο Παύλος Κουντουριώτης. Λόγω του αναλογικού συστήματος κανένα κόμμα δεν κατόρθωσε να αποσπάσει την απόλυτη πλειοψηφία. Ανεδείχθησαν απο τις εκλογές τέσσερα μεγάλα κόμματα, με αποτέλεσμα η χώρα να μην μπορεί να αποκτήσει σταθερή κυβέρνηση. Προ του διεξόδου απεφασίσθη η σύσταση κυβέρνησης συνεργασίας. Την προεδρία της ανέλαβε ένας παλαίμαχος πολιτικός τον Δεκέμβριο του 1926, ο Αλέξανδρος Ζαίμης. Ο Ζαίμης είχε διατελέσει κατά την πρώτη δεκαετία του 20-ου αιώνα, ύπατος αρμοστής της αυτόνομης κρητικής πολιτείας. Και είχε θα έλεγε κανείς ηυξημένο πολιτικό κύρος. Την περίοδο της πρωθυπουργίας του Ζαίμη, έλαβε χώρα ένα μείζον ιστορικό μας γεγονός, στην μακρά πορεία πρός την δημοκρατική ακεραίωση. Ειδικότερα στις 3 Ιουνίου του 1927 ψηφίστηκε το δημοκρατικό σύνταγμα του 1927, με το οποίο οριοθετήθηκε η Β΄ ελληνική δημοκρατία. Στην φωτογραφία ο Γεώργιος Καφαντάρης, ηγέτιδα μορφή του Βενιζελογενούς πεδίου, αποτελώντας την κεντρογενή συνιστώσα του Βενιζέλου, ανήλθε στην πρωθυπουργία τον Φεβρουάριο του 1924. Έντιμος και κοινωνικά ευαίσθητος, είχε καταθέσει προηγμένες θέσεις για την σταθεροποίηση της οικονομίας, αλλά εστιάζοντας συνάμα στην προάσπιση των κοινωνικώς αδυνάτων. Πέθανε πάμπτωχος !!! Συνεχίζεται …
*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος, είναι M.Sc Δ/χος Μηχανικός Ε.Μ.Π., μέλος ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ
www.panosavramopoulos.blogspot.gr
