Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις στο Google NewsΗ κακοκαιρία «Ιανός» αναμένεται να «χτυπήσει» τις επόμενες ώρες και μέρες την Ελλάδα και έχει σημάνει κόκκινο συναγερμό στις Αρχές.
Ποιος είναι όμως ο Ιανός;
Ο Ιανός ήταν ο θεός όλων των ενάρξεων και των μεταβάσεων. Απεικονίζονταν συνήθως σε σημεία διαβάσεων, όπως είναι οι θύρες, οι πύλες και οι γέφυρες. Κατά τη διάρκεια των θυσιών το πρώτο μέρος της προσφοράς αφιερωνόταν πάντα στον Ιανό και κατονομαζόταν πρώτος σε κάθε κατάλογο θεοτήτων.
Επίσης, η πρώτη ημέρα του έτους, η έναρξη της νέας χρονιάς και ο Ιανουάριος ήταν αφιερωμένος σε αυτή τη θεότητα, υποδεικνύοντας παράλληλα και τη σημασία της για τον ημερολογιακό λατρευτικό κύκλο των Ρωμαίων.
Ο Ιανός απεικονιζόταν συχνά με δύο πρόσωπα και αποκαλείτο Janus bifrons, δηλαδή διπρόσωπος Ιανός και του ήταν αφιερωμένοι αρκετοί ναοί στη Ρώμη. Ο διασημότερος όλων ήταν εκείνος που βρισκόταν Forum Romanum και οι πύλες του ήταν ανοικτές σε περίοδο πολέμου και κλειστές σε περίοδο ειρήνης. Στις πιο πρώιμες περιόδους ο Ιανός απεικονιζόταν με το ένα πρόσωπο γενειοφόρο και το άλλο ξυρισμένο, γεγονός που ώθησε ορισμένους ερευνητές να το αποδώσουν σε ζεύγη αντιθέτων, όπως είναι ο ήλιος και η σελήνη ή το γήρας και η νιότη.
Στο ρόλο του ως Φύλακα των Εισόδων και των Εξόδων, κρύβεται ίσως το θεμέλιο της πεποίθησης ότι ο συγκεκριμένος θεός αντιπροσώπευε τις ενάρξεις. Διαβαίνει κανείς μια πύλη, μια πόρτα ή μια γέφυρα, προκειμένου να βρεθεί σε ένα νέο τόπο, οριοθετημένο τεχνητά ή φυσικά. Η προφανής σύνδεση του ονόματός του με την ετρουσκική λέξη janua, που σημαίνει θύρα, δείχνει ότι αντίθετα με άλλες θεότητες ο Ιανός έχει σημαντικές επιρροές από τις ετρουσκικές θρησκευτικές αντιλήψεις.
Επίσης, για να ξεφύγουμε από τον Ιανουάριο και την πρώτη μέρα του έτους, χρειάζεται εδώ να αναφερθεί ότι αρχικά, στις πρώιμες φάσεις της λατρείας του ο Ιανός ήταν παρών στην πρώτη μέρα κάθε διαφορετικού μήνα, όπως επίσης ήταν παρών κατά την πρώτη μέρα της σποράς και την πρώτη μέρα της συγκομιδής. Ήταν παρών στη γέννηση, το γάμο και στο θάνατο, σε όλες δηλαδή τις μεταβάσεις της ανθρώπινης ζωής. Η λέξη έναρξη ούτως ή άλλως υπονοεί και τη μετάβαση από μια πρότερη κατάσταση ύπαρξης.
Ποιος και γιατί δίνει ονόματα στις κακοκαιρίες στην Ελλάδα
Από την αρχή του 2017, αποφασίσθηκε να δίνονται ονόματα σε χαμηλά βαρομετρικά/διαταραχές οι οποίες αναμένονται να επιφέρουν σημαντικές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις στη χώρα.
Ακολουθώντας την πρακτική Ευρωπαϊκών Μετεωρολογικών Υπηρεσιών (πχ. Βρετανικό Metoffice), η ονοματοδοσία αποσκοπεί στο να διευκολύνει την μεταφορά της πληροφορίας στους πολίτες ώστε να λάβουν, στο μέτρο του δυνατού, όλα τα απαραίτητα μέτρα/προφυλάξεις για την προστασία της ζωής και της περιουσίας τους, σύμφωνα με το meteo.gr.
Πότε έγινε η αρχή;
Η αρχή έγινε με την εξαήμερη κακοκαιρία Αριάδνη (05-11/01/2017) και όταν τα προγνωστικά στοιχεία καταδεικνύουν ότι αναμένονται καιρικές συνθήκες οι οποίες ενδεχομένως θα δημιουργήσουν προβλήματα, θα δίνονται ονόματα, με γνώμονα πάντα την σοβαρότητα της κατάστασης, ώστε να αποφευχθούν υπερβολές.
Η ονοματοδοσία, λοιπόν, σε έντονα καιρικά φαινόμενα ξεκίνησε στις ΗΠΑ και στη συνέχεια υιοθετήθηκε και από άλλες χώρες, ανάμεσά τους και η Ελλάδα. Κάθε φορά, λοιπόν, που ένα σύστημα πλησιάζει τη χώρα μας, οι επιστήμονες του Αστεροσκοπείου Αθηνών το… βαφτίζουν.
Στην Ελλάδα, όπως έχει αναφέρει σε δηλώσεις του στο Έθνος ο Κώστας Λαγουβάρδος, διευθυντής Ερευνών του Αστεροσκοπείου Αθηνών και υπεύθυνος της ιστοσελίδας meteo.gr., όταν οι επιστήμονες του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι ένα βαρομετρικό χαμηλό είναι επικίνδυνο, τότε αυτό παίρνει ένα όνομα, κατά προτίμηση από την ελληνική ιστορία ή μυθολογία. Μία από τις εξαιρέσεις ήταν ο «Ραφαήλ». Το όνομα που θα δοθεί από το Αστεροσκοπείο για κάποια επερχόμενη κακοκαιρία είναι μοναδικό και δεν θα δοθεί σε καμία άλλη καιρική διαταραχή στο μέλλον. Επίσης, αυτό το όνομα δεν επιλέγεται επίτηδες, βάσει της… «προσωποποίησης» των ακραίων φαινομένων που θα έρθουν στη χώρα, αλλά εντελώς τυχαία. Έτσι, δεν ισχύει ότι κάποιος από το Αστεροσκοπείο «υπέφερε» από κάποιο πρόσωπο με αυτό το όνομα και αποφασίστηκε να πάρει το όνομά του/της μια κακοκαιρία.
Όσο για το ερώτημα γιατί οι κακοκαιρίες παίρνουν γυναικεία ονόματα, αυτό είναι κάτι που καθιερώθηκε τη δεκαετία του ‘40, υπό την επίδραση του μυθιστορήματος «Καταιγίδα» του Τζορτζ Ρ. Στιούαρτ, που εκδόθηκε το 1941.
Από το 1953, τα ακραία καιρικά φαινόμενα παίρνουν τα ονόματά τους από καταλόγους που εκπόνησε το Εθνικό Κέντρο Τυφώνων των ΗΠΑ, οι οποίοι ενημερώνονται σήμερα από μια διεθνή επιτροπή του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (WMO). Οι κατάλογοι αυτοί είχαν μόνο γυναικεία ονόματα μέχρι το 1979, αλλά έκτοτε άρχισαν να χρησιμοποιούνται και αντρικά.
