616

Μεγάλες αλλαγές φέρνει ο νέος Ποινικός Κώδικας

Ριζικές αλλαγές σε μια σειρά από αδικήματα προβλέπει ο αναθεωρημένος Ποινικός Κώδικας που κατέθεσε στη Βουλή αργά το βράδυ της Πέμπτης ο υπουργός Δικαιοσύνης Κώστας Τσιάρας.

Οι περισσότερες από τις αλλαγές αυτές είχαν προαναγγελθεί και αφορούν αυστηρότερες ποινές σε μια σειρά από αδικήματα, που προκάλεσαν επικρίσεις μετά την ψήφιση του Κώδικα από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.

Μεταξύ αυτών, η χρήση εκρηκτικών υλών (π.χ. μολότοφ) μέσα στον αστικό ιστό, η οποία πλέον θα τιμωρείται σε βαθμό κακουργήματος, με ποινή έως δέκα χρόνια. Η ρύθμιση που επελέγη είναι ο συνδυασμός της κατοχής εκρηκτικών με το αδίκημα της διατάραξης κοινής ειρήνης: Όποτε ο δράστης έχει τελέσει και τα δύο αδικήματα, τότε θα τιμωρείται με αυστηρότερη ποινή. Η απλή κατοχή εκρηκτικών παραμένει πλημμέλημα, ενώ ο δράστης δεν θα τιμωρείται εάν επιστρέφει τα εκρηκτικά στις Αρχές.

Με μια ματιά στις διατάξεις που αλλάζουν, γίνεται εμφανές πως η κυβέρνηση στοχεύει να πατάξει συμπεριφορές που διαταράσσουν την έννομη τάξη εντός της πόλης. Έτσι, στη διάταξη που αφορά διατάραξη λειτουργίας δημόσιας υπηρεσίας ή ΟΤΑ (ποινή έως τρία έτη) προστίθεται ειδική αναφορά στη διατάραξη πλειστηριασμών: Η διατάραξη ομαλής λειτουργίας του πλειστηριασμού τιμωρείται με ποινή έως ένα έτος. Πρόκειται για μια ρύθμιση που απαντά στα αιτήματα των συμβολαιογράφων, που είχαν δει πολλές φορές πλειστηριασμούς να διακόπτονται από ομάδες ατόμων.

Μια σειρά από αλλαγές προβλέπονται και για αδικήματα τρομοκρατίας: Πλέον, μετά την εναρμόνιση της χώρας μας με Κοινοτική Οδηγία, θεσπίζεται για πρώτη φορά ποινή (έως πέντε έτη) για όποιον πραγματοποιεί ταξίδι ώστε να διευκολύνει τις δραστηριότητες τρομοκρατικής ομάδας, ακόμη και για να δεχθεί εκπαίδευση για τέλεση τρομοκρατικών πράξεων. Στο πλαίσιο τρομοκρατικής οργάνωσης θα τιμωρείται πλέον και όποιος χρηματοδοτεί ή παρέχει πληροφορίες για αυτό το σκοπό.

Παράλληλα, θα υπάρχει αυστηρότερη ποινή για όποιον απειλεί δημόσια (ακόμη και μέσω του Διαδικτύου) για την τέλεση τρομοκρατικών πράξεων. Το σχετικό αδίκημα θα τιμωρείται με ποινή έως πέντε έτη (από τρία έτη στον προηγούμενο Κώδικα).

Περισσότερα χρόνια έκτισης στις φυλακές θα απαιτούνται πλέον προκειμένου να μπορεί να ζητήσει την αποφυλάκιση με περιοριστικούς όρους ένας πολυϊσοβίτης: Από τα 17 χρόνια που προέβλεπε ο Κώδικας που ψήφισε η προηγούμενη κυβέρνηση, το όριο αυξάνεται στα 22 χρόνια. Πρόκειται για ρύθμιση που είχε προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις, διότι άνοιγε το δρόμο στα μέλη της «17 Νοέμβρη» που κρατούνται ακόμη, να βρεθούν εκτός φυλακής φορώντας «βραχιολάκι». Πάντως, οι εν λόγω κρατούμενοι (όπως και όλοι οι πολυϊσοβίτες μέχρι να ψηφιστούν οι αλλαγές) μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις ευνοϊκότερες διατάξεις και να ζητήσουν την απόλυσή τους στα 17 χρόνια.

Όσον αφορά το αδίκημα της δωροδοκίας – δωροληψίας υπαλλήλων, αυτό επανέρχεται σε κακουργηματική μορφή, μετά τη δημόσια αποδοκιμασία του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) στην προηγούμενη ρύθμιση.

Επί το αυστηρότερο αλλάζει και το αδίκημα της διάρρηξης από συμμορία, το οποίο εντάσσεται πλέον στις διακεκριμένες κλοπές, με ποινή κάθειρξης έως δέκα έτη. Κάτι που είχε ζητήσει με ανακοίνωσή της και η Ενωση Εισαγγελέων Ελλάδας, καταγγέλλοντας απειλή στη δημόσια τάξη, λόγω της διάταξης που είχε καταργηθεί επί ΣΥΡΙΖΑ.

Οι εισαγγελείς εισακούστηκαν σε ένα βαθμό σε ό,τι αφορά και το αδίκημα της απιστίας (παράνομη συμπεριφορά υπαλλήλου που οδηγεί σε περιουσιακό όφελος τρίτου), αφού είχαν διαμαρτυρηθεί για την αλλαγή (επί Ν.Δ. αυτή τη φορά) που απαιτούσε μήνυση προκειμένου κάποιος να διωχθεί. Τελικά η διάταξη άλλαξε μετά τη δημόσια διαβούλευση, ώστε να απαιτείται μήνυση μόνο αν η απιστία στρέφεται κατά τράπεζας. Σύμφωνα με πληροφορίες, ακόμη και μέλη της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής εκφράζουν την απορία τους για τη σκοπιμότητα της εν λόγω ρύθμισης.

Βαρύτερες ποινές προβλέπονται για την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ ή ναρκωτικών, με το αδίκημα να απειλεί πλέον ακόμη και ισόβια κάθειρξη αν προκλήθηκε θάνατος μεγάλου αριθμού ανθρώπων. Με την ίδια ποινή απειλείται όποιος οδηγεί όχημα αντίστροφα στο ρεύμα, όποιος οδηγεί όχημα «τεχνικά ανασφαλές», ακόμη και όποιος κάνει επικίνδυνους ελιγμούς ή μετέχει σε αυτοσχέδιους αγώνες.

Σε ό,τι αφορά την παροχή κοινωφελούς εργασίας ως μορφής ποινής, το υπουργείο προχώρησε σε μικρές αλλαγές ώστε να καταστήσει πιο λειτουργικό το μέτρο, το οποίο πάντως παραμένει «παγωμένο» μέχρι να υπάρξουν οι κατάλληλες δομές στους δήμους, που είναι οι αρμόδιοι για να «φιλοξενήσουν» την κοινωφελή εργασία.

Αρκετές αλλαγές προβλέπει και ο αναθεωρημένος Κώδικας Ποινικής Δικονομίας, με πιο χαρακτηριστική την επαναφορά του Μονομελούς Εφετείου, η κατάργηση του οποίου είχε προκαλέσει «ασφυξία» σε άλλα δικαστήρια, λόγω της αύξησης του όγκου των υποθέσεων.

Καταργείται, επίσης, το δικαίωμα που είχε δοθεί στον εκάστοτε υπουργό Δικαιοσύνης να αναστέλλει διώξεις για δωροδοκία και δωροληψία, όπως είχε ζητήσει η επιτροπή GRECO, ενώ μικρές αλλαγές έγιναν και στη διάταξη για την κατ’ οίκον έρευνα, όπου διασαφηνίζεται πως η παρουσία εισαγγελέα απαιτείται μόνο σε έρευνες σε ιδιωτικές κατοικίες.