Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις στο Google NewsΑναλυτικά οι πληροφορίες από το Υπ. Οικονομικών
Ριζική αναμόρφωση στη νομοθεσία για τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) δρομολογεί για το 2022 η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών. Βασικός στόχος των αλλαγών είναι οι αυξήσεις στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων που θα τεθούν σε ισχύ από την 1η-1-2022 να μην προκαλέσουν αύξηση στο συνολικό ποσό εσόδων που θα εισπράξει το Δημόσιο το επόμενο έτος από την επιβολή του φόρου αυτού.
Η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών αποφάσισε να προχωρήσει μέσα στο 2021 στη ριζική αναμόρφωση της νομοθεσίας για τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. με παρεμβάσεις σε όλες τις βασικές παραμέτρους υπολογισμού του φόρου προκειμένου οι χρεώσεις της συντριπτικής πλειονότητας των 6,3 εκατομμυρίων ιδιοκτητών, οι οποίοι επιβαρύνονται κάθε χρόνο με το φόρο αυτό, να μην αυξηθούν το 2022 σε σύγκριση με το 2021.
Ανακατατάξεις σε κλιμάκια και συντελεστές υπολογισμού του φόρου
Η μεταρρύθμιση του ΕΝ.Φ.Ι.Α. που θα λάβει χώρα εντός του 2021 ώστε να εφαρμοστεί από το 2022, θα προβλέπει, κατ’ αρχήν, ανακατατάξεις σε κλιμάκια και συντελεστές υπολογισμού του φόρου, ώστε να αντισταθμιστούν οι επιπτώσεις από τις αυξήσεις των αντικειμενικών τιμών στο μεγαλύτερο τμήμα της επικράτειας της χώρας.
Δεν φθάνουν όμως μόνο οι παρεμβάσεις στα κλιμάκια και τους συντελεστές, καθώς υπάρχουν κι άλλες παράμετροι που θα απαιτηθεί να αλλάξουν προκειμένου να διασφαλιστεί η αποφυγή των επιπλέον επιβαρύνσεων για τη συντριπτική πλειονότητα των ιδιοκτητών.
Συνολικά το σύστημα υπολογισμού του ΕΝ.Φ.Ι.Α. θα πρέπει να έχει μια νέα δομή και διάρθρωση με βασικό στόχο, παρά τις μεταβολές στις αντικειμενικές αξίες, να μην αυξηθούν τα δημόσια έσοδα που προβλέπονται στον κρατικό προϋπολογισμό από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α..
Επαναξιολόγηση του συμπληρωματικού φόρου
Στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης του ΕΝ.Φ.Ι.Α., θα επαναξιολογηθεί και ο συμπληρωματικός φόρος, ο οποίος επιβαρύνει τα φυσικά πρόσωπα με αστική ακίνητη περιουσία (κτίσματα και εντός σχεδίων πόλεων ή οικισμών εκτάσεις γης) συνολικής αντικειμενικής αξίας μεγαλύτερης των 250.000 ευρώ.
Για τον φόρο αυτό εξετάζονται δύο βασικά εναλλακτικά σενάρια: είτε η σημαντική αύξηση του αφορολογήτου ορίου είτε η κατάργησή του και η συγχώνευσή του με τον κύριο φόρο.
Ενδεχόμενο περαιτέρω μείωσης του φόρου ισοσταθμικά
Μετά την ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης του ΕΝ.Φ.Ι.Α., εφόσον διαπιστωθεί ότι στον κρατικό προϋπολογισμό του 2022 υπάρχει πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος, θα εξεταστεί το ενδεχόμενο περαιτέρω μείωσης του φόρου κατά 8% μεσοσταθμικά, σε συνέχεια της μείωσης κατά 22% που σημειώθηκε το 2019.
Οι 4 βασικές παράμετροι υπολογισμού του φόρου που θα αλλάξουν
Η ριζική αναμόρφωση της νομοθεσίας για τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. κατά τέτοιο τρόπο ώστε οι αυξήσεις των αντικειμενικών τιμών των ακινήτων για το 55% της Επικράτειας της χώρας να μην προκαλέσουν αυξήσεις και στα ποσά του φόρου αυτού που θα κληθούν να καταβάλουν 6,3 εκατομμύρια ιδιοκτήτες για το 2022, είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα.
Ο λόγος είναι ότι οι παράμετροι υπολογισμού του ΕΝ.Φ.Ι.Α., οι οποίες επηρεάζονται και διαμορφώνονται με βάση τις αντικειμενικές τιμές των ακινήτων είναι τέσσερις.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία (ν. 4223/2013) από τις αντικειμενικές τιμές των ακινήτων επηρεάζονται:
1) Το ύψος του συντελεστή του κύριου ΕΝ.Φ.Ι.Α..
Ο υπολογισμός του κύριου ΕΝ.Φ.Ι.Α. γίνεται με βάση κλίμακα συντελεστών, στην οποία κάθε κλιμάκιο αντιστοιχεί σε ένα συγκεκριμένο εύρος αντικειμενικών τιμών ζώνης ανά τ.μ.
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι σύμφωνα με την κλίμακα αυτή, σε περιοχές όπου οι αντικειμενικές τιμές ζώνης ανά τ.μ. φθάνουν μέχρι τα 550 ευρώ, ο συντελεστής του κύριου ΕΝ.Φ.Ι.Α. ανέρχεται σε 2 ευρώ ανά τ.μ., σε περιοχές με τιμές ζώνης από 550,01 έως 750 ευρώ ανά τ.μ. ισχύει συντελεστής κύριου ΕΝ.Φ.Ι.Α. 2,8 ευρώ ανά τ.μ., σε περιοχές με τιμές ζώνης από 750,01 έως 1.050 ευρώ ανά τ.μ. αντιστοιχεί συντελεστής ΕΝ.Φ.Ι.Α. 2,9 ευρώ ανά τ.μ., σε περιοχές με τιμές ζώνης από 1.050,01 έως 1.500 ευρώ αντιστοιχεί συντελεστής ΕΝ.Φ.Ι.Α. 3,7 ευρώ ανά τ.μ. κ.ο.κ.
Βάσει της παραπάνω κλίμακας, αν, για παράδειγμα, στην περιοχή όπου βρίσκονται τα ακίνητα ενός φορολογούμενου η τιμή ζώνης ανά τ.μ. αυξηθεί κατά 14,28%, από τα 1.050 στα 1.200 ευρώ, τότε αυτόματα ο συντελεστής του υπολογισμού του κύριου ΕΝ.Φ.Ι.Α. θα εκτοξευτεί από τα 2,9 στα 3,8 ευρώ ανά τ.μ., δηλαδή θα αυξηθεί κατά 31%!
Αναμένεται λοιπόν να γίνουν ριζικές παρεμβάσεις στα κλιμάκια και τους συντελεστές υπολογισμού του κύριου ΕΝ.Φ.Ι.Α. ώστε:
α) το εύρος κάθε κλιμακίου να αυξηθεί σημαντικά και, ακόμη και μετά από αύξηση των τιμών ζώνης κατά σημαντικά ποσοστά, να περιοριστούν δραστικά οι περιπτώσεις στις οποίες θα λαμβάνει χώρα το φαινόμενο της μετάβασης σε υψηλότερο κλιμάκιο με μεγαλύτερο συντελεστή φόρου.
β) το ύψος της επιβάρυνσης ειδικά στα μεσαία και τα υψηλά κλιμάκια να χαμηλώσει για να μην εκτοξεύονται στα ύψη τα οφειλόμενα ποσά λόγω μετάβασης σε υψηλότερο κλιμάκιο.
2) Το ποσοστό μείωσης του κύριου ΕΝ.Φ.Ι.Α.
Μετά τον υπολογισμό του, ο κύριος ΕΝ.Φ.Ι.Α. μειώνεται ως εξής:
α) κατά 30% για συνολική αντικειμενική αξία ακίνητης περιουσίας μέχρι 60.000 ευρώ,
β) κατά 27% για συνολική αντικειμενική αξία ακίνητης περιουσίας από 60.000,01 μέχρι 70.000 ευρώ,
γ) κατά 25% για συνολική αντικειμενική αξία ακίνητης περιουσίας από 70.000,01 μέχρι 80.000 ευρώ,
δ) κατά 20% για συνολική αντικειμενική αξία ακίνητης περιουσίας από 80.000,01 μέχρι 1.000.000 ευρώ,
ε) κατά 10% για συνολική αντικειμενική αξία ακίνητης περιουσίας άνω του 1.000.000 ευρώ.
Συνεπώς, αν για παράδειγμα η συνολική αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας ενός φορολογούμενου ανέρχεται σήμερα σε 55.000 ευρώ και από την 1η-1-2022, με την άνοδο των αντικειμενικών τιμών ζώνης ανά τ.μ., αυξηθεί κατά 25% και φθάσει στο επίπεδο των 68.750 ευρώ, τότε για τον συγκεκριμένο φορολογούμενο, το ποσοστό μείωσης του κύριου ΕΝ.Φ.Ι.Α, θα υποχωρήσει από το 30% στο 27%, δηλαδή θα ανέβει σε υψηλότερο κλιμάκιο αξίας με χαμηλότερο συντελεστή μείωσης φόρου.
Εξαιτίας της εξέλιξης αυτής θα αυξηθεί το ποσό του κύριου ΕΝ.Φ.Ι.Α. που θα κληθεί να καταβάλει.
Θα χρειαστεί, λοιπόν, για να αποφευχθούν τέτοια φαινόμενα «μεταπήδησης» φορολογουμένων σε υψηλότερα κλιμάκια υπολογισμού της μείωσης του κύριου ΕΝ.Φ.Ι.Α., στα οποία αντιστοιχούν χαμηλότερα ποσοστά μείωσης του φόρου, να αλλάξει και αυτή η κλίμακα με σημαντική διεύρυνση των κλιμακίων της, δηλαδή με αύξηση των περιθωρίων αντικειμενικής αξίας στα οποία αντιστοιχούν τα ποσοστά μείωσης.
3) Το ύψος του συμπληρωματικού ΕΝ.Φ.Ι.Α.
Ο συμπληρωματικός ΕΝ.Φ.Ι.Α. επιβάλλεται σήμερα με συντελεστές κλιμακούμενους από 0,15% έως 1,15% σε κάθε ακίνητη περιουσία φυσικού προσώπου – αποτελούμενη από κτίσματα και εντός σχεδίων πόλεων ή οικισμών εκτάσεις γης – συνολικής αντικειμενικής αξίας μεγαλύτερης των 250.000 ευρώ.
Σε πολλές περιπτώσεις φορολογουμένων των οποίων η ακίνητη περιουσία έχει σήμερα συνολική αντικειμενική αξία λίγο κάτω από το αφορολόγητο όριο των 250.000 ευρώ του συμπληρωματικού ΕΝ.Φ.Ι.Α., η αύξηση των αντικειμενικών τιμών ζώνης από την 1η-1-2022 θα έχει ως συνέπεια η συνολική αντικειμενική αξία των ακινήτων τους να υπερβεί το όριο των 250.000 ευρώ και να καταστούν αυτόματα υπόχρεοι καταβολής και αυτού του φόρου για πρώτη φορά.
Μια τέτοια εξέλιξη θα λειτουργήσει, δηλαδή, για χιλιάδες ιδιοκτήτες, ως μια επιπλέον αιτία αύξησης της συνολικής επιβάρυνσής τους με ΕΝ.Φ.Ι.Α.
Για να αποτραπεί μια τέτοια εξέλιξη εξετάζεται να γίνει παρέμβαση στο αφορολόγητο όριο του συμπληρωματικού ΕΝ.Φ.Ι.Α.
Ενδέχεται δηλαδή να αποφασιστεί μια σημαντική αύξηση στο αφορολόγητο ποσό των 250.000 ευρώ, ώστε ακόμη και μετά την αύξηση των αντικειμενικών τιμών όσοι ιδιοκτήτες βρίσκονται σήμερα κάτω από το όριο αυτό να μην το υπερβούν και επιβαρυνθούν και με συμπληρωματικό Ε.Ν.Φ.Ι.Α.
Εναλλακτικά, εξετάζεται αντί της παρέμβασης στο αφορολόγητο όριο του συμπληρωματικού ΕΝ.Φ.Ι.Α., η πλήρης κατάργησή του ως ξεχωριστού φόρου και η ενσωμάτωση του στον κύριο φόρο, ώστε να υπάρχει πλέον ένας ΕΝ.Φ.Ι.Α. υπολογιζόμενος με μία βασική κλίμακα συντελεστών.
4) Η χορήγηση ή η μη χορήγηση απαλλαγής από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. κατά ποσοστό 50% σε ιδιοκτήτες με χαμηλά οικογενειακά εισοδήματα.
Σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, δικαιούχος απαλλαγής από το 50% του ΕΝ.Φ.Ι.Α. είναι κάθε φορολογούμενος ο οποίος έχει πολύ χαμηλό ετήσιο οικογενειακό εισόδημα – μέχρι του ορίου των 9.000 ευρώ εάν είναι άγαμος και μέχρι του ορίου των 10.000 ευρώ αν είναι έγγαμος, προσαυξανόμενων κατά 1.000 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο – εφόσον η συνολική αντικειμενική αξία των κτισμάτων και των εντός σχεδίων πόλεων οικοπέδων που κατέχει δεν υπερβαίνει τα 85.000 ευρώ αν είναι άγαμος, τα 150.000 ευρώ αν είναι έγγαμος χωρίς παιδιά και τα 200.000 ευρώ αν έχει ένα ή δύο εξαρτώμενα τέκνα.
Σε όσες περιοχές αποφασίστηκε να αυξηθούν οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων από την 1η-1-2022, χιλιάδες φορολογούμενοι με πολύ χαμηλά ετήσια εισοδήματα και μικρής αξίας ακίνητη περιουσία κινδυνεύουν να χάσουν κατοχυρωμένα δικαιώματα μερικής απαλλαγής από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α., καθώς η συνολική αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας τους θα αυξηθεί και θα υπερβεί τα παραπάνω όρια μέχρι τα οποία αναγνωρίζονται τα δικαιώματα αυτά.
