570

Βρέθηκε δέντρο εκατομμυρίων ετών, με όλα τα κλαδιά και τα φύλλα του

Ένα ανέπαφα διατηρημένο δέντρο μήκους 19,5 μέτρων και ένας λάκκος γεμάτος με 150 απολιθωμένους κορμούς δέντρων είναι τα νέα εκπληκτικά ευρήματα στο απολιθωμένο δάσος της Λέσβου.

Ο καθηγητής γεωλογίας του Πανεπιστημίου του Αιγαίου, Νικόλαος Ζούρος, δεν πίστευε στα μάτια του όταν τα ευρήματα ήρθαν στο φως: Στα 25 χρόνια κατά τα οποία μελετά το απολιθωμένο δάσος, ποτέ του δεν είχε αντικρύσει κάτι παρόμοιο.

«Το δέντρο είναι μοναδικό», δήλωσε ο καθηγητής, μιλώντας στη βρετανική Guardian . «Το να το ανακαλύψουμε σε τόσο καλή και άρτια κατάσταση είναι κάτι που γίνεται για πρώτη φορά. Το να ανακαλύψουμε στην συνέχεια τόσους πολλούς απολιθωμένους κορμούς μέσα σε έναν μόνο λάκκο είναι και αυτό απίστευτο», προσέθεσε.

Το απολιθωμένο δάσος της Λέσβου είναι ένα από τα μεγαλύτερα του είδους του στον κόσμο και αποτελεί μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, προστατευόμενο από την Unesco.

Έχοντας προκύψει εξαιτίας αλλεπάλληλων ηφαιστειακών εκρήξεων, το δάσος είναι γεμάτο από πολύχρωμους απολιθωμένους κορμούς δέντρων, απομεινάρια του φυσικού τοπίου της Λέσβου, όπως ήταν διαμορφωμένο 17 με 20 εκατομμύρια χρόνια πριν.

Ο καθηγητής Ζούρος, επικεφαλής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας στο Σίγρι της Λέσβου, έχει περάσει δεκαετίες από τη ζωή του μελετώντας την περιοχή.

«Όσο πιο πολλά πράγματα ανακαλύπτουμε, τόσο καλύτερα κατανοούμε τα οικοσυστήματα του παρελθόντος», σχολιάζει. «Τα πρώτα δάση που γνωρίζουμε ότι υπήρξαν στο νησί ήταν υποτροπικά, δηλαδή πολύ διαφορετικά από ό,τι υπάρχει στο νησί σήμερα».

Οι ανασκαφές της 35μελούς ομάδας του επιστήμονα, κατά μήκος της λεωφόρου, 20 χιλιομέτρων, που συνδέει το Σίγρι με την Καλλονή, έχουν φέρει στο φως, από το 2013, πάνω από 15 διαφορετικές τοποθεσίες με απολιθώματα – όλες εκ των οποίων ωχριούν μπροστά στην πιο πρόσφατη ανακάλυψη.

Η ανακάλυψη του δέντρου, με τα φύλλα και τα κλαδιά του, όχι απλά δεν έχει προηγούμενο, αλλά οφείλεται, σε μεγάλο βαθμό, στην τύχη: «Το τμήμα του δρόμου όπου βρέθηκε το δέντρο επρόκειτο να ασφαλτοστρωθεί, όταν ένας από τους τεχνικούς μας παρατήρησε ένα μικρό κλαδάκι. Οι εργασίες σταμάτησαν και πολύ σύντομα καταλάβαμε ότι ερχόμασταν αντιμέτωποι με ένα εκπληκτικό εύρημα», λέει ο Ζούρος. «Τώρα, το δέντρο θα αποτελέσει μέρος του υπαίθριου μουσείου που σκοπεύουμε να δημιουργήσουμε».

Η ανακάλυψη έγινε δεκτή με ενθουσιασμό των ειδικών από όλο τον κόσμο.

«Πρόκειται για μια εκπληκτική περίπτωση απολίθωσης, στην οποία το δέντρο έχει διατηρηθεί με όλα του τα μέρη άθικτα. Είναι μοναδική περίπτωση στην ιστορία της παγκόσμιας παλαιοντολογίας», λέει ο Πορτογάλος παλαιοντολόγος, Αρτούρ Αμπρέου Σα. «Το ότι θάφτηκε από ιζήματα που προέκυψαν από ηφαιστειακή έκρηξη, ακριβώς στο σημείο όπου βρισκόταν, το κάνει ακόμα πιο ιδιαίτερο».

«Το γεγονός ότι μπορούμε να ρίξουμε μια ματιά στο περιβάλλον που υπήρχε 20 εκατομμύρια χρόνια πριν είναι ένα γεγονός παγκόσμιας σημασίας», λέει ο καθηγητής Ίαν Στιούαρτ, διευθυντής του Ινστιτούτου Βιωσιμότητας της Γης του Πανεπιστημίου του Πλίμουθ, στην Αγγλία.

«Ευρήματα σαν και αυτό είναι παράθυρο στο παρελθόν, σε ένα «θερμοκήπιο», έναν υπερθερμασμένο κόσμο που υπήρχε τότε. Μπορεί να είναι ενδεικτικά του τι μας περιμένει εάν δεν πάρουμε την κλιματική αλλαγή στα σοβαρά».

Ο ελληνικής καταγωγής Χρόνης Τζεδάκης, καθηγητής φυσικής γεωγραφίας στο University College του Λονδίνου, λέει για τα ευρήματα:

«Το απολιθωμένο δάσος της Λέσβου δεν μας απογοητεύει ποτέ. Τα νέα ευρήματα είναι απίστευτα. Το δέντρο, το οποίο φέρει ακόμα τα κλαδιά του, είναι κάτι το σπανιότατο. Οι 150 κορμοί που ανακαλύφθηκαν όλοι μαζί φωτογραφίζουν ένα περιβάλλον, επιτρέποντας να εξετάσουμε λεπτομερώς τη βιοποικιλότητά του σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο».

Ο Τζεδάκης αναρωτιέται για το εάν ο Αριστοτέλης, ο οποίος είχε κληθεί στο νησί της Λέσβου από τον μαθητή του, Θεόφραστο, και παρέμεινε εκεί για 2 χρόνια μελετώντας την πανίδα των θαλασσών, είχε την ευκαιρία επίσης να θαυμάσει μέρος του συγκεκριμένου γεωλογικού θαύματος.

«Μου αρέσει να σκέφτομαι ότι ο Αριστοτέλης, ο οποίος κατοχύρωσε τη βάση της επιστημονικής του μεθοδολογίας όσο ήταν στην Λέσβο, είχε δει τα απολιθωμένα δέντρα στο Σίγρι», λέει ο επιστήμονας.

«Ο Θεόφραστος, ο λεγόμενος και «πατέρας της βοτανολογίας» , είχε μεγαλώσει πολύ κοντά στο Σίγρι, στην Ερεσό. Σίγουρα θα γνώριζε το δάσος και σίγουρα θα είχε πάει και αυτό τον σπουδαίο άνδρα για να το δει», καταλήγει.

ΠΗΓΗ: The Guardian , Φωτογραφίες: Νικόλαος Ζούρος