850

Ένα από τα δυσκολότερα εγχειρήματα στην ιστορία

Η ανάπτυξη ενός ασφαλούς και αποτελεσματικού εμβολίου κατά της Covid-19 δεν είναι μακριά. Οι κλινικές δοκιμές αρκετών υποψήφιων εμβολίων προχωρούν με επιτυχία και οι πιο συγκρατημένα αισιόδοξοι εκτιμούν ότι το 2021 θα είναι δυνατόν να ξεκινήσουν οι πρώτοι εμβολιασμοί στον πληθυσμό. Πώς όμως θα εμβολιαστούν επτά δισεκατομμύρια άνθρωποι;

Σύμφωνα με τον Ελεύθερο Τύπο, πέρα από τη δυσκολία ανάπτυξης εμβολίου -που σε άλλες περιπτώσεις χρειάστηκε δεκαετίες ή δεν βρέθηκε ποτέ- εγείρονται ερωτήματα αναφορικά με τη διαδικασία μαζικού εμβολιασμού. Ο Μάθιου Ντούσαρ, γενικός διευθυντής του Κέντρου Ανάπτυξης και Καινοτομίας Εμβολίων στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο οποίος είναι σε συνεχή επικοινωνία με το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης που ετοιμάζει ένα πολλά υποσχόμενο εμβόλιο, παρομοιάζει τη διαδικασία με το ψήσιμο ενός κέικ. «Φτιάχνεις ένα κέικ στο σπίτι, αφιερώνεις χρόνο και προσοχή και σου γίνεται καταπληκτικό. Υστερα όμως πρέπει να ψήσεις άλλα 70 εκατομμύρια τέτοια, που πρέπει να είναι τέλεια. Είναι μεγάλη πρόκληση», δηλώνει στο BBC.

Η ανθρωπότητα θα πρέπει να παράγει δισεκατομμύρια δόσεις από αρκετούς τύπους εμβολίων (υπολογίζεται). Ολα τους μάλιστα θα πρέπει να παραχθούν και να διανεμηθούν σε όλο τον κόσμο. Η Διεθνής Ενωση Εμβολίων «Gavi» έχει ήδη προτρέψει τις κυβερνήσεις να μεθοδεύσουν κατάλληλα την περίπλοκη διαδικασία. Ηδη, το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης έχει εξασφαλίσει αρκετό χώρο για να την παραγωγή του, προτού ακόμη ανακοινωθούν τα αποτελέσματα των τελευταίων κλινικών δοκιμών. Σε αντίστοιχη ετοιμότητα βρίσκονται οι ΗΠΑ, που έχουν στη διάθεσή τους αρκετούς αποθηκευτικούς χώρους, ενώ η Αυστραλία ανακοίνωσε πως είναι σε θέση να προχωρήσει σε παραγωγή του εμβολίου εντός των συνόρων της.

Προβλήματα

Για τις δόσεις θα χρειαστούν δισεκατομμύρια φιαλίδια και οι ειδικοί ανησυχούν ότι πιθανόν να υπάρξει έλλειψη, δεδομένου ότι ξεκίνησαν κιόλας προπαραγγελίες εκατοντάδων χιλιάδων γυάλινων φιαλιδίων για τη συσκευασία των εμβολίων.

Ενα ακόμη πιθανό πρόβλημα αφορά τα ψυγεία, όπου τα σκευάσματα να χρειαστεί να διατηρηθούν σε χαμηλές θερμοκρασίες (2-8 βαθμούς Κελσίου). Οπως εξηγεί ο καθηγητής Τόμπι Πίτερς, υπεύθυνος logistics του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ, που συνδράμει οργανώσεις όπως το «Gavi»: «Δεν είναι μόνο τα ψυγεία για τα εμβόλια, πρέπει να υπολογιστούν οι παλέτες με τις οποίες θα μετακινηθούν με τα αεροπλάνα, τα οχήματα που θα τα μεταφέρουν στα επιμέρους καταστήματα ακόμη και η διανομή τους στον πληθυσμό, ειδικά στις αναπτυσσόμενες χώρες». Η Τζούλιαν Σατς, επικεφαλής του τμήματος Φαρμακευτικής της Emirates, εκτιμά πως ένα αεροσκάφος-ψυγείο Boeing Co. 777 μπορεί να μεταφέρει ένα εκατομμύριο δόσεις. Δεδομένου ότι απαιτείται διπλή δόση του εμβολίου για κάθε άνθρωπο, θα χρειαστούν περίπου 8.000 πτήσεις για να καλυφθούν οι ανάγκες περίπου του μισού παγκόσμιου πληθυσμού. «Είναι εφικτό, αλλά χρειάζεται συντονισμένη στρατηγική διεθνώς», δηλώνει.

Η κούρσα για το εμβόλιο και οι κίνδυνοι που κρύβει η πρωτιά!

Η διεθνής κούρσα ανάπτυξης του πρώτου εμβολίου κατά της Covid-19 συνοδεύεται με ένα μεγάλο βραβείο: διεθνές πρεστίζ, επιστημονική δόξα, πολιτική υπεροχή και εγχώρια οικονομική ανάκαμψη. Δεν προκαλεί εντύπωση, λοιπόν, που σε κάποιες περιπτώσεις τα… πρωτόκολλα παραλείπονται.

• ΡΩΣΙΑ: Η Μόσχα ανακοίνωσε προ ημερών πως πρώτη ανέπτυξε αποτελεσματικό εμβόλιο κατά του κορονοϊού, το «Sputnik V», το οποίο έτυχε έντονων επικρίσεων, καθώς δεν έχει ολοκληρώσει την τρίτη -και σημαντικότερη- φάση κλινικών δοκιμών (εμβολιασμό τουλάχιστον 30.000 εθελοντών) που καθορίζει την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα του εμβολίου. Παράλληλα δεν έχει δώσει στη δημοσιότητα τις σχετικές επιστημονικές μελέτες. Οπως αναφέρει ο διεθνής Τύπος, η Ρωσία από τον Απρίλιο προώθησε τροποποίηση της κείμενης νομοθεσίας σχετικά με την έγκριση εμβολίων ώστε η τρίτη φάση -που διαρκεί έξι μήνες το λιγότερο- να μην είναι υποχρεωτική για την παραγωγή εμβολίου για ιογενή νόσο. Παρά το γεγονός ότι η χώρα του Πούτιν έχει ανεβάσει ταχύτητες και ετοιμάζεται για μαζικό εμβολιασμό τον Οκτώβρη, ο ΠΟΥ επεσήμανε πως το σκεύασμα θα πρέπει να περάσει επιτυχώς από όλες τις απαραίτητες διαδικασίες.

• ΚΙΝΑ: Το Πεκίνο ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα την έγκριση του πρώτου εμβολίου από την εταιρία SinoPharm που επίσης δεν έχει ολοκληρώσει τη «Φάση 3» των κλινικών δοκιμών. Πάντως, όπως δημοσίευσαν οι «New York Times» έχουν ήδη εμβολιαστεί ο πρόεδρος της φαρμακοβιομηχανίας και ανώτατοι αξιωματούχοι. Την ίδια ώρα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε πως κάνει ό,τι είναι δυνατόν ώστε να υπάρξει εμβόλιο πριν από το τέλος του χρόνου, κυρίως για να… προλάβει τις προεδρικές εκλογές της 3ης Νοεμβρίου, καθώς ένα εμβόλιο πιθανόν να του δώσει προβάδισμα στην αναμέτρηση. Ενδεικτικό είναι πως οι ΗΠΑ έχουν επενδύσει 12,3 δισεκατομμύρια δολάρια στις προσπάθειες παρασκευής εμβολίου -10,8 δισ. στην ανάπτυξη και 1,5 δισ. στην παραγωγή και διανομή. Η Ε.Ε., από την άλλη, έχει απελευθερώσει 3,5 δισ. δολάρια για την έρευνα, την παραγωγή και τη διανομή ασφαλούς εμβολίου στα κράτη-μέλη της. 

• ΗΠΑ-ΕΥΡΩΠΗ: Ο επικεφαλής της διαχείρισης της υγειονομικής κρίσης στην Αμερική και κορυφαίος επιδημιολόγος δρ Αντονι Φάουτσι επεσήμανε πως οι Αμερικανοί θα πρέπει να είναι επιφυλακτικοί όταν ακούν για ανάπτυξη εμβολίων σε Κίνα και Ρωσία, γιατί στις ΗΠΑ η διαδικασία έγκρισης είναι διαφορετική. Στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ δεν νοούνται εκπτώσεις στη διαδικασία, καθώς οι ρυθμιστικές αρχές απαιτούν πλήρη συμμόρφωση με τους κανόνες για την έγκριση εμβολίου. Ωστόσο, οι πολιτικές σκοπιμότητες δημιουργούν τις ιδανικές συνθήκες για να θυσιαστεί η ασφάλεια, καθώς αρκετές εταιρίες δέχονται πιέσεις για να επιταχύνουν τις διαδικασίες και δημιουργούν απόθεμα σε περίπτωση που τα σκευάσματά τους λάβουν έγκριση.

Οι ειδικοί ανησυχούν πως οι περικοπές στις προκαθορισμένες κλινικές δοκιμές θα έχουν ως αποτέλεσμα άνθρωποι να αρρωστήσουν, δίνοντας «τροφή» στους συνωμοσιολόγους που ούτως ή άλλως είναι στις επάλξεις με την πανδημία του κορονοϊού. Οπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο υπουργός Υγείας της Γερμανίας, Γεν Σπαν, «το ζήτημα δεν είναι ποιος έρχεται πρώτος, το ζήτημα είναι να υπάρξει ένα δοκιμασμένο και ασφαλές εμβόλιο… γιατί αν κάτι δεν πάει καλά θα κλονιστεί η εμπιστοσύνη των ανθρώπων στον εμβολιασμό». Σύμφωνα με δημοσκόπηση του CNN, τo 66% των Αμερικανών προτίθεται να εμβολιαστεί μόλις εγκριθεί κατάλληλο σκεύασμα, κάτι που δείχνει τις επιφυλάξεις μεγάλης μερίδας του πληθυσμού. Την ίδια ώρα, η αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) σημειώνει πως το εμβόλιο κατά του κορονοϊού θα πρέπει να παρέχει προστασία τουλάχιστον στο 50% των εμβολιασμένων. Αν όλος ο κόσμος εμβολιαστεί θα ήταν δυνατόν αν σταματήσει η μετάδοση του ιού. Ωστόσο, αν το ποσοστό των εμβολιασμένων είναι αρκετά μικρότερο, η ανοσολογική αντίδραση δεν θα φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα και επ’ ουδενί δεν θα δοθεί τέλος στην πανδημία.

• ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΥΓΕΙΑΣ: Στις 10 Αυγούστου ο ΠΟΥ ανακοίνωσε ότι 28 υποψήφια εμβόλια βρίσκονται στη φάση κλινικών δοκιμών για την εκτίμηση αποτελεσματικότητας και ασφάλειας, ενώ 139 άλλα δεν έχουν περάσει ακόμη τη «βάση». Επί του παρόντος έξι εμβόλια βρίσκονται στην τελευταία φάση κλινικών δοκιμών, πριν από την τελική έγκριση: τρία από την Κίνα -δύο από την κρατική Sinopharm και ένα από την ιδιωτική Sinovac Biotech- ένα από το Ηνωμένο Βασίλειο -εμβόλιο του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης σε συνεργασία με την AstraZeneca- και δύο στις ΗΠΑ – ένα από την Pfizer και ένα από τη Moderna. Αναμφισβήτητα το γεγονός ότι τα υποψήφια εμβόλια έφτασαν τόσο μακριά στις κλινικές δοκιμές έξι μήνες μετά τον εντοπισμό του ιού, αποδεικνύει τις τιτάνιες προσπάθειες που γίνονται, αφού κανονικά θα χρειάζονταν τουλάχιστον έξι χρόνια.