Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις στο Google NewsΟ καρκίνος αποτελεί τεράστια απειλή για τις κοινωνίες μας και ειδικά στα κράτη της ΕΕ. Κατά συνέπεια, η αντιμετώπισή του αποτελεί κομβικό ζήτημα για τα ευρωπαϊκά συστήματα υγείας, τα οποία η πανδημία έφερε σε οριακό σημείο. Οι πρωτοβουλίες της Κομισιόν διαμορφώνουν το πλαίσιο για μια ευρωπαϊκή πολιτική της υγείας.
Αρνητικό ρεκόρ στην ΕΕ
Ο καρκίνος αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου στις χώρες τις ΕΕ, μετά τις καρδιαγγειακές νόσους. Κάθε χρόνο 2.6 εκατομμύρια άτομα διαγιγνώσκονται με τη νόσο, η οποία προκαλεί το θάνατο 1.2 εκατομμυρίων ατόμων. Δεδομένου ότι η Ευρώπη αριθμεί το ένα τέταρτο των συνολικών κρουσμάτων καρκίνου στον κόσμο και λιγότερο από το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού, είναι προφανές ότι ο καρκίνος αποτελεί τεράστια απειλή και τα ευρωπαϊκά κράτη δυστυχώς «πρωταγωνιστούν».
Μόνο το 2020, 2.7 εκατομμύρια άτομα στην Ευρωπαϊκή Ένωση διαγνώστηκαν με καρκίνο, ενώ άλλα 1.3 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους εξ αιτίας του, μεταξύ αυτών και πάνω από 2000 νέοι. Με βάση την υπάρχουσα κατάσταση η Κομισιόν σημειώνει ότι τα κρούσματα καρκίνου αναμένεται να αυξηθούν κατά 24% έως το 2035, καθιστώντας τον την κύρια αιτία θανάτου στην ΕΕ!
Το 40% των καρκίνων μπορεί να προληφθεί
Τα στοιχεία δυστυχώς δείχνουν ότι το 40% των καρκίνων μπορεί να προληφθεί, αν εφαρμόσουμε όσα γνωρίζουμε ήδη. Ωστόσο, επί του παρόντος, μόνο το 3% των προϋπολογισμών για την υγεία δαπανάται για την προαγωγή της υγείας και την πρόληψη των ασθενειών. Μια σειρά εκθέσεων της ΕΕ, σχετικά με τον τομέα της υγείας στην Ευρώπη, καταδεικνύουν ότι ο καρκίνος αποτελεί έναν από τους κυριότερους παράγοντες πρόωρων θανάτων στην ΕΕ.
Σημειώνεται επίσης ότι οι επιπτώσεις της ασθένειας δεν περιορίζονται στο στενό πλαίσιο της ατομικής υγείας. Αντίθετα, έχουν και σοβαρό οικονομικό αντίκτυπο. Σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά στοιχεία πάλι, οι συνολικές οικονομικές συνέπειες του καρκίνου στην Ευρώπη ανέρχονται σε 100 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Πέραν δηλαδή από την πίεση που υφίστανται τα υγειονομικά συστήματα, πίεση που υφίσταντο και προ πανδημίας- συνεπώς μπορεί να φανταστεί κανείς τί σημαίνει να είσαι καρκινοπαθής στην περίοδο της πανδημίας, ο καρκίνος ασκεί πίεση στα συστήματα ασφάλισης και κοινωνικής προστασίας, καθώς και στους κρατικούς προϋπολογισμούς και επηρεάζει την παραγωγικότητα και την ανάπτυξη της οικονομίας, όπως τονίζουν οι ευρωπαϊκές έρευνες.
Εκτιμάται ότι υπάρχουν πάνω από 12 εκατομμύρια επιζώντες από καρκίνο στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων περίπου 300.000 επιζώντων από παιδικό καρκίνο, χάρη στην πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά την έγκαιρη ανίχνευση, τις αποτελεσματικές θεραπείες και την υποστηρικτική φροντίδα. Υπάρχει όμως πολύ μεγάλη απόσταση ακόμα από μια ικανοποιητική αντιμετώπιση της νόσου.
Το ευρωπαϊκό σχέδιο κατά του καρκίνου
Η Κομισιόν κατήρτισε σχέδιο που παρουσίασε τον Φεβρουάριο του 2021. Το σχέδιο αποτελεί πολιτική δέσμευση για την αντιστροφή της κατάστασης όσον αφορά τον καρκίνο και κεφάλαιο για μια Ευρωπαϊκή Ένωση της Υγείας. Αναφέρει επίσης ότι στηρίζει το έργο των κρατών μελών για την πρόληψη του καρκίνου και τη διασφάλιση υψηλής ποιότητας ζωής για τους καρκινοπαθείς, τους επιζώντες του καρκίνου, τις οικογένειες και τους φροντιστές τους και διαρθρώνεται γύρω από ορισμένους βασικούς τομείς: έγκαιρη ανίχνευση, διάγνωση και θεραπεία, ποιότητα ζωής των καρκινοπαθών και των επιζώντων.
Το σχέδιο αναδεικνύει ότι η αντικαπνιστική πολιτική πρέπει να αναβαθμιστεί με στόχο έως το 2040 να καπνίζει μόνο το 5% του πληθυσμού. Η μείωση της επιβλαβούς κατανάλωσης οινοπνευματωδών είναι παράγοντας που θα συμβάλλει θετικά. Όπως επίσης η μείωση της περιβαλλοντικής ρύπανσης, η μείωση της έκθεσης του πληθυσμού σε καρκινογόνες ουσίες και ακτινοβολία καθώς και η προώθηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής, αποτελούν σημαντικούς παράγοντες πρόληψης.
Το σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου συνδέεται και με άλλες πρωτοβουλίες της Κομισιόν, όπως η φαρμακευτική στρατηγική για την Ευρώπη και η στρατηγική της ΕΕ «Από το αγρόκτημα στο πιάτο», καθώς και με τον προγραμματισμένο ευρωπαϊκό χώρο δεδομένων για την υγεία (αναμένεται να υλοποιηθεί έως το 2025).
Μόλις την περασμένη βδομάδα ανακοινώθηκε και η εκκίνηση του ευρωπαϊκού προγράμματος για την υγεία 2021-2027, EU4Helath, μια πρωτοβουλία της Κομισιόν που, όπως αναφέρει, θα χρηματοδοτήσει τα συστήματα υγείας των κρατών-μελών ώστε να γίνουν πιο ανθεκτικά στην αντιμετώπιση των διασυνοριακών απειλών για την υγεία. Το πρώτο πρόγραμμα εργασίας του EU4Health για το 2021 θα παρέχει 312 εκατομμύρια ευρώ και σε αυτό περιλαμβάνεται χρηματοδότηση έργων για την πρόληψη, την έγκαιρη ανίχνευση, διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου.
Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας
Στην πράξη, όλες οι πρωτοβουλίες αποτελούν μέρος της στρατηγικής μιας Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας. Η στρατηγική για την υγεία στην ΕΕ είναι ένα σχέδιο που εκπονήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Νοέμβριο του 2020 για την διαμόρφωση ενός κοινού πλαισίου αντιμετώπισης των υγειονομικών κρίσεων αλλά και ενός σταθερού πλαισίου συντονισμού μεταξύ των ευρωπαϊκών συστημάτων υγείας. Περιλαμβάνει πλάνο για την ανάπτυξη ενός ανταγωνιστικού τομέα έρευνας και παραγωγής φαρμάκων ώστε να καταστεί η ευρωπαϊκή φαρμακοβιομηχανίας κορυφαία και όπως αναμενόταν αποτελεί ξεχωριστό κεφάλαιο της ευρωπαϊκής στρατηγικής η καταπολέμηση του καρκίνου.
Η πανδημία μπορεί να έκανε πολλούς προσωρινά να ξεχάσουν την υγειονομική μάστιγα της εποχής μας, τον καρκίνο. Μπορεί για ένα χρόνο να φαίνεται πως «πάγωσαν» όλες οι υπόλοιπες ασθένειες μπροστά στην πανδημία του COVID-19. Προφανώς όμως ο καρκίνος δεν έφυγε ποτέ από το κάδρο, ειδικά για όλους τους καρκινοπαθείς και τις οικογένειές τους, που βρέθηκαν τον τελευταίο χρόνο πολλαπλά εκτεθειμένοι τη στιγμή που το υγειονομικό προσωπικό στα κράτη-μέλη έδινε άνιση μάχη.
