Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις στο Google News
Κίνδυνος για την οικονομία από μια μακρά προεκλογική περίοδο – Κανένα περιθώριο για καθυστερήσεις
Τον «κώδωνα» του κινδύνου κρούει για την πορεία της ελληνικής οικονομίας το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), το οποίο σε έκθεσή του προειδοποιεί ότι ένας μακρύς προεκλογικός κύκλος θα δημιουργούσε περαιτέρω ανησυχίες.
Το ΙΟΒΕ, στην τριμηνιαία έκθεση του, προβλέπει ανάπτυξη στο 2% του ΑΕΠ για πέρυσι και φέτος, ενώ επισημαίνει πως η ανάπτυξη στηρίζεται περισσότερο στην κατανάλωση παρά στις επενδύσεις.
«Το 2019 αναμένεται να είναι μια δύσκολη χρονιά γιατί οι προγραμματισμένες πολλαπλές εκλογικές αναμετρήσεις, έχουν βάλει σε δεύτερη θέση προτεραιότητας τις προσπάθειες για συναίνεση και λήψη των αναγκαίων μέτρων που θα εξασφαλίσουν ότι η χώρα μας δεν θα διατρέξει τον κίνδυνο να περιέλθει και πάλι στην δίνη μιας οικονομικής κρίσης», τόνισε κατά την παρουσίαση της έκθεσης ο πρόεδρος του ΔΣ του ΙΟΒΕ Τάκης Αθανασόπουλος.
Από την πλευρά του, ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ καθηγητής Νίκος Βέττας, σημείωσε πως στην οικονομία καταγράφεται τάση εξισορρόπησης αναφορικά με το δημοσιονομικό και το εμπορικό ισοζύγιο και συνεχίζεται η ανάκαμψη, με ρυθμό μεγέθυνσης στην περιοχή του 2%. Αυτή είναι η κεντρική τιμή για το έτος που ολοκληρώθηκε όπως και για το τρέχον.
Ωστόσο, όπως ανέφερε, η εξασθένιση της μεγέθυνσης και συνακόλουθα της ζήτησης στο ευρωπαϊκό και ευρύτερο περιβάλλον της ελληνικής οικονομίας προκαλεί πρόσθετες ανησυχίες και προειδοποίησε πως «ένας υπερβολικά μακρύς προεκλογικός κύκλος, ιδίως αν κυριαρχήσει ακραία αντιπαράθεση, δημιουργεί ανησυχίες όσον αφορά την αποτελεσματική αντιμετώπιση των προκλήσεων που δεν μπορεί να καθυστερήσουν».
Σύμφωνα με τον κ. Βέττα, ένας πρώτος κίνδυνος προεκλογικά είναι η καθυστέρηση της δημιουργίας των συνθηκών για ομαλή χρηματοδότηση της χώρας από τις διεθνείς αγορές.
«Τους επόμενους μήνες, δεν υπάρχει η πολυτέλεια η οικονομική πολιτική να χάσει πολύτιμο χρόνο χωρίς να αντιμετωπίζονται ευθέως τα σημαντικά προβλήματα στη λειτουργία της οικονομίας. Χωρίς συνεχιζόμενη προσπάθεια στο μέτωπο της αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας, της δημόσιας διοίκησης και του ευρύτερου περιβάλλοντος των επιχειρήσεων, οι επενδύσεις θα συνεχίζουν να κυμαίνονται σημαντικά χαμηλότερα από ό,τι απαιτείται», υπογράμμισε.
Παράλληλα, τόνσιε πως αν και είναι προγραμματισμένο σημαντικό δημοσιονομικό πλεόνασμα, δεν υπάρχει περιθώριο για καθυστερήσεις στον τομέα της αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας ούτε ενόψει ενδεχόμενων προβλημάτων που θα δημιουργηθούν από δικαστικές αποφάσεις που θα επιδικάζουν πληρωμές αναδρομικών σε συνταξιούχους ή μισθωτούς.
Ένας επιμέρους προβληματισμός αφορά την ισχυρή τάση των εισαγωγών τα τελευταία τρίμηνα, ενώ προβληματισμός μπορεί να προκύπτει από την τάση για υπερβολική ρύθμιση της οικονομίας μέσω του δημόσιου ταμείου και την εξάρτηση των νοικοκυριών από αποφάσεις που δεν έχουν μια συστηματικότητα και οικονομική συνέπεια.
«Τηρουμένων των αναλογιών, η πρώτη περίοδος εκτός των προγραμμάτων θυμίζει τα χρόνια πριν από αυτά. Σχετικά, είναι σημαντικός ο κίνδυνος να παρερμηνευθεί η τρέχουσα ανάκαμψη ως το τέλος της κρίσης. Αν επιστροφή στην «κανονικότητα» σημαίνει επιστροφή σε ένα εσωστρεφές και κρατικοδίαιτο πρότυπο ανάπτυξης, ένα νέο κύμα κρίσης θα είναι αναπόφευκτο», προειδοποιεί το ΙΟΒΕ.
Χαμηλότερος των προσδοκιών ο ρυθμός ανάπτυξης το 2019
Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με την έκθεση, η παγκόσμια οικονομική μεγέθυνση επιβραδύνθηκε περαιτέρω στο τρίτο τρίμηνο.
Πιο αναλυτικά, για το σύνολο του προηγούμενου έτους εκτιμάται μεγέθυνση παγκοσμίως 3,7%, από 3,8% το 2017, ενώ η πρόβλεψη για το 2019 είναι 3,5%. Θετική συμβολή πέρυσι είχε η μεγέθυνση των ΗΠΑ (2,9%, από 2,2% το 2017), ενώ αρνητικά επηρέασε η επιβράδυνση στην Ευρωζώνη (1,8% από 2,4% το 2017) και την Κίνα (6,6% από 6,9%).
Περαιτέρω αποκλιμάκωση της ανάπτυξης αναμένεται το 2019, σε 2,5% στις ΗΠΑ, 1,6% στην Ευρωζώνη και 6,2% στην Κίνα, ενώ η αστάθεια σε ορισμένες αναδυόμενες αγορές (Τουρκία, Αργεντινή) αναμένεται να συνεχιστεί. Η συνέχιση των πολιτικών εμπορικού προστατευτισμού (δασμοί μεταξύ ΗΠΑ και εμπορικών εταίρων), η κλιμάκωση της ανησυχίας για τη συμφωνία για το Brexit, οι επιπτώσεις του ευρωσκεπτικισμού, ενόψει και των ευρωεκλογών, οι περιορισμοί στις πιστώσεις στην Κίνα, αποτελούν τους βασικότερους κινδύνους ανάσχεσης της παγκόσμιας αναπτυξιακής δυναμικής μεσοπρόθεσμα. Θετική εξέλιξη η προσωρινή εκεχειρία μεταξύ ΗΠΑ – Κίνας για τα μέτρα στο εμπόριο.
Σύμφωνα με την τριμηνιαία έκθεση του ΙΟΒΕ για την οικονομία, η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας επιταχύνθηκε στο τρίτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, σε 2,2%, 0,5 και 0,1 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερα από το προηγούμενο τρίμηνο και από το ίδιο τρίμηνο του 2017 αντίστοιχα. Στο σύνολο της περιόδου Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου, το ΑΕΠ ήταν 2,1% υψηλότερο από ό,τι ένα χρόνο νωρίτερα. Η ανάπτυξη συνέχισε να προέρχεται κυρίως από βελτίωση του εξωτερικού ισοζυγίου, λόγω διεύρυνσης των εξαγωγών (+8,3%) και αρκετά μικρότερης ανόδου των εισαγωγών (+3,1%). Οι επενδύσεις ενισχύθηκαν οριακά 1,5%, αποκλειστικά από την έντονη άνοδό τους στο τρίτο τρίμηνο. Ήπια διεύρυνση των καταναλωτικών δαπανών των νοικοκυριών (0,8%), ενώ σταθερά σε πτωτική τροχιά βρίσκεται η δημόσια κατανάλωση (-4,0%).
Το 2018, η ανάπτυξη στην Ελλάδα κυμάνθηκε στην περιοχή του 2%, με την τόνωση της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας να προέρχεται κυρίως από άνοδο των εξαγωγών (+7,7%). Μικρή κλιμάκωση της κατανάλωσης των νοικοκυριών στο τελευταίο τρίμηνο λόγω καλύτερων προσδοκιών, έκτακτων επιδομάτων κ.λπ., στο +0,9% συνολικά πέρυσι. Αναιμική συμβολή των επενδύσεων στο ΑΕΠ (+4,5%), προερχόμενη σε μεγάλο βαθμό από διαφορές στα αποθέματα, όχι διεύρυνση σχηματισμού πάγιου κεφαλαίου. Περιστολή δημόσιας κατανάλωσης κατά 2,0%, παρά την αύξησή της στο δ’ τρίμηνο (αναδρομικά ειδικών μισθολογίων).
Για το 2019, το ΙΟΒΕ προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης παρόμοιο ή ελαφρώς υψηλότερο του 2018, από κλιμάκωση επενδυτικής δραστηριότητας (+10-12%) και ιδιωτικής κατανάλωσης (+1,4%). Η ισχυρότερη εγχώρια ζήτηση θα εκδηλωθεί και στις εισαγωγές (+6,0-6,5%). Υπό τα μέτρα πολιτικής στο διεθνές εμπόριο και την ολοκλήρωση επέκτασης του Q-E, θα αποκλιμακωθεί η άνοδος των εξαγωγών (+5,0-5,5%).
Σε άλλο σημείο της έκθεσης, το ΙΟΒΕ υπογραμμίζει την οριακή υστέρηση πρωτογενούς πλεονάσματος Κρατικού Προϋπολογισμού το 2018 έναντι του στόχου, που προήλθε από το σκέλος των εσόδων, κυρίως αυτών του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (-€1,22 δισ. από τον στόχο), και λιγότερο από τα χαμηλότερα καθαρά έσοδα του Τακτικού Προϋπολογισμού (-€267 εκατ.). Τα τελευταία υστέρησαν εξαιτίας των πολύ μικρότερων σε σχέση με το στόχο εσόδων αποκρατικοποιήσεων (-€1,13 δισεκ.), τα οποία αντισταθμίστηκαν σε μεγάλο βαθμό από τις χαμηλότερες επιστροφές φόρων (-€962 εκατ.).
