619

ΜΜΕ ΧΕΡΙ-ΧΕΡΙ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΠΛΟΚΗ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥΣ!

Μέρος 13^ο

Η μάχη των εκλογών επιφυλάσσει πολλές εκπλήξεις, αφού γίνεται προεκλογικός αγώνας με πρωταγωνιστικό ρόλο την ελεύθερη ιδιωτική ραδιο-τηλεόραση. Η συζήτηση-τηλεμαχία που έγινε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο στις 12 Μαρτίου σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών στη χώρα μας, με τους ηγέτες των τριών μεγαλύτερων πολιτικών σχηματισμών να κάθονται στο ίδιο τραπέζι ήταν το πρώτο βήμα. Για πρώτη φορά αρχηγοί κομμάτων συζητούν μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες για τις εξελίξεις στα Βαλκάνια και την ελληνική εξωτερική πολιτική. Ήταν μια ιστορική στιγμή που άνοιγε νέους ορίζοντες στην προεκλογική ζωή του τόπου με πρωταγωνιστικό ρόλο την ιδιωτική τηλεόραση.

Γράφει ο Ξενοφών Α. Ξενοφώντας

Όπως σημείωνε και ο Τύπος, εκείνης της περιόδου οι αντιπαραθέσεις μεταξύ των τριών αρχηγών διατηρήθηκε απόλυτα μέσα στο πλαίσιο ενός ευπρεπούς διαλόγου και υπήρξε συμφωνία σε κάποια θέματα. Όλα αυτά βέβαια ήταν προσωρινά διότι ο προεκλογικός αγώνας μόλις άρχιζε και τα… λεφτά ήταν πολλά.

Σύμφωνα με στοιχεία της εταιρίας μετρήσεων Νίλσεν, η κρατική ενίσχυση των κομμάτων ήταν υπερβολική παρά τις διαγνώσεις και προειδοποιήσεις περί «δραματικής κατάστασης στην οικονομία» με το ποσό των 3,2 δισ. δρχ. που μοιράστηκε στα κόμματα.

Από αυτά, η Ν.Δ. πήρε 1,456 δισ., το ΠΑΣΟΚ 1,294 δισ. ο Συνασπισμός 421 εκατ. και σε Ο.Ε.- ΟΟΕΟ 27 εκατ. Από αυτό το ποσό περίπου 120 εκατ. δρχ. δόθηκαν από τους παραπάνω πολιτικούς σχηματισμούς στα λεγόμενα μικρά κόμματα.

Οι διαφημιστικές δαπάνες των κομμάτων κυμάνθηκαν σε πολύ υψηλά επίπεδα καθώς μόνο στα «ΜΜΕ» διοχετεύθηκαν πάνω από 1,2 δισ. δρχ. Το μεγαλύτερο μέρος απορροφήθηκε από την ιδιωτική Ραδιοτηλεόραση και τον Τύπο. Επίσης κονδύλια διοχετεύθηκαν και για τη «μάχη των ετεροδημοτών», με επιδότηση των εισιτηρίων για οργανωμένες μετακινήσεις ψηφοφόρων με αεροπλάνα, τρένα, λεωφορεία, πούλμαν, πλοία κλπ.

Ο Τύπος έκανε λόγο για τις δαπανηρότερες εκλογές στην πολιτική ιστορία της χώρας, ενώ επισήμαινε την κόπωση και απροθυμία των πολιτών να δώσει το «παρών» στις κομματικές συγκεντρώσεις.

Η ιδιωτική τηλεόραση από την πρώτη στιγμή που εμφανίστηκε έπαιζε σημαντικό ρόλο, με συζητήσεις στα κανάλια και αντιπαραθέσεις, κυρίως μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων. Η ΝΔ είχε προτάξει την οικονομία και την κάθαρση για το σκάνδαλο Κοσκωτά, ενώ το ΠΑΣΟΚ το συμβόλαιο με το λαό και την ευημερία που είχε ζήσει μέχρι τότε ο ελληνικός λαός.

Μαζί με τη  «Μεταρρύθμιση» που επικαλείτο, αποτέλεσε το κύριο προεκλογικό σύνθημα του ΠΑΣΟΚ, στο οποίο, όπως δήλωνε ο Κώστας Λαλιώτης, συμπυκνωνόταν η μετεξέλιξη του Κινήματος σε «ένα κόμμα σύγχρονο, δημοκρατικό, προοδευτικό, με δημιουργικές ιδέες και ευρωπαϊκό προφίλ».

Η τηλεοπτική διαφήμιση των κομμάτων ήταν σε πρώτο πλάνο τόσο σε έμπνευση όσο και δαπάνες. Τα προεκλογικά επιτελεία των κομμάτων δούλευαν σε 24ωρη βάση για ένα επιθυμητό αποτέλεσμα.

Το πρώτο σποτ στην τηλεόραση από τη ΝΔ, παρουσίαζε τον: Κ. Μητσοτάκη με το σακάκι ριγμένο στον ώμο, ανέφερε ότι στις επόμενες ημέρες οι θεατές θα έβλεπαν «νέους ανθρώπους να μιλούν για τις νέες μας ιδέες». Στα σποτ που ακολούθούσανσαν εμφανίζονταν οι Μιλτιάδης Έβερτ, Αντώνης Σαμαράς, Γιώργος Σουφλιάς, Σωτήρης Κούβελας, Σταύρος Δήμας, Ανδρέας Ανδριανόπουλος, Τζαννής Τζαννετάκης και Μαριέττα Γιαννάκου-Κουτσίκου, προβάλλοντας τις βασικές προτάσεις του κόμματος.

Στην Επιτροπή Εκλογών συμμετείχαν ο Γιάννης Παλαιοκρασσάς  ο Τζ. Τζαννετάκης, με «επιτελάρχη» τον Κυριάκο Γριβέα και τους Μ. Έβερτ, Α. Ανδριανόπουλο, Σ. Κούβελα , Αντώνη Σγαρδέλη,  Γιάννη Δημητροκάλη, Θόδωρο Μπεχράκη.

Τη διαφημιστική εκστρατεία συντόνιζαν ο Θόδωρος, Σκυλακάκης, Γ. Φλέσσας (σήμερα έχει την Civitas). Στην ομάδα συμμετείχαν οι Κωστής Χατζηδάκης, Δημήτρης Κατσούδας κ.ά.                                                               Είχα την τύχη σε πολλές από τις συναντήσεις να συμμετέχω και εγώ για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Τα γραφεία στην Αραβαντινού, ήταν το στρατηγείο, μαζί με την Ρηγίλλης, Λυκείου, Μουρούζη, Β. Σοφίας και άλλους χώρους. Ο Κωστής Χατζηδάκης πρόεδρος της ΟΝΝΕΔ ξεχώριζε για το κοφτερό μυαλό. Ρόλο είχε και ο Ζάν Κοέν στο επικοινωνιακό επιτελείο όπως και ο Αμερικανός Μάρκ Σιγκελ.

Τα συνθήματα που ακούγονταν περισσότερο στις συγκεντρώσεις τις ΝΔ ήταν: «Απόψε μιλάει ο λαός», «Ψηλέ, προχώρα, σε θέλει όλη η χώρα», «Φιλελεύθερος λαός, ο Ψηλός πρωθυπουργός», «Δική μας είναι η νίκη, το μέλλον μας ανήκει», «Ήρθε η ώρα του λαού», «Μητσοτάκη, εμπρός, σε θέλει ο λαός», «Ψηλέ, προχώρα, τώρα ήρθε η ώρα», «Ψηλέ, μπροστά, η νίκη είναι κοντά», «Είμαστε μαζί σου», «Είσαι στην καρδιά όλου του λαού», «Κα… κα… κάθαρση».

Το ΠΑΣΟΚ δεν έμεινε πίσω με περισσότερο εμπρηστικά συνθήματα με τον Κώστα Λαλιώτη επικεφαλής: «Στου λαού την καρδιά δεν χωράει η Δεξιά», «Ανδρέα, σ’ αγαπάμε, μαζί σου προχωράμε», «Το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ, ενωμένο, δυνατό», «Απόψε πεθαίνει ο αποστάτης», «Κι αυτή η νίκη είναι του λαού», «Απόψε πεθαίνει η Δεξιά», «Μαζί σου, Ανδρέα, για μια Ελλάδα νέα», «ΠΑΣΟΚ, ειρήνη, δημοκρατία», «Ενότητα και πάλη για την αλλαγή», «Κάτω τα χέρια απ’ τον Ανδρέα», «Ο λαός δεν ξεχνά τι σημαίνει Δεξιά», «Είναι αίτημα λαού, μεταρρύθμιση παντού».

Η τηλεόραση όπως προαναφέραμε, η κρατική, και ιδίως ιδιωτικά κανάλια είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο. Η ΕΡΤ, που είχε αναλάβει την ευθύνη και το βάρος των προεκλογικών τηλεοπτικών συγκεντρώσεων-μεταδόσεων, σύμφωνα με τη δύναμη των κομμάτων μαζί το του ΕΣΡ(εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης) που είχε δημιουργηθεί με το ν.1866/89 για την ελεύθερη τηλεόραση, είχε τον πρώτο λόγο των τηλεοπτικών καλύψεων.

Η ΕΡΤ για μεγάλο χρονικό διάστημα από τις εκλογές του Ιουνίου 1989 είχε μείνει σχεδόν ακέφαλη διοικητικά. Ο Γενικός διευθυντής Δ. Γιανούζης είχε αποχωρήσει ενώ την ενημέρωση προσωρινά είχε αναλάβει ο Γ. Τσαλακός.

-«Εδώ ας μου επιτραπεί μια μικρή παρένθεση. Το καλοκαίρι του 1989 και ενώ η ΕΡΤ είναι χωρίς διοίκηση, με παρέμβαση δική μου, του Άγγελου Μπρατάκου και του Θόδωρου Κασσίμη, τοποθετείται γενικός διευθυντής της ΕΡΤ ο Ροδόλφος Μορώνης που ήταν υπεύθυνος της EBU στο Ραδιομέγαρο,

Μάλιστα ήταν σε διακοπές στο «Μάτι» τον οποίο καλέσαμε να αναλάβει υπηρεσία. Διευθυντής ειδήσεων, ανέλαβε με πρόταση της Ντόρας ο εκ Παρισίων Ριχάρδος Σωμερίτης. Λίγο αργότερα αποχώρησε και ανέλαβε ο Μιχάλης Δημητρίου. Και οι δυο στην ΕΡΤ δεν άφησαν θετικό πρόσημο.

Ο Ροδόλφος Μορώνης, βλέποντας από νωρίς την ιδιωτική τηλεόραση να έρχεται σαν καταιγίδα, με νέα προγράμματα και στόχους μετά από συνεργασία αποφασίστηκε να στηθεί η πρωινή εκπομπή «Μια καλημέρα είναι αυτή» με τη Ρούλα Κορομηλά και τον Δήμο Μυλωνά και η ΕΡΤ να γίνει ανταγωνιστική το Νοέμβριο του΄89. Τώρα το πώς βρέθηκε η Ρούλα στην ΕΡΤ και πήρε την εκπομπή, μπορεί να γραφτεί το πιο συναρπαστικό μυθιστόρημα. Εδώ κλείνει η παρένθεση».

Η εμφάνιση της ιδιωτικής τηλεόρασης μετά την ψήφιση του ν.1866/89 και μάλιστα σε προεκλογική περίοδο έκανε το δικό της «πολιτικό παιχνίδι». Η νομοθετική πρόβλεψη της μη κρατικής, τοπικής τηλεόρασης, χωρίς κανόνες, έκανε την εμφάνισή της σε συνθήκες νομοθετικού χάους και αποθέωσης της παρανομίας: Κανένα από τα μη κρατικά κανάλια που εξέπεμπαν πρόγραμμα δεν είχε οριστική άδεια λειτουργίας, εκτός από δύο, τα οποία είχαν ανακλήσιμη άδεια και μάλιστα για δοκιμαστικές εκπομπές.

Αυτό έδωσε την ευκαιρία στα μη κρατικά τηλεοπτικά κανάλια να απορροφήσουν το μεγαλύτερο  μέρος από τα διαφημιστικά κονδύλια των κομμάτων, κυρίως από την πλευρά της Ν.Δ. Ανάλογες περιπτώσεις όπως θα δούμε σε άλλα κεφάλαια είχε και ο Τύπος με πτώση της κυκλοφορίας εφημερίδων και διαφημιστικών εσόδων.

Οι τρεις τελευταίες μεγάλες συγκεντρώσεις των κομμάτων έγιναν στο πεδίον του Άρεως με την εξέδρα κοντά στην ΓΣΕΕ, λόγω τον έργων στην πλατεία Συντάγματος. Η επιτυχία των μεγάλων συγκεντρώσεων και «μπαλκονιών» είχε υποβαθμιστεί εξαιτίας των συνεντεύξεων και των συζητήσεων με πολιτικούς που φιλοξενούνταν κυρίως από τους μη κρατικούς ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς. Έτσι οι συγκεντρώσεις είχαν μόνο τον εντυπωσιασμό και όχι την ουσία.

Το βράδυ της Κυριακής της 8^ης Απριλίου τα αποτελέσματα δεν ήταν αυτά που ήθελε η ΝΔ. ενώ ένα επεισόδιο, στον Υμηττό με την κεραία του καναλιού 29 της Αυριανής και διακοπή της μετάδοσης στιγμάτισε τη βραδιά των εκλογών.

Ο Κ. Μητσοτάκης με οριακή πλειοψηφία και τη βοήθεια της ΔΗΑΝΑ αναλαμβάνει τα ηνία της χώρας σε μια ταραγμένη εποχή. Το βράδυ των εκλογών οι πανηγυρισμοί και οι μπαλοθιές που έπεφταν στην Ριγίλλης για τη Νίκη ήταν άσφαιρες. Στην επόμενη ανάρτηση, το όνειρο που γίνεται πραγματικότητα.