Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις στο Google NewsΑπ’ τα πανάρχαια ακόμα χρόνια όλοι οι λαοί χρησιμοποίησαν για έκφραση της δύναμης και της μεγαλειότητας το λιοντάρι. Για τούτο ο βωμός του Θεού της δύναμης, του Δία, δεν ήταν δυνατό να βρισκόταν αλλού πουθενά παρά στον Υμηττό, κοντά στη σπηλιά του Λιονταριού. Σε απόσπασμα του βιβλίου «Ο Υμηττός, το ιερό βουνό της Αττικής Εκδόσεις “Ιδεοθέατρον”», σημειώνεται: «Δεν ήταν όμορφο το Λιοντάρι της Σπηλιάς.
Ποιός ξέρει; Ίσως να ήταν κι έτσι! Αν όμως πάτε την άνοιξη ή και το καλοκαίρι στο χωράφι, όπου το Λιοντάρι της σπηλιάς βρίσκεται μαρμαρωμένο και σταθήτε λίγην ώρα κοντά του, θα νιώσετε, νομίζω, να σας μαγνητίζη η μαρμαρένια δύναμή του κι η ψυχή σας, ασυνήθιστα γαλήνια και ξεκούραστη, να γυρίζη πολλούς αιώνες πίσω, στους ανθρώπους του λιονταριού, τότε που οι θεοί βρίσκονταν κοντά τους.
Η σημασία της τοπωνυμίας
Ανασκαφές σε πολλά μέρη του Υμηττού θα είχαν πιθανότητες να διαφωτίσουν σε πολλά σημεία την αρχαία ιστορία του. Το Αστέρι, η Καλλοπούλα συγκεντρώνουν γύρω τους για το ζήτημα τούτο τις περισσότερες πιθανότητες. Οι ανασκαφές του Carl Blegen το 1927 λίγο πιό πάνω απ’τη μονή Καισαριανής έφεραν σε φως κάπου 22 διάφορα αρχαία αντικείμενα, καθώς και κομμάτια από πήλινα αγγεία χωρίς επιγραφές. Οι αρχαιολόγοι υπολογίζουν από το σχήμα των γραμμάτων σε μερικά απ’αυτά ότι είναι από τα μέσα του 800 π.Χ. πάνω κάτω.
Στην Καλλοπούλα πιστεύουν ότι βρισκόταν ο βωμός του Ηφαίστου. Ούτε βωμού ερείπια σώζονται βέβαια σήμερα ούτε ιερού ούτε κι αυτά ακόμα τα μεγάλα δέντρα της νεώτερης εποχής, κοντά και γύρω στην πηγή, που πριν από λίγα χρόνια σκίαζαν τους εκδρομείς και τους τσοπάνηδες. Έμεινε μόνο το όνομα Καλλοπούλα, κι αυτό παραφθορά του αρχαίου Κυλλού Πήρα. Κυλλός στην αρχαία Ελληνική σήμαινε κουτσός και πήρα το σακούλι. Το σακούλι λοιπόν με τα μυστικά του κουτσού θεού Ηφαίστου βρισκόταν στην τοποθεσία κείνη! Η σημασία της τοπωνυμίας φαίνεται να είναι μυστηριακή. Μακριά λοιπόν από το λαβύρινθο άγνωστης γνώσης. Ας αφήσουμε καλύτερα να δώσουν την εξήγησή της οι ειδικοί.
Δεν μπορούμε όμως να μην αναγνωρίσουμε το αξιοθρήνητο κατάντημα της μυστικής σημασίας της λατρείας του 
Ηφαίστου, αλλά και το αξιοθαύμαστο πώς σώθηκε μέχρι σήμερα το όνομα Καλλοπούλα και δεν έμεινε επίσημα Γαλοπούλα, όπως τη λένε ακόμα πολλοί. Σε λίγη απόσταση απ’ την πηγή της Καλλοπούλας βρισκόταν ο ναός της Αφροδίτης. Δεν είναι εξακριβωμένο ποιά ήταν ακριβώς η θέση του, αν ήταν δηλαδή στον περίβολο της Καισαριανής, πιΟ κοντά στην Καλλοπούλα ή και πάνω στον Άγιο Μάρκο. Όπως δεν είναι εξακριβωμένο ακόμα, κοντύτερα σε ποιά από τις δυό πηγές βρίσκονταν οι ναοί της Σελασφόρου Αρτέμιδας και του Διονυσιοδότου Απόλλωνα.
Το νερό της Καλλοπούλας, ευχάριστο, δροσερό κι αλαφρό, είχε τη φήμη πως γιάτρευε την ατεκνία. Για τούτο οι στείρες γυναίκες έπιναν απ’ αυτό, για να κάνουν παιδιά κι οι έγκυες, για να γεννήσουν εύκολα με την προστασία της θεάς Αρτέμιδας. Το νερό της πηγής της Καισαριανής, και τούτο υγιεινό, έτρεχε ως πριν από μερικά χρόνια από ένα μαρμάρινο κεφάλι κριού. Τώρα η πηγή είναι ταχτοποιημένη διαφορετικά και το κεφάλι του κριού βρίσκεται πλάϊ της λησμονημένο.
Μερικοί ακόμα ναοί και βωμοί απλώνονταν στα προβούνια της μεριάς αυτής ως κάτω στο δήμο Φλύας: Της Μητέρας Γης, όπως στην εποχή των Πελασγών, του Διονύσου του Ανθία, των Ισμηνίδων Νυμφών, της Δήμητρας της Ανησιδώρας, του Κτισίου Δία, της Τιθρωνής Αθηνάς, της Κόρης Πρωτογόνης και των θεών Σεμνών. Άλλη γνωστή, που να παρουσιάζει αρχαιολογικό ενδιαφέρον τοποθεσία του βουνού, δε μένει παρά μόνο η σπηλιά του Νυμφολήπτου, στο γυμνό λόφο Κρεβάτι, σε ύψος 290 μ. Η σπηλιά αυτή ήταν αφιερωμένη κατά την αρχαιότητα στη λατρεία των Νυμφών, του Πάνα και του Απόλλωνα. Η απόστασή της απ’ το χωριό Βάρη της κοινότητας Κορωνιού είναι 45′ λεπτά και είναι δύσκολο να την βρη κανείς χωρίς οδηγό.
Η σύγχρονη «εικόνα»
Οι ανασκαφές του 1902 της Αθηναϊκής Αμερικανικής Σχολής αποκάλυψαν ότι η λατρεία στη Σπηλιά του Νυμφολήπτου διατηρήθηκε και στις τρεις περιόδους της αρχαίας εποχής, ως τη Ρωμαϊκή κατάχτηση. Στο βράχο είναι σκαλισμένος ένας Πάνας, που χωρίζει τα δυό διαμερίσματα. Απ’ τη σκεπή κρέμονται σταλαχτίτες, που σιγοστάζουν καθαρό νερό.
Στο μεγαλύτερο διαμέρισμα ο γλύπτης Αρχέδημος από τη Θήρα σκάλισε στο βράχο διάφορα σχέδια και τον εαυτό του να κρατή σφυρί στο δεξί χέρι και σμίλη στο αριστερό. Μιά επιγραφή μαρτυρεί πως το άντρον ήταν από τον Αρχέδημο αφιερωμένο στις Νύμφες, στον Πάνα και στον Απόλλωνα. Για τον Πάνα πιστεύουν ότι ήτανε πελασγική θεότητα της Φύσης και την δέχτηκαν κι οι Έλληνες αργότερα, συμβόλιζε δε τη γονιμοποιό ηλιακή δύναμη, που έρχεται απ’ τον ουρανό στη γη. Στη σπηλιά διακρίνεται ακόμα άγαλμα καθισμένης γυναικείας θεότητας με μεγάλο κεφάλι λιονταριού κι ένας βωμός του Απόλλωνα.
Σπουδαιότερα απ’ τα ευρήματα είναι μικρά αναθήματα και ανάγλυφα του Ε’ – Δ’ π.Χ. αιώνα, εκτεθειμένα στο Αρχαιολογικό Μουσείο. Βρέθηκαν ακόμα και πολλοί πήλινοι λύχνοι διαφόρων εποχών και άλλα. Απ’ την αρχαία εποχή, πολύ προ του Ρωμαίου Αυτοκράτορα Αδριανού, ο Υμηττός έδωσε στους Αθηναίους τα περίσσια νερά του. Ο Πεισίστρατος κατασκεύασε υδραγωγείο, που απ’ τους πρόποδες του Υμηττού, περνώντας απ’το σημερινό Εθνικό Κήπο, έφερνε το νερό στην περίφημη “Εννεάκρουνο κρήνη” με “δεξαμενή” του Πεισιστράτου. Εκτός όμως από τούτο πολλές φορές το βουνό έγινε καταφύγιο στους φιλοσόφους και τους κουρασμένους της Αττικής και της Αθήνας, γιατί, εκτός που βρισκόταν κοντά στο “πολύπαθο Άστυ”, οι ευκολοδιάβατες τοποθεσίες του, με τα ιερά και τους γύρω βωμούς τους, απομονωμένες κι ήσυχες απ’το θόρυβο του πλήθους, ήταν ό,τι χρειαζόταν το ταραγμένο πνεύμα, για να βρη τη λησμονιά και τη γαλήνη».
Οι παρεμβάσεις του Δήμου Αγίας Παρασκευής
Κομβικό στοιχείο για τους Αγιοπαρασκευϊώτες είναι το βουνό γίνεται ο Υμηττός με τα έργα και τις παρεμβάσεις που έγιναν και συνεχίζουν να γίνονται από τον Σύνδεσμο Προστασίας & Ανάπτυξης Υμηττού – ΣΠΑΥ σε συνεργασία με το Δήμο Αγίας Παρασκευής.
Ειδικότερα:
-Έγινε το 2017 η ανάπλαση του Πάρκου της οδού Γραβιάς με εργασίες που αφορούσαν: Την αποκατάσταση των πέτρινων τοιχίων που εμποδίζουν την είσοδο οχημάτων, την εξομάλυνση των πρανών του μικρού τεχνητού «ρέματος» και την απομάκρυνση των υπολειμμάτων του καταστραμμένου γεφυριού του, τον καθαρισμό από μπάζα και άλλα αντικείμενα, την τοποθέτηση 7 τραπεζόπαγκων πικ-νικ, την αποξήλωση παλιών πινακίδων και την τοποθέτηση ενημερωτικής πινακίδας-χάρτη του βόρειου Υμηττού με όλα τα μονοπάτια της περιοχής και πληροφορίες για την ιστορία, την πανίδα, τη χλωρίδα, τα σπήλαια και άλλα στοιχεία του βουνού, καθώς και πινακίδας με οδηγίες για τους επισκέπτες.
-Ολοκληρώθηκε πρόσφατα η ανάπλαση τεσσάρων μονοπατιών στον Υμηττό (τα 11, 12, 13, 14) συνολικής διαδρομής 20 χιλιομέτρων με αφετηρία εισόδου στο βουνό από το πάρκο Γραβιάς το ένα και από το Μοναστήρι του Αι Γιάννη τα άλλα τρία, όπου τοποθετήθηκαν και δύο ξύλινοι τραπεζόπαγκοι αναψυχής. Τα μονοπάτια είναι διασυνδεμένα μεταξύ τους, ενώ στις εισόδους και στις μεγάλες διασταυρώσεις τους έχουν τοποθετηθεί ξύλινες πληροφοριακές πινακίδες με στοιχεία για τον προορισμό, την απόσταση, και το χρόνο κάθε διαδρομής, δίνοντας έτσι στον περιπατητή τη δυνατότητα να διαμορφώσει τη δική του διαδρομή, που δεν θα δυσκολευτεί να την ακολουθήσει καθώς υπάρχουν όλες οι απαραίτητες σημάνσεις και πινακίδες για να τον κατευθύνουν.
Tα μονοπάτια
Ο Δήμος Παπάγου – Χολαργού, σε συνεργασία με την εταιρία TERRAIN, έχει ξεκινήσει την υλοποίηση ενός εκτεταμένου έργου σηματοδότησης πεζοπορικών διαδρομών στον Υμηττό, στην περιοχή του βουνού που γειτονεύει με το Δήμο, προκειμένου να προσφέρει στους δημότες Παπάγου-Χολαργού αλλά και σε όλους τους κατοίκους του λεκανοπεδίου τη δυνατότητα να απολαμβάνουν πεζοπορίες αναψυχής σε ένα από τα ομορφότερα φυσικά τοπία της Αττικής, με ασφάλεια και άνεση.
Το έργο αυτό άρχισε το 2015, με τον καθαρισμό και τη σηματοδότηση των πρώτων δύο πεζοπορικών διαδρομών, της Διαδρομής 2 και της Διαδρομής 3, συνολικού μήκους 4,4 χιλιομέτρων. Το 2016 σηματοδοτήθηκαν άλλες δύο διαδρομές, η Διαδρομή 5 και η Διαδρομή 7 συνολικού μήκους 7 χιλιομέτρων. To 2018 ήταν προγραμματισμένο να σηματοδοτηθούν δύο ακόμα διαδρομές, η Διαδρομή 8 και η Διαδρομή 10, συνολικού μήκους 9 χιλιομέτρων, που θα διασυνδέσουν μεταξύ τους τις τέσσερις προηγούμενες, δημιουργώντας ένα εκτεταμένο δίκτυο συνολικού μήκους 20,4 χιλιομέτρων. Η μελέτη προβλέπει τη σηματοδότηση τεσσάρων ακόμα πεζοπορικών διαδρομών, και όταν ολοκληρωθεί θα έχει αποδώσει στους δημότες και σε όλους τους φυσιολάτρες ένα δίκτυο 10 σηματοδοτημένων πεζοπορικών διαδρομών στο πανέμορφο δάσος του Υμηττού, συνολικού μήκους 36 χιλιομέτρων.
Η σηματοδότηση έχει γίνει με τεχνικές και υλικά φιλικά προς το περιβάλλον, σύμφωνα με τις αυστηρότερες ευρωπαϊκές προδιαγραφές. Στις διασταυρώσεις έχουν τοποθετηθεί ξύλινοι πάσσαλοι από εμποτισμένη τροπική ξυλεία Niagon, πάνω στους οποίους έχουν βιδωθεί μεταλλικά πινακίδια με ανθεκτική εκτύπωση μεταξοτυπίας τα οποία δείχνουν τη σωστή κατεύθυνση. Στην αφετηρία των μονοπατιών, αλλά και σε μεγάλες κρίσιμες διασταυρώσεις, έχουν τοποθετηθεί μεγάλοι ξύλινοι πάσσαλοι με ξύλινες πινακίδες οι οποίες δίνουν όλες τις χρήσιμες πληροφορίες στον πεζοπόρο: την αρίθμηση και τον προορισμό της διαδρομής, τη χιλιομετρική απόσταση, και τον χρόνο πορείας. Επιπλέον, στην αφετηρία των διαδρομών, υπάρχουν λεπτομερείς χάρτες τυπωμένοι σε μεταλλικές πινακίδες, που δείχνουν το ίχνος της κάθε διαδρομής και τη θέση στην οποία βρίσκεται ο πεζοπόρος. Μεταλλικά πινακίδια έχουν βιδωθεί και πάνω σε βράχους, στα σημεία που είναι απαραίτητο. Η χρήση υλικών σηματοδότησης έχει γίνει με φειδώ, στο μέτρο που ήταν απολύτως απαραίτητο, ώστε να μην “φορτωθεί” το φυσικό περιβάλλον με περιττές τεχνητές παρεμβάσεις. Κανένα πινακίδιο δεν έχει καρφωθεί πάνω σε κορμό δέντρου, ούτε έχει γίνει βραχοσήμανση με μπογιές, ενώ όσες παλιότερες βραχοσημάνσεις υπήρχαν, αφαιρέθηκαν.
