Γιατί το Φανάρι “χρησιμοποίησε” τη Γ.Γ. Θρησκευμάτων για να σταματήσει το μεταθετό για την Μητρόπολη Χανίων; Ή όταν η Εκκλησία γίνεται φράξια…

Τελικά τί θα πράξει αύριο η Επαρχιακή Σύνοδος της Κρήτης;

Όταν  διάβασα για πρώτη φορά το βιβλίο του αείμνηστου Χρήστου Γιανναρά «Η παρακμή ως πρόκληση», πρέπει να ομολογήσω ότι είχα μείνει έκπληκτος από τον επιδέξιο λόγο του συγγραφέα, ο οποίος ενώ περιέγραφε με τον πιο τραγικό τρόπο την κατάντια της κοινωνίας μας με παραδείγματα παρακμής, κατέβαλε παράλληλα προσπάθεια για να ανακαλύψει   σημεία για να μας κάνει να αισιοδοξήσουμε και να βρει τα διέξοδα που θα μας οδηγήσουν στην ανάκαμψη.

Γράφει ο Σωτήρης Μ. Τζούμας

Πολύ φοβάμαι όμως ότι αυτή η επιτυχής έκβαση των δεδομένων  ισχύει  μόνο για το βιβλίο, γιατί στην πραγματική ζωή  η παρακμή όπου κάνει την εμφάνισή της εδραιώνεται και παγιώνεται. Και αυτό το βλέπουμε πρώτα στους θεσμούς. Εκεί καταλαβαίνουμε την φόρα- κατηφόρα! Η Εκκλησία για παράδειγμα μας δίνει τελευταία πολλά τέτοια παραδείγματα παρακμής. Όπως όταν θέλει να γίνει φράξια και να εμποδίσει την φυσική εξέλιξη ενός γεγονότος σκαρφίζεται μεθοδεύσεις και κάνει αλχημείες  τις οποίες  εχέφρων άνθρωπος δεν θα μπορούσε ούτε να διανοηθεί. Και έρχομαι στο προκείμενο θέμα. Η ημιαυτόνομη Εκκλησία της Κρήτης μετά την εκδημία του Μητροπολίτη Κυδωνίας και Αποκορώνου Δαμασκηνού βρίσκεται σε κατάσταση έντονης κινητικότητας. Τους ασκούς του Αιόλου άνοιξε η φήμη που κυριαρχεί στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα του νησιού, η οποία φέρει τον Τοποτηρητή Μητροπολίτη Κισσάμου κ. Αμφιλόχιο να θέλει να διεκδικήσει την μετάθεσή του  στην εν λόγω Μητρόπολη-η οποία αποτελεί κέντρο του νομού και της δικής του Μητροπόλεως. Τι ποιο λογικό και  φυσιολογικό δεδομένου ότι ο Μητροπολίτης Αμφιλόχιος είναι ένας  πολιός Ιεράρχης της μεγαλονήσου και μάλιστα υπήρξε και συνυποψήφιος του Ευγενίου για τον Αρχιεπισκοπικό θρόνο. Πλην όμως εξελέγη με το λεγόμενο πατριαρχικό σύμψηφο ο από Ρεθύμνου Ευγένιος, διότι αυτόν ήθελε ο Πατριάρχης αλλά και ο Πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης. Επιπροσθέτως να πούμε ότι  το Οικουμενικό Πατριαρχείο αν και οφείλει πολλά στον Σεβ. Κισσάμου για τα όσα έπραξε και πρόσφερε για την επιτυχή  φιλοξενία  και έκβαση  της Μεγάλης Συνόδου στο Κολυμπάρι, παρά τη μικρή δύναμη και ισχύ  της Μητροπόλεως, εντούτοις δεν του αποδίδει αυτά που θα περίμενε κανείς.Εξ αφορμής, λοιπόν,  αυτής της φήμης και της κινητικότητας για την υποψηφιότητα του Αμφιλοχίου για την Μητρόπολη Κυδωνίας, το Οικουμενικό Πατριαρχείο προέβη για πρώτη φορά στα χρονικά και μάλιστα επί Πατριαχείας Βαρθολομαίου σε ωμή παρέμβαση επιδιώκοντας ανάμιξη της Πολιτείας για ένα θέμα άκρως εκκλησιαστικό για το οποίο μάλιστα υπάρχει ιστορικό προηγούμενο, εντελώς αντίθετη από την ετυμηγορία που θέλουν να μας επιβληθεί και να την δεχθούμε χωρίς αντίδραση! Συγκεκριμένα ο Αρχιγραμματέας του Οικουμενικού Πατριαρχείου Αρχιμ. Βοσπόριος  απέστειλε κατ´εντολή του Πατριάρχη ειδική επιστολή στην αρμόδια Γεν. Γραμματεία Θρησκευμάτων του Υπ. Παιδείας,  με την οποίο ζήτησε  να του απαντήσει αν με βάση τον Καταστατικό Χάρτη, που είναι ο νόμος   με τον οποίο διοικείται η Εκκλησία της Κρήτης, αν μπορεί να γίνει  μετάθεση από Μητρόπολη σε Μητρόπολη της Μεγαλονήσου. Και είναι πράγματι  απορίας άξιον  το πως  το Οικουμενικό Πατριαρχείο – το οποίο συχνά κατά το παρελθόν έχει μέμψει την Εκκλησία της Ελλάδος για την αγκύλωση και εξάρτησή της από τους νόμους της ελληνικής πολιτείας-  γιατί προσέφυγε  το ίδιο στο Υπουργείο Παιδείας για  να ρωτήσει αν μπορεί να γίνει η μετάθεση. Θα το έκανε ποτέ αυτό αν η Εκκλησία της Ελλάδος ζητούσε να κάνει μία μετάθεση από ή προς Μητρόπολη των Νέων Χωρών ή θα αποφάσιζε από μόνος του ο Πατριάρχης; Επομένως δεν είναι τυχαία και αθώα η κίνηση αυτή. Είναι ολοφάνερο  ότι  η ανάμιξη του Υπ. Παιδείας- η οποία, επαναλαμβάνουμε,  ζητήθηκε από τον ίδιο τον Πατριάρχη- είναι κίνηση στοχευμένη, πονηρή και  εκ του ασφαλούς διότι «γνώριζαν»  στο Πατραιαρχείο ότι η απάντηση που θα τους δοθεί θα τους διευκολύνει στο αποτρέψουν αυτή την μετάθεση και μάλιστα  χωρίς  το  κόστος που κανονικά θα τους αναλογούσε  για μία τέτοια ενέργεια αν έλεγαν ευθέως: όχι δεν το επιτρέπουμε!   Το «δεν ευοδούται» που συνηθίζει να  λέγει σε ανάλογες περιπτώσεις ο Πατριάρχης, όταν δεν θέλει να γίνει μία εκλογή δια μεταθέσεως,  αυτή τη φορά ζήτησε δια του Αρχιγραμματέως να το πει η Γεν. Γραμματεία Θρησκευμάτων και ο κ. Γιώργος Καλατζής. Ας δούμε όμως το θέμα στην πραγματική του διάσταση. 

Όλα ξεκίνησαν όταν εκκλησιαστικοί κύκλοι στην Κρήτη άρχισαν να διαδίδουν ευθύς ως εκοιμήθη ο Δαμασκηνός  ότι ο επόμενος Κυδωνίας θα είναι ο Κισσάμου κ. Αμφιλόχιος, ο οποίος ανέλαβε και Τοποτηρητής της Μητροπόλεως. Μάλιστα προς επίρρωση της άποψης αυτής διατυμπάνιζαν ότι  η μετάθεση μπορεί να επιτευχθεί αφού  έχει προβλεφθεί και από τον Καταστατικό Χάρτη, ο οποίος με την προσθήκη ενός φωτογραφικού άρθρου το 1974 -που έγινε για να εξυπηρετήσει έναν ειδικό σκοπό- διευκολύνει  να γίνει η μετάθεση. 

Το συγκεκριμένο άρθρο του Καταστατικού Χάρτη, προστέθηκε το 1974, εισάγοντας μια εξαίρεση, σύμφωνα με την οποία εκτός από τους εγγεγραμμένους στον κατάλογο των προς αρχιερατείαν εκλογίμων μπορούν να είναι εκλόγιμοι  και  «οι Βοηθοί Επίσκοποι και οι Μητροπολίτες του κλίματος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, μπορούν να εκλεγούν σε χηρεύουσες Μητροπόλεις της Εκκλησίας Κρήτης χωρίς σχετική εγγραφή στον κατάλογο».

Η ερμηνεία που δόθηκε ήταν πως, αφού οι μητροπολίτες της Εκκλησίας της Κρήτης ανήκουν στο κλίμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου άρα μπορούν να λάβουν μέρος στην εκλογική διαδικασία.  

Το Υπ. Παιδείας, όμως, δια του κ. Καλατζή – όπως αποκάλυψε και δημοσίευσε  η ιστοσελίδα  orthodoxia.info έδωσε μία  εντελώς διαφορετική ερμηνεία , αφού λέει ρητά και κατηγορηματικά ότι κάτι τέτοιο δεν επιτρέπεται!

Συμπληρώνει δε πως:

 «Εξ ου και το άρθρο 2 του ΝΔ 77/1974 εισήχθη, ως εξαίρεση, στο άρθρο 22 και όχι στο άρθρο 21 του ΚΝΕΚ που ρυθμίζει αναλυτικά την διαδικασία εκλογής και, βέβαια, δεν εισήχθη διακριτό άρθρο όπως θα συνέβαινε, εάν ο νομοθέτης επιθυμούσε να θεσμοθετήσει το «μεταθετό» των Μητροπολιτών της Εκκλησίας Κρήτης. Συνεπώς το άρθρο 2 του ΝΔ 77/1974 δεν εισαγάγει ούτε ρυθμίζει την διαδικασία για πλήρωση χηρεύουσας Μητρόπολης της Εκκλησίας της Κρήτης από Μητροπολίτη της Εκκλησίας της Κρήτης, ήτοι το «μεταθετό» (ενώ ο νομοθέτης εκεί που επέλεξε να το εισαγάγει, ήτοι στην Εκκλησία της Ελλάδος και τις Ιερές Μητροπόλεις Δωδεκανήσου, το εισήγαγε ρητά και με συγκεκριμένη διαδικασία), αλλά απλώς και μόνο την δυνατότητα Μητροπολιτών και Βοηθών Επισκόπων του Οικουμενικού Πατριαρχείου να είναι υποψήφιοι προς εκλογή χωρίς την προϋπόθεση εγγραφής τους στον κατάλογο των «προς αρχιερατείαν εκλογίμων» του άρθρου 22».

  Μάλιστα η επίσημη επιστολή της Γενικής Γραμματείας Θρησκευμάτων καταλήγει πως η εξαίρεση που δημιουργήθηκε για τον τότε Μιλητουπόλεως Στυλιανό (μετέπειτα Αρχιεπίσκοπο Αυστραλίας)ισχύει, αλλά δεν αφορά στους Μητροπολίτες της Εκκλησίας Κρήτης, αλλά… «αναφέρεται και καταλαμβάνει Βοηθούς Επισκόπους και Μητροπολίτες του κλίματος του Οικουμενικού Πατριαρχείου των οποίων η έδρα βρίσκεται εκτός Ελλάδος».

Και πως το αιτιολογεί; 

Λέει συγκεκριμένα το έγγραφο της Γενικής Γραμματείας Θρησκευμάτων εις απάντηση του αιτήματος που κατέθεσε το Οικουμενικό Πατριαρχείο.: 

«Η πλήρωση χηρεύουσας Μητρόπολης στην Εκκλησία της Κρήτης γίνεται με εκλογή, η οποία ενεργείται από την Ιερά Επαρχιακή Σύνοδο της Κρήτης στην πρώτη τακτική ή έκτακτη σύνοδό της μετά τη χηρεία του θρόνου, όπως προβλέπεται στο εδάφιο α’ της παρ. 1 του άρθρου 21 του ΚΝΕΚ 4149/1961 (Α΄41). Εκλόγιμοι είναι οι εγγεγραμμένοι στον ειδικό κατάλογο του άρθρου 22, τον κατάλογο των «προς αρχιερατείαν εκλογίμων».» 

 Και πιο κάτω ξεκαθαρίζει:  

«Στον κατάλογο αυτό δεν μετέχουν οι Αρχιερείς (Μητροπολίτες) της Εκκλησίας Κρήτης και ως εκ τούτου δεν είναι εκλόγιμοι για την πλήρωση χηρεύουσας Μητρόπολης».

Και συνεχίζει το έγγραφο:

«Η θεσμοθέτηση του άρθρου 2 του ΝΔ 77/1974 προέκυψε κατόπιν αιτήματος του Οικουμενικού Πατριαρχείου και σύμφωνης γνώμης της Εκκλησίας Κρήτης να επιτραπεί η δυνατότητα εκλογής του τότε Τιτουλαρίου Μητροπολίτη Μιλητουπόλεως Στυλιανού Χαρκιανάκη σε χηρεύουσα θέση Μητροπόλεως της Εκκλησίας Κρήτης» 

Συμπληρώνει δε πως:

«Εξ ου και το άρθρο 2 του ΝΔ 77/1974 εισήχθη, ως εξαίρεση, στο άρθρο 22 και όχι στο άρθρο 21 του ΚΝΕΚ που ρυθμίζει αναλυτικά την διαδικασία εκλογής και, βέβαια, δεν εισήχθη διακριτό άρθρο όπως θα συνέβαινε, εάν ο νομοθέτης επιθυμούσε να θεσμοθετήσει το «μεταθετό» των Μητροπολιτών της Εκκλησίας Κρήτης. Συνεπώς το άρθρο 2 του ΝΔ 77/1974 δεν εισαγάγει ούτε ρυθμίζει την διαδικασία για πλήρωση χηρεύουσας Μητρόπολης της Εκκλησίας της Κρήτης από Μητροπολίτη της Εκκλησίας της Κρήτης, ήτοι το «μεταθετό» (ενώ ο νομοθέτης εκεί που επέλεξε να το εισαγάγει, ήτοι στην Εκκλησία της Ελλάδος και τις Ιερές Μητροπόλεις Δωδεκανήσου, το εισήγαγε ρητά και με συγκεκριμένη διαδικασία), αλλά απλώς και μόνο την δυνατότητα Μητροπολιτών και Βοηθών Επισκόπων του Οικουμενικού Πατριαρχείου να είναι υποψήφιοι προς εκλογή χωρίς την προϋπόθεση εγγραφής τους στον κατάλογο των «προς αρχιερατείαν εκλογίμων» του άρθρου 22».

Και όπως καταλήγει  το επίσημο έγγραφο της Γενικής Γραμματείας Θρησκευμάτων «η εξαίρεση που δημιουργήθηκε για τον τότε Μιλητουπόλεως Στυλιανό και μετέπειτα Αρχιεπίσκοπο Αυστραλίας, ισχύει αλλά( άκουσον, άκουσον!!)  δεν αφορά στους Μητροπολίτης της Εκκλησίας Κρήτης, αλλά «αναφέρεται και καταλαμβάνει Βοηθούς Επισκόπους και Μητροπολίτες του κλίματος του Οικουμενικού Πατριαρχείου των οποίων η έδρα βρίσκεται εκτός Ελλάδος».

Δηλαδή τι μας λέει; Το εξής τραγελαφικό το οποίο αποτελεί παγκόσμια νομική πρωτοτυπία: Μπορεί οποιοσδήποτε Επίσκοπος ή Μητροπολίτης του Οικουμενικού Πατριαρχείου και μάλιστα εκτός Κρήτης να εκλεγεί σε Μητρόπολη της Κρήτης αλλά όχι οι εν Κρήτη Μητροπολίτες. Δηλαδή σα να μας λέει ότι οι Μητροπολίτες της Εκκλησίας της Ελλάδος αφού εξελέγησαν άπαξ σε μία Μητρόπολη δεν μπορούν να εκλεγούν πουθενά αλλού στη συνέχεια! Φοβερό! Πρόκειται για τον πιο αντιδημοκρατικό- φασιστικό- συλλογισμό που έχω ακούσει ποτέ να θέλει να επιβληθεί  στην δημόσια διοίκηση! 

Επαναλμβανουνε: η επιστολή της αρμόδιας υπηρεσίας του Υπουργείου Παιδείας προς το  Φανάρι   προκλήθηκε από το ίδιο το Οικουμενικό Πατριαρχείο- δηλαδή από τον ίδιο τον Πατριάρχη! Και την με την επιστολή αυτή  την οποία  υπέγραφε ο Αρχιγραμματέας της Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείου ζητά …άδεια,  από το Υπ. Παιδείας για το αν μπορεί να γίνει ή όχι μετάθεση Μητροπολίτη από μία Μητρόπολη της Κρήτης  σε μία άλλη – κάτι που αποτελεί αποκλειστικό και  αναφαίρετο δικαίωμα του Οικουμενικού Πατριάρχη. Ειρήσθω εν παρόδω, να πούμε ότι το Φανάρι δεν έδειξε τις ίδιες  ή έστω ανάλογες ευαισθησίες  όταν έδινε την Αυτοκεφαλία στην Ουκρανία!   Και ο κ. Καλατζής για να ικανοποιήσει το Πατριαρχείο – διότι κατάλαβε ή του είπαν  τι ακριβώς θέλουν- απάντησε ότι δεν γίνεται. Πλην όμως ξέχασαν και οι δύο πλευρές να αναφέρουν ότι υπάρχει ιστορικό προηγούμενο το οποίο κονιορτοποιεί την επιχειρηματολογία που χρησιμοποιήθηκε.

Να θυμίσουμε πως στην Εκκλησία της Κρήτης υπάρχει προηγούμενο μεταθετού! Συγκεκριμένα ο αείμνηστος λόγιος Ιεράρχης Μητροπολίτης  Λάμπης και Σφακίων Θεόδωρος  μετετέθη το 1987 στην Μητρόπολη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου εις διαδοχήν του προώρως κοιμηθέντος Τίτου( αυτού του σπουδαίου Ιεράρχη). Τότε δεν ειχε δημιουργηθεί  όλη αυτή η παραφιλολογία που παρατηρείται σήμερα. Επίσης ο εμβληματικός Ιεράρχης Κισσάμου και Σελίνου Ειρηναίος ( ο σοφός παππούς της Κρήτης) μετετέθη το 1971 στη Μητρόπολη Γερμανίας( έτσι ήθελε η το στρατιωτικό καθεστώς της εποχής εκείνης) για να επανεκλεγεί το 1981 σε Μητροπολίτη Κισσάμου. Μάλιστα αν θέλουμε να είμαστε αντικειμενικοί πρέπει να πούμε ότι η μετάθεση του Γέροντα  Ειρηναίου στη Γερμανία ήταν η πρώτη ανάμιξη του κράτους(και μάλιστα της χούντας)  σε εκλογές Μητροπολίτη του Οικουμενικού Θρόνου. Αλλά και η επιστροφή του Ειρηναίου χάρη στην ανάμιξη του αείμνηστου Πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου είχε επιτευχθεί. Αλλά ήταν άλλες εποχές. Στις μέρες μας δεν θα έπρεπε να παρατηρούνται πια τέτοια φαινόμενα τα οποία είναι εντελώς παρακμιακά και κηλιδώνουν το πρόσωπο του σεπτού Κέντρου. 

Τελικά τι θα γίνει αύριο; Τί θα πράξει η Επαρχιακή Σύνοδος της Κρήτης;

Παρά την περί του αντιθέτου επιδίωξη του Οικουμενικού Πατριαρχείου και την έμμεση ανάμιξη σε αυτό του Υπ. Παιδείας – κατά τη γνώμη μας πολύ κακώς- η Επαρχιακή Σύνοδος της Εκκλησίας της Κρήτης η οποία συνέρχεται αύριο για να εκλέξει τον νέο Μητροπολίτη Κυδωνίας και Αποκορώνου θα εκλέξει παμψηφεί τον από Κισσάμου και Σελίμου Αμφιλόχιο .

Παρά το γεγονός πως ο ίδιος δεν έχει προβεί μέχρι τώρα  σε καμία δημόσια δήλωση , σειρά δημοσιευμάτων στον τοπικό Τύπο της Κρήτης τον εμφανίζουν ως φαβορί ενώ καλά πληροφορημένες πηγές σημειώνουν πως και στο εσωτερικό της Συνόδου της Εκκλησίας Κρήτης, η πλειοψηφία των εκλεκτόρων Ιεραρχών επιθυμεί την μετάθεση, ο καθένας για δικούς του λόγους.

 Ο Πατριάρχης στην προσπάθειά του να εξοστρακίσει τον Αμφιλόχιο επέλεξε λάθος σύμμαχο: το Υπ. Παιδείας! Κάτι που  υπό άλλες συνθήκες θα το κατηγορούσε. 

Επίσης δεν μέτρησε ,ούτε αφουγκράστηκε την βούληση των Ιεραρχών της Εκκλησίας της Κρήτης οι οποίοι ναι μεν τον σέβονται και εκτελούν όλα τα κελεύσματά του αλλά δεν είναι και πρόβατα! 

Τέλος να πούμε ότι ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης Ευγένιος παρά τον ήπιο χαρακτήρα του και το χαλαρό προφίλ που διαθέτει είναι παλληκάρι!Ξέρει να μάχεται και να βάζει πλάτη όταν ξέρει ότι αυτό είναι για το καλό της Κρήτης και του λαού της. Και ξέρει ότι η εκλογή του Αμφιλοχίου στα Χανιά θα επουλώσει πολλές πληγές και θα βοηθηθεί και ο ίδιος στο πολυεύθυνο έργο του.

Παρασκευή κοντή γιορτή. Ες αύριον τα σπουδαία.