Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις στο Google NewsΟι γιοι της πριγκίπισσας Νταϊάνα εξαπέλυσαν σφοδρή κριτική στο BBC για τη συνέντευξη-σοκ του Μάρτιν Μπασίρ με τη μητέρα τους, λέγοντας ότι συνέβαλε στον φόβο που ένιωσε τα τελευταία χρόνια και ήταν μέρος μιας «κουλτούρας εκμετάλλευσης και ανήθικων πρακτικών που τελικά πήρε τη ζωή της».
Πράγματι, το φάντασμα της Νταϊάνα πλανάται ξανά πάνω από το Ηνωμένο Βασίλειο. Περίπου 24 χρόνια από τον θάνατο της πριγκίπισας, σε ένα τροχαίο στο Παρίσι, το BBC κατηγορείται, με μια έκθεση-κόλαφο, η οποία δημοσιεύτηκε την Πέμπτη, 20 Μαίου, για τις συνθήκες υπό τις οποίες η δημόσια τηλεόραση πήρε την συνέντευξη-σοκ, το 1995, από την Νταϊάνα. Ας σημειωθεί, ότι μετά τις σοκαριστικές αποκαλύψεις της για τον Κάρολο, στην εν λόγω συνέντευξη στο BBC, η βασίλισσα Ελισάβετ ΙΙ είχε διατάξει το ζευγάρι να πάρει άμεσα διαζύγιο «για το συμφέρον της χώρας». Κι αυτό γιατί οι αποκαλύψεις της Νταϊάνα είχαν κάνει την βρετανική μοναρχία να τρέμει.
Σε χθεσινή ανακοίνωσή του ο πρίγκιπας Γουίλιαμ επιτέθηκε κατά της ηγεσίας του BBC κάνοντας λόγο για «θλιβερή ανικανότητα» και υποστήριξε ότι ο «δόλιος τρόπος» που ελήφθη η συνέντευξη επηρέασε ουσιαστικά τα όσα δήλωσε η μητέρα του. Είπε ότι ήταν λυπηρό που η εταιρεία δεν είχε διερευνήσει σωστά τα παράπονα νωρίτερα και ότι η μητέρα του δεν έμαθε ποτέ ότι είχε εξαπατηθεί. «Οι αλυσιδωτές επιπτώσεις της κουλτούρας της εκμετάλλευσης και ανήθικες πρακτικές πήραν τελικά τη ζωή της», είπε από την πλευρά του ο πρίγκιπας Χάρι.
Η έκθεση κόλαφος για τη συνέντευξη της πριγκίπισσας Νταϊάνα στο BBC Panorama
Όπως εξηγεί ο Guardian, οι δηλώσεις αυτές έρχονται μετά την έρευνα που διεξήγαγε ο πρώην δικαστής του ανώτατου δικαστηρίου Τζον Ντάισον για την εκπομπή. Διαπίστωσε ότι ο Μπασίρ είχε εμπλακεί σε «παραπλανητική συμπεριφορά», καταθέτοντας ψεύτικες τραπεζικές καταστάσεις για να λάβει τη συνέντευξη – μια «σοβαρή παραβίαση» των συντακτικών οδηγιών του BBC, κατέληξε ο Ντάισον.
Στην 127 σελίδων έκθεσή του ο δικαστής κατέκρινε επίσης τη συμπεριφορά του Τόνι Χολ, του πρώην γενικού διευθυντή της εταιρείας, ο οποίος κατηγορήθηκε ότι επέβλεψε μια λανθασμένη και «εξαιρετικά αναποτελεσματική» εσωτερική έρευνα για το ζήτημα. Ως τότε επικεφαλής του BBC News, γνώριζε ότι ο Μπασίρ είχε πει «σοβαρά και ανεξήγητα ψέματα» για το τι είχε κάνει για να πείσει την πριγκίπισσα να του μιλήσει.
Και όταν άλλα μέσα ενημέρωσης άρχισαν να κάνουν ερωτήσεις σχετικά με το πώς το BBC εξασφάλισε το παγκόσμιο αποκλειστικό, ο Ντάισον είπε ότι η εταιρεία «κάλυψε στα αρχεία καταγραφής της» αυτό που γνώριζε.
«Χωρίς δικαιολογία, το BBC υπολείπεται των υψηλών προτύπων ακεραιότητας και διαφάνειας που είναι το σήμα κατατεθέν του», ανέφερε η έκθεση.
«Η μητέρα μας ήταν μια απίστευτη γυναίκα που αφιέρωσε τη ζωή της στην υπηρεσία. Ήταν ανθεκτική, γενναία και αναμφίβολα ειλικρινής. Η αλυσιδωτή επίδραση μιας κουλτούρας εκμετάλλευσης και ανήθικων πρακτικών τελικά πήρε τη ζωή της», είπε ο πρίγκιπας Χάρι. «Σε όσους έχουν λάβει κάποια μορφή λογοδοσίας, σας ευχαριστούμε. Αυτό είναι το πρώτο βήμα προς τη δικαιοσύνη και την αλήθεια. Ωστόσο, αυτό που με απασχολεί βαθιά είναι ότι τέτοιες πρακτικές – και ακόμη χειρότερα – εξακολουθούν να είναι ευρέως διαδεδομένες σήμερα. Τότε, και τώρα, είναι μεγαλύτερο από ένα κατάστημα, ένα δίκτυο ή ένα δημοσίευμα. Η μητέρα μας έχασε τη ζωή της εξαιτίας αυτού, και τίποτα δεν άλλαξε», συνέχισε.
Στη δήλωσή του, ο Γουίλιαμ είπε ότι τα ευρήματα του Λόρδου Ντάισον ήταν «εξαιρετικά ανησυχητικά». Είπε ότι η έρευνα διαπίστωσε ότι οι υπάλληλοι του BBC είχαν: «πει ψέματα και χρησιμοποίησαν πλαστά έγγραφα για να πάρουν τη συνέντευξη με τη μητέρα μου, υπέβαλαν μακάβριους και ψευδείς ισχυρισμούς για τη βασιλική οικογένεια που εκμεταλλεύθηκαν τους φόβους της και τροφοδότησαν την παράνοια, επέδειξαν θλιβερή ανικανότητα κατά τη διερεύνηση καταγγελιών και ανησυχιών σχετικά με το πρόγραμμα». Έκανε επίσης λόγο για υπεκφυγές στην αναφορά τους στα ΜΜΕ. «Κάλυψαν όσα γνώριζαν από την εσωτερική τους έρευνα», σημείωσε χαρακτηριστικά.
«Είναι η άποψή μου ότι ο δόλιος τρόπος που ελήφθη η συνέντευξη ουσιαστικά επηρέασε αυτό που είπε η μητέρα μου. Η συνέντευξη είχε μία σημαντική συμβολή στο να γίνει χειρότερη η σχέση των γονιών μου και έκτοτε έχει βλάψει αμέτρητους άλλους», συνέχισε. «Φέρνει απερίγραπτη θλίψη να γνωρίζουμε ότι οι αποτυχίες του BBC συνέβαλαν σημαντικά στον φόβο, την παράνοια και την απομόνωσή της που θυμάμαι από αυτά τα τελευταία χρόνια μαζί της», είπε και συνεχίζοντας την επίθεση στο BBC επισήμανε: «Αλλά αυτό που με λυπεί περισσότερο είναι ότι εάν το BBC είχε ερευνήσει σωστά τις καταγγελίες και τις ανησυχίες που τέθηκαν για πρώτη φορά το 1995, η μητέρα μου θα ήξερε ότι είχε εξαπατηθεί. Ηττήθηκε όχι μόνο από έναν αδίστακτο δημοσιογράφο, αλλά και από ηγέτες του BBC που κοίταξαν το αντίθετο αντί να κάνουν τις δύσκολες ερωτήσεις». Χαρακτήρισε «αδίστακτο δημοσιογράφο» τον Μπασίρ για την ηγεσία του BBC είπε ότι «κοίταξε στην αντίθετη πλευρά αντί να κάνει τις δύσκολες ερωτήσεις».
Είπε ότι το πρόγραμμα δεν πρέπει ποτέ να προβληθεί ξανά. «Σε μια εποχή ψεύτικων ειδήσεων, η δημόσια ραδιοτηλεόραση και ο ελεύθερος Τύπος δεν ήταν ποτέ πιο σημαντικές. Αυτές οι αποτυχίες, που εντοπίστηκαν από ερευνητές δημοσιογράφους, όχι μόνο απογοήτευσαν τη μητέρα μου και την οικογένειά μου, αλλά και το κοινό».
Πυρά και από άλλους κατά του BBC
Πυρά στο BBC ωστόσο εξαπέλυσαν και άλλοι. Ο Λόρδος Γκρέιντ , ο οποίος ήταν πρόεδρος του BBC μεταξύ 2004 και 2006 – είπε ότι η «συγκάλυψη» του BBC, ήταν χειρότερη από τη συμπεριφορά του Μπασίρ. «Χρειάστηκαν 25 χρόνια για να πάρουμε την αλήθεια».
Παράλληλα, μετά τα ευρήματα της έρευνας μία σειρά από τα σημερινά και πρώην στελέχη του BBC απολογήθηκαν – ακόμα και προς τη βασιλική οικογένεια. Η εταιρεία επέστρεψε επίσης κάθε βραβείο που έλαβε για τη συνέντευξη, συμπεριλαμβανομένου ενός Bafta. Ο αδελφός της Νταϊάνα, Έρλ Σπένσερ, είπε ότι «τραβά μια γραμμή» μεταξύ της συνέντευξης του Panorama και του θανάτου της δύο χρόνια αργότερα.
Ο σημερινός γενικός διευθυντής του BBC, Τιμ Ντανιέ, δήλωσε ότι η εταιρεία αποδέχθηκε «πλήρως» την έκθεση του Ντάισον που διορίστηκε για να εξετάσει τις συνθήκες που περιβάλλουν τη συνέντευξη. «Αν και η έκθεση αναφέρει ότι η Νταϊάνα, πριγκίπισσα της Ουαλίας, ενδιαφερόταν για την ιδέα μιας συνέντευξης με το BBC, είναι σαφές ότι η διαδικασία για την εξασφάλιση της συνέντευξης ήταν πολύ χαμηλότερη από αυτό [τις προσδοκίες] που το κοινό έχει δικαίωμα να περιμένει», δήλωσε και συνέχισε: «Το BBC θα έπρεπε να καταβάλει μεγαλύτερη προσπάθεια για να βρει τι συνέβη εκείνη τη στιγμή και να ήταν πιο διαφανές για το τι γνώριζε. Αν και το BBC δεν μπορεί να γυρίσει πίσω το χρόνο μετά από ένα τέταρτο του αιώνα, μπορούμε να απευθύνουμε μια πλήρη και άνευ όρων συγνώμη».
Η συνέντευξη με την πριγκίπισσα Νταϊάνα έκανε διάσημο τον Μπασίρ
Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο Guardian, η συνέντευξη το 1995 έκανε διάσημο τον Μπασίρ σε ένα κοινό περίπου 23 εκατομμυρίων τηλεθεατών που είχαν συντονιστεί για να ακούσουν την πριγκίπισσα Νταϊάνα να αποκαλύπτει λεπτομέρειες για τη ζωή της και να κάνει το διάσημο σχόλιο ότι «είμασταν τρεις σε αυτόν τον γάμο», αναφερόμενη στην Καμίλα, Δούκισσα της Κορνουάλης.
Ωστόσο, ο Μπασίρ χρησιμοποίησε πλαστά τραπεζικά έγγραφα για να πείσει τον Έρλ Σπένσερ ότι τα μέσα ενημέρωσης πληρώνουν συνεργάτες της οικογένειας για πληροφορίες – σε μια προσπάθεια να εξασφαλίσουν μια πιο εντυπωσιακή και αποκαλυπτική συνέντευξη.
Σε δηλώσεις του ο Μπασίρ τόνισε ότι ζήτησε συγγνώμη τότε και το κάνει και τώρα. «Ήταν ένα ανόητο πράγμα και ήταν μια ενέργεια για την οποία λυπάμαι βαθιά», είπε σχετικά με τα πλαστά τραπεζικά έγγραφα. Ωστόσο, ο Μπασίρ, ο οποίος παραιτήθηκε από το BBC την περασμένη εβδομάδα, επέμεινε ότι η Νταϊάνα θα είχε δεσμευτεί για μια συνέντευξη ανεξάρτητα από την εξαπάτηση. Ο Ντάισον πάντως κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η πριγκίπισσα «ενδιαφερόταν για την ιδέα μιας τηλεοπτικής συνέντευξης» με «οποιονδήποτε έμπειρο και αξιόπιστο ρεπόρτερ».
Το BBC επίσης διαθέτει χειρόγραφη σημείωση από την Νταϊάνα που αναφέρει ότι τα έγγραφα δεν έπαιξαν «κανένα ρόλο στην απόφασή της να συμμετάσχει στη συνέντευξη». «Επαναλαμβάνω ότι οι τραπεζικές καταστάσεις δεν είχαν καμία απολύτως σχέση με την προσωπική επιλογή της πριγκίπισσας Ντιάνα να συμμετάσχει στη συνέντευξη», δήλωσε ο Μπασίρ. Η έρευνα του Χολ, τότε γενικού διευθυντή του BBC, το 1996, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Μπασίρ «δεν σκεφτόταν» όταν ανέθεσε το παραστατικό, αλλά τελικά ήταν ένας «ειλικρινής και έντιμος άνθρωπος».
Ωστόσο, ο Ντάισον είπε ότι η έρευνα «κάλυψε» γεγονότα σχετικά με το πώς ο Μπασίρ εξασφάλισε τη συνέντευξη και επέκρινε έντονα το συμπέρασμα ότι οι σχέσεις του με την Νταϊάνα ήταν «απολύτως ευθείες και δίκαιες». «Αυτό το συμπέρασμα δεν ήταν δικαιολογημένο, ακόμη και σε προσωρινή βάση», δήλωσε ο Ντάισον και χαρακτήρισε την έρευνα του Χολ «λανθασμένη και αναποτελεσματική». Απαντώντας στην έκθεση ο Χολ, ο οποίος έφυγε από το BBC το περασμένο καλοκαίρι, είπε ότι παραδέχεται ότι η έρευνά του «υπολείπεται από αυτό που απαιτείται» και ότι «ήταν λάθος να δώσει στον Μπους Μπασίρ το πλεονέκτημα της αμφιβολίας».
Ο Λόρδος Μπιρτ, γενικός διευθυντής του BBC κατά τη στιγμή της συνέντευξης, χαρακτήρισε τον Μπασίρ «αδίστακτο δημοσιογράφο» και είπε ότι τα ευρήματα της έκθεσης αποκαλύπτουν μια «συγκλονιστική κηλίδα» σχετικά με την ακεραιότητα και τη φήμη του BBC. Ο Λόρδος Γκρέιντ είπε ότι τα όσα αναφέρθηκαν εγείρουν θεμιτές ερωτήσεις σχετικά με το «πόσες περισσότερες συγκάλυψεις υπάρχουν στα αρχεία της δημοσιογραφίας του BBC για τα οποία δεν έχουμε μάθει».
Σημειώνεται ότι ο Χολ ήταν γενικός διευθυντής στο BBC όταν ο ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός προσέλαβε ξανά τον Μπασίρ το 2016. Τελικά, ο Μπασίρ παραιτήθηκε από το BBC για λόγους υγείας την περασμένη εβδομάδα την ίδια μέρα που ο Ντάισον παρέδωσε την έκθεσή του στην εταιρεία, αφού είχε λάβει άδεια ασθενείας για αρκετούς μήνες.
Σημειώνεται τέλος ότι το BBC δημοσίευσε μία 35λεπτη έρευνα για τη συνέντευξη του 1995 με τίτλο «Princess Diana, Martin Bashir and the BBC» η οποία θα επαναπροβληθεί.
Ο Μαρκ Στέφενς, δικηγόρος μέσων ενημέρωσης στο Howard Kennedy, δήλωσε ότι η δημοσίευση της έκθεσης θα μπορούσε να ανοίξει την πόρτα σε νομικές ενέργειες από εκείνους που επλήγησαν από την εξαπάτηση.
