Η απόφαση των ΗΠΑ να επιτρέψουν στην Ουκρανία να εκτοξεύσει αμερικανικά όπλα βαθύτερα στη Ρωσία δεν έχει αυξήσει τον κίνδυνο πυρηνικής επίθεσης, κάτι που είναι απίθανο παρά τις ολοένα και πιο πολεμικές δηλώσεις του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, αναφέρουν στο Reuters πέντε πηγές που γνωρίζουν τα τεκταινόμενα στις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες.
Ωστόσο, η Ρωσία είναι πιθανό να επεκτείνει μια εκστρατεία δολιοφθοράς εναντίον ευρωπαϊκών στόχων για να εντείνει την πίεση στη Δύση για την υποστήριξή της στο Κίεβο, δήλωσαν δύο ανώτεροι αξιωματούχοι, ένας νομοθέτης και δύο συνεργάτες του Κογκρέσου που ενημερώθηκαν για το θέμα.
Μια σειρά από εκτιμήσεις πληροφοριών κατά τους τελευταίους επτά μήνες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι πυρηνική κλιμάκωση είναι απίθανο να προκύψει εξαιτίας της απόφασης για χαλάρωση των περιορισμών στη χρήση όπλων των ΗΠΑ από την Ουκρανία. Αυτή η άποψη δεν άλλαξε μετά την αλλαγή της στάσης των ΗΠΑ από τον Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν αυτόν τον μήνα για τα όπλα, ανέφεραν οι πηγές, στις οποίες δόθηκε η ανωνυμία για να μιλήσουν ελεύθερα για ευαίσθητες πληροφορίες.
«Οι εκτιμήσεις ήταν συνεπείς: Τα ATACM δεν επρόκειτο να αλλάξουν τους πυρηνικούς υπολογισμούς της Ρωσίας», παρατήρησε ένας βοηθός του Κογκρέσου που ενημερώθηκε για τις πληροφορίες, αναφερόμενος στους αμερικανικούς πυραύλους με βεληνεκές έως και 190 μίλια (306 χιλιόμετρα).
Η εκτόξευση ενός νέου βαλλιστικού πυραύλου από τη Ρωσία (Oreshnik) την περασμένη εβδομάδα, η οποία σύμφωνα με τους αναλυτές προοριζόταν ως προειδοποίηση προς την Ουάσιγκτον και τους Ευρωπαίους συμμάχους της, δεν άλλαξε αυτό το συμπέρασμα.
Ένας από τους πέντε αμερικανούς αξιωματούχους είπε ότι η Ουάσιγκτον εκτιμά πως η Ρωσία δεν θα επιδιώξει να κλιμακώσει με τις πυρηνικές της δυνάμεις, θα προσπαθήσει να λειτουργήσει αναλογικά με αυτό που θεωρεί κλιμάκωση των ΗΠΑ. Ο αξιωματούχος πρόσθεσε ότι η εκτόξευση του νέου πυραύλου ήταν μέρος αυτής της προσπάθειας.
Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι οι πληροφορίες βοήθησαν για να ληφθεί απόφαση σε μια πολωτική συζήτηση τους τελευταίους μήνες εντός της κυβέρνησης Μπάιντεν σχετικά με το εάν η χαλάρωση των περιορισμών στην Ουκρανία στη χρήση αμερικανικών όπλων άξιζε τον κίνδυνο να εξοργίσει τον Πούτιν.
Κάποιοι αξιωματούχοι αρχικά αντιστάθηκαν σε μια τέτοια προοπτική, επικαλούμενοι τις ανησυχίες κλιμάκωσης και την αβεβαιότητα σχετικά με το πώς θα απαντούσε ο Πούτιν. Μερικοί από αυτούς τους αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένων αξιωματούχων του Λευκού Οίκου, του Πενταγώνου και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, φοβήθηκαν θανατηφόρα αντίποινα στο στρατιωτικό και διπλωματικό προσωπικό των ΗΠΑ και επιθέσεις σε συμμάχους του ΝΑΤΟ.
Άλλοι ανησυχούσαν ειδικά για πυρηνική κλιμάκωση. Ο Μπάιντεν άλλαξε γνώμη λόγω της εισόδου της Βόρειας Κορέας στον πόλεμο πριν από τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, δήλωσαν Αμερικανοί αξιωματούχοι.
Ορισμένοι αξιωματούχοι πιστεύουν τώρα ότι οι ανησυχίες για την κλιμάκωση, συμπεριλαμβανομένων των πυρηνικών φόβων, ήταν υπερβολικές, αλλά ξεκαθαρίζουν ότι η συνολική κατάσταση στην Ουκρανία παραμένει επικίνδυνη και ότι η πυρηνική κλιμάκωση δεν αποκλείεται. Η ικανότητα της Ρωσίας να βρει άλλους κρυφούς τρόπους για αντίποινα κατά της Δύσης παραμένει ανησυχητική.
«Η υβριδική απάντηση της Ρωσίας προκαλεί ανησυχία», δήλωσε η Άντζελα Στεντ, διευθύντρια Ευρασιατικών, Ρωσικών και Ανατολικοευρωπαϊκών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Georgetown, αναφερόμενη σε σαμποτάζ της Ρωσίας στην Ευρώπη.
«Η πιθανότητα κλιμάκωσης δεν υπήρξε ποτέ. Η ανησυχία τώρα είναι μεγαλύτερη».
Ο Λευκός Οίκος και το Γραφείο του Διευθυντή της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών αρνήθηκαν να σχολιάσουν. Το Κρεμλίνο δεν απάντησε αμέσως σε αίτημα για σχόλια σχετικά με τις εκτιμήσεις των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ στο Reuters.
Δράση, αντίδραση και νέα αντίδραση
Από τον Αύγουστο, οπότε η Ουκρανία εξαπέλυσε μια αιφνιδιαστική εισβολή στην περιοχή του Κουρσκ στη Ρωσία, η Μόσχα και το Κίεβο έχουν εγκλωβιστεί σε έναν φαύλο κύκλο κλιμακωμένων κινήσεων, απαντήσεων και ανταπαντήσεων.
Η Ρωσία έχει ζητήσει βοήθεια από τη Βόρεια Κορέα, η οποία έστειλε από 11.000 μέχρι 12.000 στρατιώτες για να βοηθήσουν την πολεμική της προσπάθεια, σύμφωνα με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Την ίδια μέρα, με το πρώτο χτύπημα της Ουκρανίας μετά τη χαλάρωση της πολιτικής των ΗΠΑ, η Ρωσία άλλαξε το πυρηνικό δόγμα της, μειώνοντας τα κριτήρια για πυρηνικό χτύπημα.
Ο φόβος της πυρηνικής κλιμάκωσης ήταν ένας παράγοντας στη σκέψη των αξιωματούχων των ΗΠΑ από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία στις αρχές του 2022. Ο διευθυντής της CIA Ουίλιαμ Μπερνς επισήμανε ότι υπήρξε πραγματικός κίνδυνος στα τέλη του 2022 η Ρωσία να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα κατά της Ουκρανίας.
Ακόμα κι έτσι, ο Λευκός Οίκος προχώρησε στη βοήθεια της Ουκρανίας, στέλνοντας στρατιωτική βοήθεια αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Οι ανησυχίες έσβησαν για ορισμένους αξιωματούχους, καθώς ο Πούτιν δεν υλοποίησε τις πυρηνικές απειλές του, αλλά παρέμειναν κομβικής σημασίας για τους αξιωματούχους που ζύγιζαν τις αποφάσεις για το πώς οι ΗΠΑ θα έπρεπε να υποστηρίξουν το Κίεβο.
Τον Μάιο, ο Λευκός Οίκος επέτρεψε στην Ουκρανία να χρησιμοποιήσει αμερικανικούς πυραύλους σε περιορισμένες συνθήκες για να χτυπήσει πέρα από τα σύνορα, αλλά όχι βαθιά μέσα στη Ρωσία, επικαλούμενος κίνδυνο κλιμάκωσης από τη Μόσχα, οριακό τακτικό όφελος και περιορισμένη προμήθεια πυραύλων ATACMs.
Μια από τις εκτιμήσεις των υπηρεσιών πληροφοριών από τις αρχές του καλοκαιριού, που συντάχθηκε κατόπιν αιτήματος του Λευκού Οίκου, εξήγησε ότι τα πλήγματα πέρα από τα σύνορα από την ουκρανική πόλη Χάρκοβο θα είχαν περιορισμένο αντίκτυπο, επειδή το 90% των ρωσικών αεροσκαφών είχε απομακρυνθεί από τα σύνορα – και δεν μπορούσαν να χτυπηθούν από πυραύλους μικρού βεληνεκούς.
Αλλά οι εκτιμήσεις σημείωσαν επίσης, ότι ενώ ο Πούτιν απειλεί συχνά να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα, η Μόσχα είναι απίθανο να κάνει ένα τέτοιο βήμα εν μέρει επειδή δεν παρέχουν σαφές
στρατιωτικό όφελος. Οι αξιωματούχοι των υπηρεσιών πληροφοριών περιέγραψαν την πυρηνική επιλογή ως την έσχατη λύση για τη Ρωσία και ότι ο Πούτιν θα καταφύγει πρώτα σε άλλα μέσα αντίποινων, σημειώνοντας ότι η Ρωσία είχε ήδη εμπλακεί σε δολιοφθορές και κυβερνοεπιθέσεις.
Ωστόσο, ορισμένοι αξιωματούχοι εντός του Λευκού Οίκου και του Πενταγώνου υποστήριξαν ότι το να επιτραπεί στο Κίεβο να χρησιμοποιήσει τους πυραύλους για να χτυπήσει μέσα στη Ρωσία θα έθετε το Κίεβο, τις ΗΠΑ και τους Αμερικανούς συμμάχους σε άνευ προηγουμένου κίνδυνο, προκαλώντας τον Πούτιν να απαντήσει είτε μέσω πυρηνικής ισχύος είτε με άλλες θανατηφόρες τακτικές εκτός της πολεμικής ζώνης.
Αξιωματούχοι του Πενταγώνου ανησυχούν για επιθέσεις σε στρατιωτικές βάσεις των ΗΠΑ.
Ο παράγοντας της Βόρειας Κορέας
Η χρησιμοποίηση βορειοκορεατικών στρατευμάτων στο μέτωπο έπεισε την κυβέρνηση Μπάιντεν, ιδιαίτερα μια ομάδα αξιωματούχων στον Λευκό Οίκο και το Πεντάγωνο που ανησυχούν για την κλιμάκωση, να επιτρέψουν τα πλήγματα μεγάλης εμβέλειας, δήλωσε ανώτερος αμερικανός αξιωματούχος.
Η Ρωσία είχε κέρδη στο πεδίο της μάχης και τα βορειοκορεατικά στρατεύματα θεωρήθηκαν εσωτερικά ως κλιμάκωση από τη Μόσχα που απαιτούσε απάντηση από την Ουάσιγκτον, σημείωσε ο αξιωματούχος.
Δεδομένων των πρώιμων εκτιμήσεων πληροφοριών που υποβάθμιζαν τον κίνδυνο πυρηνικής κλιμάκωσης, τονίζοντας ότι οι πυρηνικοί φόβοι ήταν υπερεκτιμημένοι, η απόφαση να επιτραπεί η ευρύτερη χρήση των ATACM ήρθε πολύ αργά, δήλωσε ανώτερος αμερικανός αξιωματούχος και νομοθέτης, επικαλούμενος τις πρόσφατες προελάσεις της Ρωσίας.
Πηγές πληροφοριών λένε ότι οι πιο ισχυρές και επιτυχημένες επιχειρήσεις αντιποίνων της Μόσχας είναι πιθανό να πραγματοποιηθούν μέσω δολιοφθοράς. Οι ρωσικές υπηρεσίες πληροφοριών έχουν ξεκινήσει μια τεράστια διεθνή προσπάθεια στην Ευρώπη για να εκφοβίσουν τις χώρες που υποστηρίζουν την Ουκρανία, δήλωσε ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης.
Αμερικανός αξιωματούχος πρόσθεσε ότι η Μόσχα προσπαθεί ενεργά να προωθήσει έναν πόλεμο «γκρίζας ζώνης» εναντίον της Δύσης, και ότι η Ρωσία έχει ένα εκτεταμένο δίκτυο πρακτόρων και διερευνά επιλογές για τη χρήση τους.