Το περιστατικό που εκτυλίχθηκε πριν λίγες ημέρες στη Νομική Σχολή Αθηνών με την εισβολή «αγνώστων» σε εκδήλωση ακαδημαϊκού περιεχομένου της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ και τον σοβαρό τραυματισμό ενός φοιτητή, δεν είναι ένα μεμονωμένο γεγονός. Είναι η φυσική συνέπεια μιας διαχρονικής ανοχής απέναντι στη βία, τον τραμπουκισμό και την ανομία που έχουν παγιωθεί στους πανεπιστημιακούς χώρους. Ένας φοιτητής ξυλοκοπήθηκε άγρια με πυροσβεστήρα μπροστά σε καθηγητές και συμφοιτητές του, επειδή είχε το θάρρος να πιστεύει σε διαφορετικές ιδέες. Επειδή συμμετείχε. Επειδή ήταν «της ΔΑΠ».
Μετά την ανακοίνωση του περιστατικού αναρωτήθηκα αν έχω μερίδιο ευθύνης. Τι να πω στους γονείς του φοιτητή, όταν τους κοιτάξω στα μάτια; Ότι τον έπεισα να ασχοληθεί με τα κοινά; Η απάντηση είναι ότι φταίω. Γιατί δεν φώναξα νωρίτερα ότι αυτό το περιβάλλον δεν είναι Πανεπιστήμιο. Δεν είναι χώρος γνώσης και διαλόγου όταν κάποιος κινδυνεύει επειδή συμμετέχει.
Ήρθε λοιπόν η ώρα να κάνουμε μια αυτονόητη συζήτηση, να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους: το ελληνικό Πανεπιστήμιο χρειάζεται ελεγχόμενη είσοδο. Όχι για λόγους τιμωρητικούς ή περιοριστικούς, αλλά για λόγους αυτονόητης προστασίας των φοιτητών, των καθηγητών, του προσωπικού — της ίδιας της δημοκρατίας εντός του χώρου της ακαδημαϊκής ελευθερίας και γνώσης.
Σε καμία άλλη δημόσια υπηρεσία, εκπαιδευτικό ίδρυμα ή εργασιακό χώρο δεν εισέρχεται κανείς ανεξέλεγκτα. Το Πανεπιστήμιο δεν αποτελεί εξαίρεση. Όταν καθημερινά καταγράφονται περιστατικά βίας, εισβολών και προπηλακισμών, είναι επιτακτική ανάγκη να διασφαλίζεται ότι μόνο όσοι έχουν πραγματικό λόγο να βρίσκονται στους χώρους του Πανεπιστημίου έχουν δικαίωμα πρόσβασης.
Η ακαδημαϊκή ελευθερία δεν σημαίνει πολιτική τοξικότητα και αναρχία. Είναι το δικαίωμα του φοιτητή να εκφράζεται, να συμμετέχει, να διαφωνεί — χωρίς να κινδυνεύει. Το σημερινό καθεστώς φόβου αποθαρρύνει τους ενεργούς πολίτες του αύριο να συμμετέχουν στο δημόσιο διάλογο. Και εκεί αρχίζει ο εκφυλισμός της Δημοκρατίας.
Σε όλα τα σοβαρά πανεπιστήμια του εξωτερικού εφαρμόζεται το σύστημα της ελεγχόμενης εισόδου με την πρόσβαση στους ακαδημαϊκούς χώρους να είναι ρυθμισμένη με κάρτες φοιτητή, προσωπικού ή επισκεπτών. Κανείς δεν θεωρεί αυτό το μέτρο «καταστολή». Αντιθέτως, αποτελεί ένα μέτρο προστασίας του ακαδημαϊκού χώρου και ευθύνης σε όσους εισέρχονται. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα ελληνικά πανεπιστήμια είναι δημόσια ιδρύματα και πρέπει να προστατεύονται από φθορές, καταστροφές και καταλήψεις που συχνά προέρχονται από εξωπανεπιστημιακά στοιχεία. Δεν είναι αποθήκες ιδεοληψίας, αλλά πυλώνες προόδου. Και η προστασία τους είναι καθήκον όλων μας.
Προς αυτή την κατεύθυνση, η πρόταση που έχω ήδη καταθέσει στα αρμόδια όργανα της ΟΝΝΕΔ και της ΔΑΠ ΝΔΦΚ είναι σαφής και εφαρμόσιμη:
- Κάρτα πρόσβασης για φοιτητές, καθηγητές και διοικητικό προσωπικό.
- Κάρτα επισκέπτη για κάθε τρίτο πρόσωπο, με επωνυμία και αιτιολογία εισόδου.
- Ηλεκτρονικό σύστημα καταγραφής στις εισόδους και εξόδους των Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων για λόγους διαφάνειας και ασφάλειας.
- Σεβασμός της ιδιωτικότητας και της ελεύθερης διακίνησης ιδεών, χωρίς επεμβατικές πρακτικές.
Το αίτημα μας δεν είναι η επιβολή αστυνομοκρατίας όπως κάποιοι ψευδώς θα ισχυριστούν. Είναι η αυτονόητη τήρηση των συνταγματικών ελευθεριών κάθε ακαδημαϊκού πολίτη, η οποία θα επιτρέπει στις ιδέες να εκφράζονται, αλλά όχι τους φοιτητές να αιμορραγούν.
Η εποχή της αδράνειας και της παθητικής παρακολούθησης τελείωσε. Η σιωπή απέναντι στη βία ισοδυναμεί με συνενοχή. Η νέα γενιά δεν ζητά θαύματα. Ζητά ένα πανεπιστήμιο όπου να μπορεί να διαφωνεί χωρίς να φοβάται. Ζητά αξιοπρέπεια, όχι φόβο. Κι αυτό είναι χρέος μας να της το προσφέρουμε. Η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ θα συνεχίσει να διεκδικεί ένα Πανεπιστήμιο ανοιχτό στη γνώση μα κλειστό στη βία. Γιατί σε μια δημοκρατία, η προστασία της ελευθερίας ξεκινά από την ευθύνη.
Άρθρο του Γιάννη Φυτόπουλου, Αντιπροέδρου της ΟΝΝΕΔ.