Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις στο Google NewsΤαμείο Ανάκαμψης: Τα 8 δισ. ευρώ προσεγγίζει ο προϋπολογισμός των 36 έργων που περιλαμβάνονται στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και έχουν συνάφεια με τη βιομηχανία υποδομών και κατασκευών.
Αναγκαία συνθήκη, ωστόσο, για να συμβάλει ουσιαστικά και αποτελεσματικά η συγκεκριμένη βιομηχανία στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας τα επόμενα χρόνια είναι η άρση σοβαρών εμποδίων και στρεβλώσεων, ώστε οι απαιτούμενες υποδομές να κατασκευαστούν έγκαιρα, με ανταγωνιστικό κόστος, τεχνική ποιότητα και επάρκεια, όπως σημειώνεται σε μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ).
Χαρακτηριστικά αναφέρεται πως ο τομέας των κατασκευών έχει να αντιμετωπίσει πλήθος διαδικασιών για την ανέγερση κτιρίων, την υψηλή φορολογία των ακινήτων, την πολυνομία και πολυπλοκότητα του νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου, την ύπαρξη πολλαπλών, συχνά επικαλυπτόμενων επιπέδων σχεδιασμού και μη αναγκαίων περιορισμών, οι οποίοι αποθαρρύνουν την επιχειρηματικότητα, ζητήματα σχετικά με τον χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό κ.ά.
Στη μελέτη του Ιδρύματος, με τίτλο: «Ο ρόλος της Βιομηχανίας Υποδομών και Κατασκευών την επόμενη ημέρα της ελληνικής οικονομίας» επισημαίνεται ακόμη πως, παρά το γεγονός ότι έχουν γίνει προσπάθειες προς την κατεύθυνση άρσης εμποδίων και στρεβλώσεων, υπάρχουν ακόμα περιθώρια για πρόσθετες παρεμβάσεις που θα διευκολύνουν έναν τέτοιο στόχο.
Θέση των συντακτών της είναι πως η στήριξη αυτής της βιομηχανίας στο νέο περιβάλλον απαιτεί τη λήψη κατάλληλων μέτρων και δράσεων, τα οποία μπορεί να διαφοροποιούνται ανάλογα με το χρονικό ορίζοντα εφαρμογής. Ως ενδεικτικά παραδείγματα δράσεων για την ενίσχυση της κατασκευαστικής δραστηριότητας παρατίθενται τα εξής:
-Εξασφάλιση ανάπτυξης των τρεχόντων έργων στον μέγιστο βαθμ για την τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας και της απασχόλησης, περιορισμό της ανεργίας και της απώλειας εξειδικευμένου προσωπικού.
-Ελαχιστοποίηση της διαταραχής της αγοράς από διαμάχες για συμβάσεις έργων, που οδηγούν σε απώλεια εσόδων και χρόνου και σε διάσπαση της εφοδιαστικής αλυσίδας.
-Ενίσχυση δραστηριότητας σε όλους τους τομείς της εφοδιαστικής αλυσίδας για την ανάκτηση εμπιστοσύνης του κατασκευαστικού κλάδου, ώστε ο κλάδος να επενδύσει στην εκπαίδευση και στις δεξιότητες του προσωπικού και στην ανάπτυξη δυναμικής για το μέλλον.
-Ανάπτυξη υγιούς επιχειρηματικού περιβάλλοντος, για την ενίσχυση της βιώσιμης απασχόλησης και την ενθάρρυνση επιχειρηματικών συνεργασιών.
-Επίτευξη οικονομικής ανάπτυξης μέσω της υιοθέτησης ψηφιακών και κατασκευαστικών τεχνολογιών για χαμηλές εκπομπές άνθρακα, βιώσιμα και καλύτερα ποιοτικά αποτελέσματα, αύξηση της παραγωγής και βελτιστοποίηση της απόδοσης.
-Υιοθέτηση νέων μοντέλων προμήθειας και προσέγγισης σε ολόκληρη την εφοδιαστική αλυσίδα για τη βελτιστοποίηση της προσφερόμενης αξίας και της απόδοσης καθ’ όλο τον κύκλο ζωής κάθε έργου.
-Ισχυρότερες συνεργασίες μεταξύ της βιομηχανίας και των προμηθευτών και πελατών της και επενδύσεις για τη βελτίωση των ικανοτήτων του εργατικού δυναμικού.
Τα στοιχεία
Η κατασκευαστική δραστηριότητα υποχώρησε το 2020 κατά 10,3%, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Η μείωση ήταν μεγαλύτερη στα έργα πολιτικού μηχανικού (-13%), ενώ η δραστηριότητα στις κατασκευές κτιρίων περιορίστηκε κατά 6,6%.
Η καθίζηση της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας αποτυπώνεται και στα στοιχεία των νέων αδειών οικοδομών, καθώς από περίπου 80.000 άδειες οικοδομών (νέες οικοδομές και προσθήκες) το 2007, ο αριθμός των αδειών υποχώρησε το 2020 στις 18.800. Μέσα στο 2020, και μετά από μια ισχυρή άνοδο τους πρώτους δύο μήνες του έτους (απόρροια μεταξύ άλλων και της αναστολής του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές και της μικρής μείωσης του ΕΝΦΙΑ), η έκδοση νέων οικοδομικών αδειών υποχώρησε σημαντικά το δίμηνο Μάρτιος-Απρίλιος, εξαιτίας της πανδημίας και των πρώτων μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας και πολλών δραστηριοτήτων. Τους επόμενους μήνες αποκαταστάθηκε σε υψηλότερο επίπεδο – συγκριτικά με τους αντίστοιχους μήνες του προηγούμενου έτους. Ωστόσο, τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο υποχώρησε, εκ νέου, λόγω των περιοριστικών μέτρων που εφαρμόστηκαν. Συνολικά, πάντως, το 2020 οι νέες οικοδομικές άδειες αυξήθηκαν κατά 9%, συγκριτικά με το 2019.
Οι δε επιχειρηματικές προσδοκίες στις κατασκευές στην Ελλάδα ήταν για μια μακρά περίοδο αρνητικές (η απαισιοδοξία στον κλάδο υπερτερούσε) και σε απόκλιση από τον μέσο όρο της Ε.Ε. Η βελτίωση των προσδοκιών στα τέλη του 2019 διακόπηκε με την έναρξη της πανδημίας, όταν ο κλάδος των κατασκευών παρουσίασε απότομη «βουτιά» προσδοκιών τον Μάιο του 2020, με μερική επαναφορά των επιχειρηματικών προσδοκιών τον Ιούλιο. Η επικείμενη ενεργοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ώθησε τις προσδοκίες του κλάδου σε θετικό… έδαφος τον Απρίλιο του 2021, για πρώτη φορά μετά τα τέλη του 2008.
Τέλος, αξίζει να επισημανθεί πως λαμβάνοντας υπόψη τις διασυνδέσεις του κλάδου των κατασκευών με τους υπόλοιπους κλάδους στην ελληνική οικονομία και τις σχετικές πολλαπλασιαστικές επιδράσεις που δημιουργούνται από τη δραστηριότητά του, εκτιμάται ότι η συνολική συνεισφορά του, σε όρους ΑΕΠ, διαμορφώθηκε το 2019 σε 12,2 δισ. ευρώ (περίπου 7% του ΑΕΠ της χώρας). Ταυτόχρονα, σε όρους απασχόλησης η συνολική συνεισφορά της κατασκευαστικής δραστηριότητας υπολογίζεται σε 370.000 θέσεις εργασίας. Προκύπτει, δηλαδή, ότι για κάθε 1 ευρώ που δαπανάται στον κλάδο των κατασκευών προστίθεται 1,7 ευρώ στο ΑΕΠ της χώρας. Αντίστοιχα, για κάθε 1 εκατ. ευρώ αξίας που παράγουν οι κατασκευές, δημιουργούνται 51 θέσεις εργασίας στην οικονομία.
