Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συναντώνται στη Μάλτα για προσφυγικό, Brexit, Τραμπ

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα προσπαθήσουν να επιδείξουν ενότητα σήμερα στη Μάλτα προκειμένου να αντιμετωπίσουν την προσφυγική κρίση, όμως και να καθορίσουν την κατεύθυνση που θα ακολουθήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση μετά το Brexit και την άφιξη του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Η Μάλτα, που έχει την εναλλασσόμενη προεδρία της ΕΕ, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου: ο ερχομός της άνοιξης ενδέχεται να σημάνει μια νέα προσφυγική κρίση.
Δέκα μήνες μετά το σχεδόν ολοκληρωτικό κλείσιμο της προσφυγικής οδού μέσω του Αιγαίου, ένας αριθμός ρεκόρ προσφύγων έχει διασχίσει την κεντρική Μεσόγειο: περισσότερες από 181.000 απόπειρες καταγράφηκαν το 2016 εκ των οποίων το 90% αναχώρησαν από τη Λιβύη. Επίσης σημειώθηκε και ρεκόρ θανάτων: περισσότεροι από 4.5000 την περσινή χρονιά, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό για τη Μετανάστευση.
Μετά τη συμφωνία που συνήφθη τον Μάρτιο του 2016 μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκία, η Ένωση εξακολουθεί να επιθυμέι να περιορίσει τον αριθμό των προσφύγων που φτάνουν στο έδαφός της.
«Έχει έρθει η ώρα να κλείσουμε τον δρόμο που περνά από τη Λιβύη στην Ιταλία», δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ χθες Πέμπτη, μία ημέρα πριν την άτυπη σύνοδο κορυφής της ΕΕ έχοντας στο πλευρό του τον επικεφαλής της κυβέρνησης ενότητας της Λιβύης Φάγεζ αλ Σάρατζ που πραγματοποιούσε επίσκεψη στις Βρυξέλλες.
Σύμφωνα με το προσχέδιο των αποφάσεων της συνόδου, ένα αντίγραφο του οποίου περιήλθε στην κατοχή του AFP, προτεραιότητα είναι να υποστηριχθούν και να εκπαιδευτούν οι Λίβυοι λιμενικοί, οι οποίοι δρουν στα διεθνή ύδατα, όπου δεν μπορούν να εισέλθουν οι επιχειρήσεις διάσωσης και έρευνας που διεξάγει η ΕΕ προκειμένου να εμποδίζει την είσοδο στα ύδατά της πλοιαρίων με πρόσφυγες και παράλληλα να καταπολεμά τους διακινητές.
Από αυτή τη νέα οδό οι διακινητές έχουν μεγάλα κέρδη, σύμφωνα με τη Europol.
Η ΕΕ θα θέσει επίσης ως στόχο να βελτιώσει την οικονομική κατάσταση των τοπικών κοινοτήτων στη Λιβύη και να συνεργαστεί με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Μετανάστευσης ώστε να διασφαλίσει ότι θα υπάρχουν καλές συνθήκες υποδοχής για τους πρόσφυγες που συλλαμβάνει.
Σε κοινή τους ανακοίνωση χθες Πέμπτη, οι δύο οργανισμοί κάλεσαν τους Ευρωπαίους «να απομακρυνθούν από μια διαχείριση (της προσφυγικής κρίσης) που βασίζεται στην αυτόματη σύλληψη προσφύγων και μεταναστών σε απάνθρωπες συνθήκες στη Λιβύη και να κατευθυνθεί προς τη δημιουργία κατάλληλων υπηρεσιών υποδοχής».
Η ΕΕ θα πρέπει να βρει μια εύθραυστη ισορροπία στην απάντησή της στην προσφυγική κρίση, με σεβασμό στους διεθνείς κανόνες και τις αξίες που υπερασπίζεται όταν για παράδειγμα εκφράζει την αντίθεσή της στο αντιμεταναστευτικό διάταγμα του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.
Η ιδέα, που υποστηρίζουν πολλές ευρωπαϊκές χώρες, να δημιουργηθούν καταυλισμοί στην Λιβύη από τους οποίους οι πρόσφυγες θα μπορούν να καταθέτουν αίτηση για την παροχή ασύλου προσκρούει στο μεγάλο πρόβλημα πολιτικής αστάθειας και έλλειψης ασφάλειας που αντιμετωπίζει η χώρα.
Η ιδέα αυτή «δεν είναι ακόμη ώριμη για τη σύνοδο», εκτίμησε ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος, «απλώς δεν είναι εφαρμόσιμη» υπό τις παρούσες συνθήκες, δήλωσε ένας άλλος.
Σύμφωνα πάντα με το προσχέδιο της απόφασης, για το θέμα αυτό θα ερωτηθούν και οι γειτονικές χώρες της βόρειας Αφρικής.
«Είναι αδύνατο να αντιγραφεί η συμφωνία με την Τουρκία, όμως η αποφασιστικότητα και ο στόχος παραμένουν οι ίδιοι», τόνισε μια ευρωπαϊκή πηγή.
Κατά τη διάρκεια του γεύματος οι ηγέτες των 28 χωρών μελών της ΕΕ θα συζητήσουν για τις προκλήσεις που εγείρονται από τα νέα γεωπολιτικά δεδομένα, κυρίως μετά την ορκωμοσία Τραμπ. Μπροστά στον προστατευτισμό που προάγει η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ, ποιος θα είναι ο ρόλος της ΕΕ στην παγκόσμια τάξη;
Στο δεύτερο μισό της συνόδου, που θα διεξαχθεί χωρίς τη Βρετανία, που αποκλείεται ντε φάκτο από τις συζητήσεις μετά την απόφασή της για αποχώρηση από την ΕΕ, θα συζητηθεί το μέλλον του μπλοκ.